De helft van de week is Paul Dirkse te vinden in Level, het pompeuze gebouw, deels het tijdelijke stadhuis achter station Leiden Centraal. Op de derde verdieping vergadert hij, heeft er menig overleg of buigt zich over plannen, beleidsvoornemens en andere zaken, die zijn gevarieerde portefeuille – Kennis, Onderwijs, Sport en Financiën – aangaan. Met Financiën in zijn rijk gevulde pakket is hij de spil van het College van Burgemeester en Wethouders. Letterlijk niemand kan om Dirkse heen, want alles draait immers om geld. De andere dagen is Paul in de stad te vinden. Hij legt werkbezoeken af, geeft met plezier gehoor om levendig een verhaal voor te lezen aan een klas met kinderen, bij afwezigheid van burgemeester Henri Lenferink als loco een onderscheiding op te spelden of een Joppensz-beeldje uit te reiken, dan wel de banden met Universiteit Leiden te verstevigen, en zomaar stadsgenoten te ontmoeten en te praten over wat hen bezighoudt.
Never a dull moment voor de ambitieuze wethouder, die tot nu toe in zijn werkzame leven een verscheidenheid aan functies heeft bekleed, als voetballer en tennisser van zich deed spreken. Best trots is Paul Dirkse dat 70% van de Leidenaars op welke wijze dan ook aan hun conditie werken en daarmee een 5e plaats in Nederland inneemt. Echter nog lang niet voldoende, vindt hij. Dat aantal moet nog fors omhoog. Met een Top 3 notering wil Dirkse als sportwethouder een footprint zetten: ,,Daar zet ik mij 24/7 voor in.”
‘Hou vol, blijf fit, steun je club’
De geruisloze lift (‘Het mag eigenlijk niet, maar vooruit, gaat u maar met twee personen en hanteer de anderhalvemeter’) zoeft het duo Kanbier/Mentink naar de 3e etage, waar Paul Dirkse (52), verscholen achter een zwart masker, de LAV-afvaardiging opwacht. Eenmaal plaats genomen in een ruitenrijke kamer, op meer dan de geadviseerde anderhalvemeter afstand van elkaar, valt het op. De stoppelbaard. ,,Luiheid, klinkt het enigszins verontschuldigend, deze is nu van 5 dagen, mijn dochters van 17 en 14 vinden het cool staan. Dus laat ik het zo.” Weet de sportwethouder dat een dergelijk baardje enig onderhoud vereist? Het moet er verzorgd uitzien. Goede scheermesjes of een trimapparaatje kan hij op het verlanglijstje voor de Kerstman zetten.
Het verbaast niet dat het C-woord vrijwel direct valt. Een coach van een niet-voetbalclub vertelde dat zijn spelers, meer dan zat dat er nauwelijks wordt getraind en er geen zekerheid is op een vervolg van de competitie, zich hadden afgemeld als lid van de club. Wel werd een deel van hun contributie voldaan.
Paul: ,,Een trieste zaak, wel begrijpelijk. Wanneer er geen stip aan de horizon is, kan ik mij voorstellen dat de moed in de schoenen zakt.” Het zijn spannende tijden voor verenigingen, waarvan wij er een scala in Leiden hebben, dik 100: ,,Helemaal mee eens. Er wordt niet gevoetbald en alleen getraind door de jeugd. Er zijn ook geen kantine-inkomsten. Waar wij kunnen, proberen wij de clubs te helpen. Veldhuur wordt niet berekend, voor clubs die het water aan de lippen staat, is er met dank aan het Kabinet geld beschikbaar. Dat laat onverlet dat er geen vooruitzichten zijn. Dat leden dan stoppen met het betalen van contributie of zelfs afhaken, is verklaarbaar maar maakt het nog moeilijker. Voor gezinnen die contributies niet kunnen betalen, heeft de gemeente een potje waaruit geput kan worden. Het Jeugdfonds Sport & Cultuur. Maak er gebruik van, verenigingen weten wel hoe dat in zijn werk gaat”, aldus Dirkse.
Om clubs een hart onder de riem te steken, is er een film opgenomen, getiteld: ‘Hou vol, blijf fit, steun je club’. De rolprent is een dringende oproep om trouw aan de club te blijven, juist in tijden als deze.
De film zal ‘overal’ te zien zijn, dus ook weldra op de LAV-site. Volgens Dirkse zijn er verenigingen die juist tijdens de coronacrisis volop communiceren met de leden, anderen doen dat minder of vinden het minder noodzakelijk.
