‘Jan Leget, Wijnand Sloos, Bart Lardé, Gerard Désar, Arie Lagendijk, iconen van de gouden U.V.S.-lichting, ik keek huizenhoog tegen ze op’
De naam Bert Kort zingt al decennialang door de voetbalwereld van Leiden en omstreken. De klank is nog altijd zuiver van toon. Noem bij voetbalverenigingen als A.S.C., Teylingen, U.V.S., S.J.Z. en R.C.L. – om het lijstje beknopt te houden – zijn naam en er zal direct met een glimlach verhaald worden over wat de voormalige oefenmeester voor de clubs heeft betekend. Louter positieve geluiden, dat sluit aan bij wat de in Leiden geboren en in Leiderdorp wonende Bert zelf als levensfilosofie uitdraagt: ‘Sta voor je afspraken, doe je werk met hart en ziel en wanneer de wegen zich scheiden, zorg dan voor een zo vriendelijk mogelijk vertrek. Je komt elkaar altijd weer tegen.’
LeidenAmateurVoetbal (LAV) praat met Bert Kort over zijn actieve periodes als voetballer en trainer/coach en over de ‘voetbalbaby’ die hij koesterend aan het groot brengen is. Wandel Voetbal Leiden (WVL), een nieuwe loot aan de Leids voetbalboom. ‘Dat doe ik niet alleen,’ stelt hij met nadruk. ‘Samen met Rik van der Geest (Breedtesport coördinator van de Leiden), Stefan Gilbert (Buurtsportcoach van Incluzio Leiden) en Jaap Visser, de door den Heere zelve naar de aarde gezonden columnist, zetten wij WVL in de steigers.’
Dit laatste tekent de mens Bert Kort. De woorden Samen en Bescheidenheid zijn praktijk voor hem. Voorbeeld van bescheidenheid? Bij het behalen van een kampioenschap waren de spelers uitzinnig van vreugde, Bert hield zich op de achtergrond. Op de vraag waarom hij niet voorging in de polonaise, luidde steevast zijn antwoord: ‘De spelers hebben de prestatie geleverd. Ja, ik heb een steentje mogen bijdragen, maar zij verdienen de bloemen en de bubbels.’
‘Kortenkwaal’, Bert, wat was dat? ‘Ik voetbalde in het eerste elftal van U.V.S. met mijn zoon Ferry, we werden ‘de Korten’ genoemd. In actie leken wij enorm op elkaar. Onze ‘hoge’ ruggen, bij het lopen en sprinten ging de kop naar voren en de nek de lucht in. Vandaar de ‘Kortenkwaal’. Hahaha.’
Het interview met de nog steeds drukbezette Bert Kort mocht 2×45 minuten duren, zonder 15 minuten rust, wel met een bakkie thee (merk Earl Grey), dat wel. Hij bepaalde plaats, dag en uur. Donderdag, na de training van WVL, nadat alle materialen weer op hun vertrouwde plek stonden en hij had gezien dat zijn spelers na het douchen ‘kiplekker’ aan het napraten waren over het ‘nieuwe’ spelletje, de situatie in de wereld en de kleinkinderen. Dat alles onder het genot van geurige koffie, gastvrij gezet en persoonlijk aangereikt door Nico Erades. ‘Kom je mee?’ vraagt Bert. Hij wacht het antwoord niet af en gaat mij voor naar De Historische Galerij, het Heilige der Heilige van U.V.S, de schatkamer stampvol relikwieën uit het rijke verleden van ‘Uit Vriendschap Saâm’.
De 109-jarige voetbalclub heeft haar accommodatie gedurende de zwangerschap van WVL ter beschikking gesteld en nu er als peuter stappen richting kleuter worden gezet en naar officiële oprichting, zal het complex de thuishaven blijven. ‘Makkelijk bereikbaar, altijd voldoende parkeergelegenheid,’ bevestigt Bert de ideale ligging van WVL. Weer koffie en thee. Bert heeft er intussen een kladbloc bijgenomen. Daarin staat zijn gevarieerde voetbalcarrière beschreven. Alles met naam en toenaam.
