De KNVB vraagt op diverse manieren al enkele jaren om op en rond de voetbalvelden onderling respect naar elkaar te tonen. Ondanks alle goede bedoelingen en acties om dit te bewerkstelligen lijkt het er echter op dat er steeds minder respect voor elkaar is, normen en waarden vervagen.
De scheidsrechters en aanvoerders in het betaald voetbal droegen een aantal seizoenen een armband met het woord respect was te lezen, droegen aanvoerders een regenboogarmband en werd onlangs een actie opgestart om aanvoerders de zogenaamde ‘onze love’ armband te dragen. Alles met het doel om discriminatie vanwege huidskleur, geaardheid en afkomst van de velden te weren.
Helaas is deze doelstelling niet bij iedereen ‘geland.’ Nog steeds zijn er kwetsende spreekkoren, oerwoudgeluiden, homofobe scheldwoorden, bedreigingen en verwensingen met de meest weerzinwekkende ziektes vanaf de tribunes hoorbaar. Maar ook het gooien van voorwerpen, zoals munten en aanstekers getuigt niet bepaald van respect voor (in dit geval veelal) de tegenstander. Het fenomeen ‘bierdouche’ is tegenwoordig meer regel dan uitzondering wanneer de tegenpartij heeft gescoord of een overtreding heeft begaan.
De afgelopen seizoenen leidde het er onder meer toe dat meerdere donkergekleurde spelers na deze onheuse bejegening hun emoties niet meer de baas konden. In een enkel geval volgde er een korte onderbreking en een waarschuwing aan de daders waarna er weer vrolijk verder werd gespeeld.
De Nederlandse trainer Ricardo Moniz was de oerwoudgeluiden waar een aantal van zijn spelers het slachtoffer van werden zo zat dat hij het veld betrad en de scheidsrechter vroeg hier tegen op te treden. Deze verklaarde niets gehoord te hebben en toonde Moniz de rode kaart. Om een statement te maken haalde hij zijn ploeg aanvankelijk van het veld, mede om de volledig overstuur zijn spelers te kalmeren.
Zijn protest en smeekbede om de discriminatie en vernedering van zijn spelers aan te pakken haalde niets uit. Integendeel; hij werd voor vier weken geschorst. Zowel de scheidsrechter (die ik zou adviseren een hoortest bij Schoonenberg te doen), de Hongaarse voetbalbond en de UEFA lieten hem in de kou staan.
Maar ook het gedrag in het veld glijdt af naar een bedenkelijk niveau. Scheidsrechters worden van alle kanten belaagd als hij een (soms cruciale) beslissing heeft genomen. Volledig onnodig want elke discutabele situatie wordt minutenlang minutieus bestudeert door de VAR. Na afloop kunnen spelers en trainers als een ongeleid projectiel en niet gehinderd door enige zelfreflectie, ongestraft de scheidsrechter beschadigen door hem te beschuldigen van ongeschiktheid en/of ‘partijdigheid.’
Maar het toppunt van respectloosheid zag ik recent tijdens en na de wedstrijd Ajax-PSV. Er stond veel op het spel dus dat er op het scherpst van de snede gespeeld zou worden was te verwachten. Maar sommigen gingen daarin wel erg ver en vertoonden soms meer gelijkenis met een kooivechter dan met een voetballer. De frustratie bij de gastheren groeide met de minuut, de lontjes van sommige heren waren korter dan kort en bij de opstootjes kwamen ze van beide partijen uit alle hoeken van het veld aansprinten om een robbertje mee te knokken.
Maar het absolute dieptepunt was het opstootje na afloop waarbij algemene chaos ontstond en er, gelijk Suarez, zelfs een bij was die letterlijk de tanden in zijn tegenstander wilde zetten. Na afloop waste iedereen zijn handen in onschuld en natuurlijk werd er met een beschuldigende vinger naar elkaar gewezen wie hier de veroorzaker van was. In Amsterdam wees iedereen naar Ramalho die Alvarez na afloop honend had uitgelachen. Het Mexicaanse temperament van de Ajacied deed de rest waarna het geheel een handtastelijk karakter kreeg wat tot in de spelerstunnel voortduurde.
Bij de analyse bagatelliseerde de een na de ander deze anti reclame voor het voetbal door te zeggen dat zoiets erbij hoort. Ik heb er misschien een hele verkeerde kijk op, maar ik vind dat dit soort dingen dus niet bij het voetbal horen. Respect voor elkaar was mijlenver te zoeken.
Zelf floot ik dat weekend de wedstrijd Kagia-TAVV, zo vroeg in het seizoen al een ‘degradatieduel’ in de 2e klasse. Voor de spelers, staf, bestuursleden en supporters van beide verenigingen waren de belangen gevoelsmatig net zo groot als bij Ajax-PSV en beide ploegen gingen daarom vol voor de winst. Zij speelden mannelijk maar fair voetbal waarbij de grenzen van het toelaatbare werden opgezocht maar nooit overschreden. Aanmerkingen op de leiding heb ik amper gehoord, noch van de spelers, noch van de bank. Ook het gedrag tegenover de tegenstander was ondanks de grote belangen uiterst correct; geen smerige overtredingen en bij blessures werd de bal netjes over de zijlijn gespeeld om vervolgens weer terug gegooid te worden naar de andere partij. Het regende kansen aan beide kanten en het was dan ook een mirakel dat de wedstrijd in 0-0 eindigde, een uitslag waar beide ploegen eigenlijk niets mee opschoten. Ondanks de teleurstelling van beide kanten bedankten spelers en staf mij en elkaar voor de wedstrijd om een half uurtje later gebroederlijk met de supporters van beide clubs een biertje te drinken en te genieten van de ‘derde helft’ die werd opgeluisterd door een dj.
Daar ik nou respect voor……
