Met deze oneliner als kop smoorde ik in het verleden menig protest of appel voor een handsbal in de kiem. Complete onzin natuurlijk maar het werkte perfect. Het was de tijd dat er in het betaald voetbal nog geen VAR was en scheidsrechters zelf nog moesten en mochten beoordelen of een handsbal opzettelijk, dus strafbaar, of onopzettelijk, dus niet strafbaar was.
Nog niet zo lang geleden werd deze regel aangescherpt met als gevolg dat zo’n beetje elke bal die contact maakte met de arm als hands bestraft diende te worden, ongeacht het feit dat de ‘overtreder’ daar werkelijk niets aan kon doen. De mogelijkheid voor een scheidsrechter om een handsbal als ‘aangeschoten hands’ te beoordelen werd daarmee de prullenbak in gekieperd.
De aangescherpte regel was ingrijpend en had grote gevolgen. Het regende vrije trappen en strafschoppen ten gevolge van handsballen waarvan menigeen de mening was toegedaan dat spelers daar gewoonweg niets aan konden doen.
Het leverde wel daarentegen theater van de bovenste plank op. Spelers deden er alles aan om risico’s te vermijden en gingen vaak met beide armen krampachtig langs of achter het lichaam het duel aan. Het kwam niet alleen onnatuurlijk over maar was voor menig speler ook te veel gevraagd. De ontelbare potsierlijke pogingen om op de been te blijven of kolderieke struikelpartijen waren in ieder geval dolkomisch om te zien, een voetballer heeft nu eenmaal niet het balancerend vermogen van een ballerina.
Ieder jaar verrast de IFAB ons met een groot aantal spelregelwijzigingen. Na de afgelopen twee zomers volgepompt te zijn met de ene wijziging na de andere viel het dit jaar gelukkig mee. Er is maar een regel echt ingrijpend gewijzigd; de handsbal. Gelukkig was de IFAB kennelijk ook tot het inzicht gekomen dat de regel wel heel rigide was en heeft men besloten deze aan te passen.
De aangepaste regel houdt kortweg gezegd in dat niet elke handsbal meer strafbaar is. Wat blijft is de regel dat een doelpunt gescoord met de hand/arm te allen tijde strafbaar blijft, ook wanneer er sprake is van onopzettelijk hands bij de doelpuntenmaker. Ook ongewijzigd is de regel dat een goal wordt afgekeurd als een speler, na zelf onopzettelijk hands te hebben gemaakt, in balbezit blijft en alsnog weet te scoren. Ook zijn goal zal afgekeurd worden.
Er is nu duidelijker vastgesteld wanneer er sprake is van (opzettelijk) hands: wanneer de arm/hand naar de bal toe wordt bewogen. Daarbij wordt ook aangemerkt dat het bewust groter/breder maken van het lichaam strafbaar blijft. Wat echter wijzigt is dat de scheidsrechter in het laatste geval kan beoordelen of dit een gevolg is van een natuurlijke beweging van de arm die het lichaam volgt of dat er sprake is van het bewust met de arm naar de bal bewegen. Hiermee komt dus min of meer de beoordeling of er sprake is van ‘aangeschoten hands’ (onvermijdelijk contact door een natuurlijke beweging of van dichtbij op de arm/hand geschoten) weer terug. Het oordeel van de scheidsrechter is in deze gevallen dus bepalend.
Hopelijk zal dit er toe leiden dat we in de toekomst verstoken blijven van vrije trappen/strafschoppen die nu nog worden gegeven vanwege die onzinnige regel dat alles geïnterpreteerd moet worden als een overtreding.
Wat ook wijzigt is dat er niet meer afgefloten wordt als een speler na onopzettelijk hands van een medespeler de bal in scoringspositie ontvangt of scoort. Bij opzettelijk hands van een medespeler wordt diens overtreding uiteraard bestraft, het vervolg is dan al niet meer van belang.
De gewijzigde regel geeft meer speelruimte dan de oude regel waardoor spelers natuurlijker de duels in kunnen gaan en zich niet meer in alle bochten hoeven te wringen of gedwongen worden om verkrampte acties te moeten maken. Verder is het een voordeel dat scheidsrechters meer verantwoordelijkheid en speelruimte krijgen bij het al dan niet bestraffen van handsballen.
Het zal echter ongetwijfeld ook wel weer gaan leiden tot protesten van en (al dan niet gespeeld) onbegrip bij spelers en begeleiding. Ik schat in dat er wat dat betreft niet helaas niet heel veel zal veranderen. Maar omdat van spelers en begeleiding verwacht mag worden dat deze de regels ook kennen ben ik niet van plan om elke beslissing tot vier cijfers achter de komma uit te gaan leggen.
Ik neig er in dat soort situaties meer naar om maar weer een oud gezegde uit de kast te halen: ‘Het is pas hands als……..’
Ik wens alle lezers van LeidenAmateurVoetbal, de spelers, begeleiding, supporters en besturen van verenigingen een fantastisch seizoen 2021/2022 toe.
