Rene Sinke stuurde onze redactie weer een column. Deze is echter van vorige week, pal voor de WK, en was even tussen wal en schip geraakt. De strekking blijft evenwel hetzelfde dus bij deze column ‘Circus van Gaal’.
Zoals verwacht maakte onze bondscoach van zijn laatste persconferentie weer een ‘one man show’; en waar de een sprak over fantastische televisie zat een ander met gekromde tenen en stijgende verbazing en soms ook met verontwaardiging te kijken en te luisteren naar van Gaal.
De persconferentie had een hoge amusementswaarde vooral door de onnavolgbare manier waarop van Gaal goochelend met zijn antwoorden de pers te woord stond. En passant tegen een paar schenen schoppend en heilige huisjes omwerpend sprak hij zich in zijn poging zijn gelijk te halen meerdere malen tegen. Helaas werd deze slechts door een beperkt aantal journalisten opgepakt om kritische vragen te stellen.
Over de trainerskwaliteiten van Van Gaal hoeven we niet te discussiëren. De man heeft in zijn lange loopbaan talrijke successen behaald en spelers met wie hij heeft gewerkt zijn over hebt algemeen lovend over hem. Dat laatste lijkt mij ook wel het meest verstandige om te doen want Louis rekent genadeloos af met alles en iedereen die hem voor de voeten loopt. De verzamelde Nederlandse pers kan daarover mee praten, net als hun collega’s uit Spanje, Duitsland en Engeland die in het verleden ook de oren werd gewassen wanneer zij vragen stelden die onze huidige bondscoach niet zinde.
Als persoon schijnt van Gaal een fijne echtgenoot, een goede vader en lieve opa te zijn. Als trainer wordt hij dus gewaardeerd en hij schijnt voor zijn spelers een goede en coach te zijn. Maar zodra de camera’s en microfoons op hem gericht waren was daar, ondanks dat hij veel moeite deed om charismatische, vriendelijk en humorvol over te komen, weinig meer van te merken. Als een blad aan een boom sloeg hij om en gedroeg hij zich als een alwetend schoolmeester die zijn ‘klasje’ met leerlingen toesprak. Hij was zo overtuigd van zichzelf en zijn visie dat hij een absolute titelkandidaat is wanneer er ooit een WK zelfgenoegzaamheid georganiseerd zal worden. Het ergste is echter dat het grootste deel van de journalisten, uit angst om ter plekke gekleineerd te worden, dit zonder tegenspraak gelaten over zich heen liet komen.
Van Gaal presenteerde zijn ideale spelersgroep met de nodige dramatiek; overdreven articulerend en met onnodige stiltes tussen het oplezen van de namen. Het laatste kennelijk om de spanning in de zaal te verhogen waarna het aanwezige journaille in de gelegenheid werd gesteld vragen te stellen. Aanvankelijk werden de niet al te kritische vragen door de bondscoach met het nodige gevoel voor humor en dramatiek beantwoord waarbij hij, zichtbaar en hoorbaar met zichzelf ingenomen, regelmatig refereerde aan een aantal succesvolle beslissingen en ingrepen in de afgelopen maanden. Hij toonde geen enkele twijfel bij de toelichting op zijn keuzes en zijn visie die volgens hem de enige juiste waren.
Maar toen een paar van de aanwezige journalisten het lef hadden om een kritische vraag te stellen verdwenen zijn joviale houding en humoristische opmerkingen, waar hij over het algemeen zelf het hardste om moest lachen, als sneeuw voor de zon. Hij reageerde als door een adder gebeten en verweet bepaalde journalisten doorlopend negatieve vraagstellingen te formuleren.
Zijn lichaamstaal maakte ook een hoop duidelijk. Zowel zijn verbale als non-verbale gedrag verried dat zijn boosheid niet gespeeld was. Hij reageerde door niet alleen de betreffende journalisten en passant ook nog te kleineren, maar nam zichtbaar geïrriteerd de houding van een verwend kind aan door boos kijkend en met een blos op de wangen onmiddellijk een gesloten houding aan te nemen.
De vragen die hem gesteld werden waren echt niet zo negatief. Maar bij de vraag waarom hij zelf niet aan Jasper Cillessen had medegedeeld dat hij niet mee zou gaan naar Qatar ontplofte hij al. Eendrachtig het gedachtengoed van de totale mens, waar hij zo prat op gaat, is het toch onbegrijpelijk dat hij zijn assistent Frans Hoek het slechte nieuws voor Cillessen liet afhandelen was dan toch een rechtvaardige vraag. Ongeacht of zijn keuze voor de andere doelverdedigers verdedigbaar is was het toch persoonlijker, empathisch en netter geweest om Cillessen zelf te bellen. Zeker omdat de doelman op advies van van Gaal bewust voor een club had gekozen waar hij kon spelen om zijn kansen op Qatar te verhogen. Hij mocht, toen de nood aan de man was, zelfs op komen draven voor de allesbeslissende kwalificatiewedstrijd. Bij zijn antwoord kroop Van Gaal onmiddellijk in de slachtofferrol. Hij had het al zo zwaar gehad om spelers af te zeggen en dat alles in een zeer kort tijdsbestek. Het excuus dat hij geen tijd voor Cillessen slaat als een tang op een varken; daar maak je in zo’n geval tijd voor.