DoCoS – Meerburg – DoCoS – ASC – DoCoS
Paul Dirkse is geboren in de Mors, zijn moeder Carla is een telg van de Van Marwijk-dynastie. Van Marwijk, die naam doet bellen rinkelen. De familie, al decennia lang verbonden aan DoCoS, heeft spelers voortgebracht die ontelbare wedstrijden in de rood/witte kleuren speelden. Jan bijvoorbeeld, door DoCoS geëerd met het Jan van Marwijkplein. Hij was een statige, ietwat statische voetballer, die door zijn onverwachte, creatieve invallen menige tegenstander de verkeerde kant opstuurde.
Broer Joost, beweeglijker dan Jan, snel ook, die op elke plek kon worden neergezet en schitterde. Matthieu van Marwijk heeft DoCoS jarenlang op charmante en joyeuze wijze voorgezeten. En de huidige DoCoS-preses? Ook een Van Marwijk, Jasper. De moeder van Paul, die natuurlijk langs de lijn te vinden was, heeft vele jaren de penningen beheerd van tennisvereniging Unicum. Zij is nog altijd lid van de commissie die het jaarlijkse senioren toernooi organiseert. ,,Als voetballer ben ik jong begonnen”, vertelt Dirkse. ,,Ik was een jaar of 5/6 en ging spelen bij de ukkies.”
Eenmaal geroken aan het gras en de geur van de leren bal opgesnoven, bleek het stevig gebouwde rakkertje blijvend zijn hart verpand te hebben aan het spelletje. Toen de tweede jaars A1 overstapten naar de senioren, bleef hij, de linkspoot, als enige 1ste jaars achter. Vervelend, niet onoverkomelijk. Toch maakte hij een uitstapje naar Meerburg, getraind door Mat Kantebeen. Hij vond daar mannen als Bas van Heek, Martin van Kins en keeper Peter (‘Piep’) van der Heijden.
Kantebeen verlengde niet zijn contract, omdat Meerburg niet over een fatsoenlijk trainingsveld beschikte. Dan schiet hij even in een lach: ,,Voordat ik ècht lid van DoCoS kon worden, kwam Frans Broeders namens de club bij ons thuis, voor wat we nu een intakegesprek noemen. DoCoS had RK voor de naam staan; hij wilde weten of wij echt katholiek praktiserend waren. Dat zou nu ondenkbaar zijn.”
Dirkse ging studeren aan de Nationale Hogeschool voor Toerisme en Verkeer in Breda, trainde daar bij Advendo, ging door de week stappen in Antwerpen, kwam in het weekend naar huis, speelde zijn partijtje en vertrok op zondagavond weer naar het Zuiden. Week in, week uit. Een ondoenlijke exercitie. Na een jaar Meerburg is hij eerst teruggegaan naar DoCoS, in een vriendenteam.
Enkele jaren later heeft hij twee seizoenen bij ASC gespeeld en is daarna weer liefderijk opgenomen in de DoCoS-selectie. Bij bijna alle sportieve escapades trok Dirkse op met Theor Verplancke, zoon van Theo Verplancke die ook ‘niet uit het 1ste was te slaan’, met wie Paul bevriend was (en is) sinds de kleuterschool. Trouwens, diens broer Wim – als lid van atletiekvereniging De Bataven, kampioen 100 meter van Leiden – ook niet.
,,Ons vierde elftal werd gesponsord door Café Odessa aan de Hogewoerd, waar mijn makker Theor achter de bar stond.” Er speelde in dat elftal nóg een Verplancke, Michel, nu eigenaar van Ambiance, een bedrijf in zonneschermen.
Politiek
Medio 2016 volgde Paul Dirkse de naar het onderwijs vertrokken wethouder Frank de Wit op, hij werd bestuursvoorzitter van het Scala College in Alphen aan de Rijn. D66 was, mede dankzij de populariteit en inzet van Aad van der Luit, met 12 zetels de grootste partij van Leiden. Toen De Wit tussentijds vertrok en er een opvolger gezocht werd, was het Aad van der Luit die Dirkse op de vacante functie attendeerde. ,,Een golden boy”, vertrouwde Aad menigeen toe, op het terras van Vooraf en Toe. Dirkse: ,,Ik heb altijd een goed contact gehad met Aad, vanuit mijn activiteiten in de sport.”
Het verraste Paul dat de keuze van de selectiecommissie op hem viel. ,,Dan te bedenken dat ik geen lid van D66 was, van geen enkele politieke partij. Bij mijn aantreden als wethouder ben ik lid van D66 geworden.” Dat de juiste man was gekozen bleek al snel. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 behaalde hij de meeste stemmen, 4669. De partij bleef ondanks het verlies van drie zetels (‘Dat hadden wij ingecalculeerd’) de grootste van Leiden. De ‘rasglibber’, die Dirkse is, citeert de door hem bewonderde Emmanuel Macron, President van Frankrijk: ‘Politiek is geen vak, politiek is een maatschappelijke plicht. Je behoort je talent een tijdje in te zetten voor de gemeenschap.’
Zo kijkt hij tegen zijn wethouderschap aan: ,,Ik ben Leidenaar, ik houd van Leiden en ben dankbaar dat ik iets voor de stad mag betekenen.” Houdt dat in dat er geen ambities richting landelijke politiek zijn, zoals oud-raadslid Paul van Meenen, die lid van de 2e Kamer is, of Alexander Pechtold, die het tot het fractievoorzitterschap in de 2e Kamer en zelfs tot minister heeft geschopt? Daar houdt Dirkse zich nu niet mij bezig. Zijn focus ligt op zijn veelzijdige portefeuille en de Sleutelstad.
Onder het bewind van Dirkse verdwenen voetbalclubs (GHC en GOL Sport), fuseerden vv Leiden en FC Rijnland, die verder gingen als Sporting Leiden en werd het tientallen miljoenen kostende megaproject (combizwembad, ijs- en topsporthal) in gang gezet. Staat Voetbal Vitaal (Een voetbalclub heeft bestaansrecht wanneer hij 450 leden telt, in elke leeftijdscategorie tenminste één team heeft en financieel gezond is) op een laag pitje? Er zijn al stevige stappen gezet, vindt Dirkse en zegt dan: ,,De functie van verenigingen verandert, die is trouwens al in gang gezet. Sport zal meer en meer een verbinding maken met een wijk. Dat zie je al bij FC Boshuizen en Sporting Leiden, waar het complex door de week ook wordt gebruikt voor wijkactiviteiten en kinderopvang. Wat nu in gang wordt gezet, is niet meer te stoppen.”
Paul Dirkse merkt dat de veranderingen die er gaande zijn niet door iedereen wordt gedeeld. Kritiek volgt hij via de sociale media (‘A-sociale media, sommige reacties hebben niets met beschaving te maken’) en bereikt hem via via. ,,Niet vaak rechtstreeks, dat is jammer”, verzucht hij. ,,Ik snap dat ook niet. Ik ben niet moeilijk te bereiken, bel me en we praten erover. Je kunt niet zonder elkaar.” Zo werd hij onlangs onaangenaam verrast door een artikel in het Leidsch Dagblad, waarin DoCoS zich beklaagde over een ‘ruimhartige tegemoetkoming’ voor FC Boshuizen voor de verplaatsing van velden en tribune en om wijzigingen in eigendom van inventaris, die ‘niet te rijmen is met het beleid voor de andere sportverenigingen’. Hij vraagt zich af waarom DoCoS naar de krant stapte en niet naar hem. De solidariteit van verenigingen onderling is – aldus Dirkse – ‘voor verbetering vatbaar’. Dat zou de clubs zelf ten goede komen. ,,Wat je nu ziet is dat de helft van de stad in omliggende gemeenten speelt”, zegt hij. ,,Bij Meerburg in Zoeterwoude, ASC in Oegstgeest, RCL in Leiderdorp en bij Voorschoten’97 in Voorschoten.”
‘Ontzorgen’
Het sportbeleid in Leiden is er volgens de wethouder op gericht om verenigingen te ‘ontzorgen’. Daar zet de Leidse Sport Federatie zich voor in. Verder Rik van der Geest (de opvolger van de legendarische Aad van der Luit), coördinator Breedtesport van de gemeente, hij brengt clubbesturen bij elkaar, initieert en stimuleert activiteiten en evenementen op sportgebied. Ook Mijke Sluis, sportformateur en aanjager van het eerder dit jaar opgerichte Leids Sportakkoord, waar 42 partijen (sportclubs, scholen, welzijnsorganisaties) zich bij aansloten, is paraat.
Het Leids Sportakkoord beoogt het intensiveren van onderlinge samenwerking, waarbij wordt uitgegaan van het één-plus-één is 3-effect. Dan kent de Sleutelstad ook Sportstad Leiden, een samenwerking van de Leidse Sport Federatie met onder meer Topsport Leiden. Pieter Verhoogt, die met zijn bedrijf Sport2B de verkiezing van de Topsportgemeente van het Jaar organiseert, is onlangs aangesteld als topsportcoördinator. Hij is de opvolger van Tjeerd Scheffer die deze functie 11 jaar heeft vervuld. Sportstad Leiden organiseert sportcolleges online over bijvoorbeeld financiën en ledenbehoud. Dirkse moedigt zelf de verbinding onderwijs en sport aan, zo prominent opgenomen in het coalitieakkoord. Een kroonjuweel van D66.