Bij de vraag om zijn keuze toe te lichten om zowel Flekken als Cillessen thuis te laten refereerde hij eraan dat hij eist dat spelers leveren als ze in Oranje spelen. Flekken, volgens de bondscoach een typische ‘van Gaal keeper’, had volgens hem niet geleverd. De doelman, die eerder met veel bombarie als een ontdekking van hem bij Oranje was gehaald, was inderdaad ongelukkig tijdens zijn beide interlands maar verkeert in de vorm van zijn leven. Hij staat dit seizoen de sterren van de hemel te keepen waardoor hij in the picture staat bij tenminste vijf topclubs in Europa.
Voor het afvallen van Cillessen werd weer een onverwachte wending aan zijn motivatie gegeven; hij was niet in vorm (een constatering die bij NEC gefronste wenkbrauwen opleverde). Dat kan zo zijn maar dan blijft het vreemd dat hij hem niet selecteert want, wat je ook van Cillessen vindt, hij ‘levert’ bij Oranje altijd. Er moet dus een andere reden zijn om hem thuis te laten; een reden waar van Gaal om de hete brij bleef draaien. Aannemelijk is dat de beweringen van (ex-)collega’s van Cillessen de ware redenen zijn. De Groesbeker zou een naar/irritant en verwend mannetje zijn; zou een dissonant in de spelersgroep zijn, zou moeite hebben met een rol als reserve, werd arrogant genoemd is en had zich in de aanloop naar het WK oncollegiaal uitgelaten over zijn collega’s.
Ik ben benieuwd wie er dit WK onder de lat komt te staan. Pasveer zit niet in zijn beste periode en Bijlow wordt wel elke week beter maar volgens de bondscoach is alleen Noppert in vorm. Alleen heeft die dan weer nog niets ‘geleverd’ in Oranje. Ik zet mijn geld op Bijlow maar hou zeker rekening met het de mogelijk dat de supporters van Go Ahead Eagles en Heerenveen alsnog gelijk krijgen. Die roepen namelijk al meer dan een jaar dat Noppert in Oranje moet.
Ook bij een aantal andere vragen; zoals zijn keuze om de Jong en Weghorst allebei mee te nemen en de selectie van Lang terwijl deze geen basisplaats bij Brugge heeft gaf van Gaal uitleg die meer vraagtekens dan duidelijkheid opleverden. De bondscoach laveerde op onnavolgbare wijze tussen zijn principes van ‘leveren, de totale mens en focus’ maar wist zijn antwoorden steeds zo te draaien dat je wel haast moest geloven dat zijn keuze logisch was.
Hij zette Marian van Leeuwen, de aanwezige directeur van de KNVB en passant ook nog even in haar hemd door te zeggen dat de geplande ontmoeting met een aantal gastarbeiders louter een opdracht van de KNVB was. Hij speelde haar nadrukkelijk – hoe toepasselijk deze tijd- de Zwarte Piet (of de Roetveeg Piet als u dat prettiger vind) toet door te beamen dat dit een ‘gekunsteld’ moment zou zijn. Directe vragen over spelers wimpelde hij af door te zeggen dat hij geen antwoord wilde geven omdat hij geen druk op de spelers wilde leggen. Duidelijk was hij wel over de kansen van Oranje. Hij is de mening toegedaan dat Nederland wereldkampioen kan worden. Dat hij daarbij ‘druk’ bij zijn spelers legde ontging hem kennelijk
Er is heel veel te doen over de toewijzing van het WK aan Qatar. Het land waar grove schending van de mensenrechten net zo gewoon is als het poetsen van je tanden, waar vrouwen inferieure posities innemen, waar de LHBTI gemeenschap zich welhaast een criminele organisatie moet voelen en waar geheimzinnigheid over het aantal slachtoffers onder de ingevlogen bouwvakkers troef is. Twaalf jaar geleden werd het WK aan deze oliestaat toegewezen. Destijds werd er in Nederland schouderophalend gereageerd. Inmiddels neemt de verontwaardiging over de (on)menselijke omstandigheden dag bij dag toe. Rijkelijk laat naar mijn mening.
Van Gaal, die regelmatig naar zijn mening hierover wordt gevraagd, zit in de positie dat hij zich hierover op de vlakte moet houden of wederom met cryptische antwoorden moet komen. Hij zit inmiddels met zijn selectie in Qatar en focust zich op het WK, vastberaden om de titel mee naar Nederland terug te nemen. Ook ik ben benieuwd of Nederland zich zal kronen tot de kampioen van het meest omstreden WK
Dat wordt voor ‘Circus van Gaal’ de komende weken de grote uitdaging.