Leidsche Boys
Er is in de Leidse voetbalwereld nogal wat commotie geweest over Leidsche Boys. De volksclub werd begin 2020 na 98 jaar opgeheven. Ledenaantallen liepen terug, het bestaansrecht werd buiten de vereniging ernstig in twijfel getrokken. Het bestuur van Leidsche Boys was het daar niet mee eens, had graag de 100 jaar volgemaakt aan de Vliet en dan met een spectaculair lang weekend de vereniging ten grave gedragen. ,,Dat Leidsche Boys na het seizoen 2019-2020 het sportpark aan de Vliet moest verlaten, was allang bekend”, legt Dirkse uit. ,,Het huurcontract was aan het begin van de competitie opgezegd. Aan de criteria van Voetbal Vitaal werd, op het financiële aspect na, niet voldaan.” De oer-Leidse voetbalclub kan toch op het mededogen van de sportwethouder rekenen. Hij heeft zich bereid verklaard financieel bij te dragen wanneer er een groot afscheidsfeest wordt georganiseerd. Dat afscheid kan gecombineerd worden met het Leidsch Voetbal Historie Toernooi, dat LeidenAmateurVoetbal (LAV) dit jaar van plan was te organiseren maar door corona werd verplaatst naar 2021. ,,Een goed idee”, meent ook Dirkse. ,,Leiden heeft een fantastische geschiedenis op voetbalgebied. Om nog een eenmaal (of vaker als traditie, red.) die tijden in een groots toernooi terug te brengen, juich ik toe. Daar wil ik met plezier financieel aan bijdragen.”
Leids Sport Gala
Er is nog een puntje (nee: punt) dat LAV wil aansnijden, namelijk het jaarlijkse Leidse Sportgala, georganiseerd door de Leids Sport Federatie in samenwerking met de gemeente. Een uitstekend jaarlijks gebeuren, dat veel publiciteit oogst. Terecht, sporters die hebben gepresteerd worden in het zonnetje gezet. Ze zijn rolmodellen. Vreemd genoeg is er nooit een voetballer of voetbalclub genomineerd of op het schild getild. Hoe kan dat? Dirkse: ,,Ja, hoe kan dat? Daarvoor moet je niet bij mij zijn, ik betaal wel maar ik bepaal niet wie er op de schouders worden genomen. Daarvoor moet je bij de jury zijn, bij voorzitter Jeroen Straathof.”
Binnen voetballend Leiden vindt men het maar raar dat mannen als Tim de Cler en Ricardo van Rhijn nog nooit zijn onderscheiden. Zij hebben het hoogste bereikt, ze zijn ware ambassadeurs van de stad geweest. Het moet toch mogelijk zijn in een nieuwe categorie het beste mannelijke en vrouwelijke talent te bekronen. Dan wel een talenten-award voor bij voorbeeld Abdou Harroui, ooit jeugdspeler bij Roodenburg en UVS, nu de sterren van de hemel spelend in de eredivisie bij Sparta en al negen caps van Jong Oranje op zijn naam. Het lijkt Dirkse ‘een goede gedachte’, en: ‘Stel het voor aan Jeroen.’. Ook hier kan LeidenAmateurVoetbal.nl een rol spelen. De mannen daar bekijken de wedstrijden en zijn uitstekend op de hoogte.”
De maskers worden weer opgezet. De gastheer begeleidt de 2-koppige LAV-delegatie naar de lift. In de loop toch nog de prangende vraag: Hoe staat de Leidse sportwereld er over 10 jaar voor? ,,Wat een vraag. Over 10 jaar. Ik weet het echt niet. Weet je wat Rutte zondag bij ‘Linda’s Winterweken’ antwoordde op een soortgelijke vraag? Nee? Hij zei: ‘Politiek is zo ongewis, ik kan volgende week of maand wel weggestuurd worden.’ Ik houd het liever bij één van de wijsheden die sportvriend Aad van der Luit altijd bezigde: ‘Dat soort lange termijnvragen moet je mij niet stellen, mijn glazen bol is uit elkaar gevallen toen ik drie jaar was’. Geweldig.”
Foto’s: Collectie Paul Dirkse e.a.
Actuele foto’s: Patricia Nauta, Hennie Kanbier