Van V.N.L. naar U.V.S.
In deze kamer, door de bekers, foto’s, affiches een emotioneel museumpje, kwamen elftallen voor en na de wedstrijd bij elkaar. Om de strategie voor de komende wedstrijd te bespreken en de definitieve opstelling te vernemen en om na afloop na winst of verlies de 90 minuten te analyseren. ‘Hier hebben pittige discussies plaats gevonden,’ aldus Kort, ‘menig traantje is er gevallen maar ook veel gelachen, opbouwende kritiek geleverd. Wanneer de muren hier konden spreken.’
De eerste schreden op de groene mat zette Bert Kort toen hij nog als ‘Bertje’ door het leven ging. Dat was in Aalsmeer waar hij opgroeide, bij RKAV, later met vv Aalsmeer tot fusieclub FC Aalsmeer gesmeed. Voetballen op straat of op een landje met vriendjes hoort bij de leeftijd. Hij deed dat met een gretigheid die toen al opviel. Hoewel het gezin Kort in 1970 vanwege pa’s werk naar Leiden verhuisde (hij ging werken bij de Leidse Broodfabriek), bleef Bert nog een tijdje met de bus van Maarse en Kroon naar Aalsmeer pendelen. Vrienden laat je niet 1-2-3 in de steek. In de sleutelstad ontdekte hij V.N.L., de R.K.-voetbalclub aan de Vliet. Daar begon hij zich echt te ontwikkelen. Bert onderscheidde zich, hij was gewoon beter dan de meeste spelers. Laat Bert het zelf maar vertellen: ‘Een keurige club, V.N.L., ik had het er enorm naar mijn zin. Het niveau lag hoger dan in Aalsmeer. Ik werd direct in de A2 opgesteld, kwam al snel in A1 en op mijn 16de vond men mij goed genoeg om te debuteren in het eerste elftal, met jongens als Nico Breedeveld en Bert Mulder.’ En toen? ‘Toen gebeurde er iets bijzonders. Ik werd bij het bestuur geroepen. Daar werd mij de vraag gesteld of ik verder wilde in het voetbal, hogerop. Daar zei ik natuurlijk ‘ja’ op. ‘Dan raden wij je aan om de overstap naar U.V.S. te maken, die club speelt op hoger niveau, je kansen daar zijn groter dan bij ons.’
‘Ik vond dat zo ontzettend groots, een gebaar van jewelste, dat een club een van zijn spelers adviseert ergens anders te gaan spelen waar de organisatie beter was en waar ik een betere voetballer kon worden.’ Bert Kort is V.N.L. daar nog steeds dankbaar voor, hij denkt vaak aan dat cruciale moment terug; nooit spijt gehad van de overschrijving. U.V.S. werd de voetballiefde-van-zijn-leven. En nu, zoveel jaren later noemt hij zichzelf nog steeds een echte U.V.S.-er.
Meedogenloos
De start bij U.V.S. mag gerust ‘vliegend’ genoemd worden. De A2, met Ruud de Groot als trainer en medespeler Wil Henskens, die zich nu – toeval bestaat niet – bij WVL hebben aangesloten en als ware ‘ambassadeurs’ mannen-van-weleer aanspreken ook op donderdagmorgen met ouwe maten te komen voetballen. Van A2 volgt A1 landelijk. Er wordt op zaterdag gespeeld. Hoe pittig ook een wedstrijd is verlopen en of er nu dichtbij of in Verweggistan is gespeeld, als A1-speler behoor je ook op zondag beschikbaar te zijn. Meestal als reserve 90 minuten op de bank, hooguit af en toe invallen. Maar wel de bespreking meemaken, de geur van de kleedkamer opsnuiven, de gein van de kantine na afloop proeven, ogen en oren gebruiken, alles opzuigen als een spons. Straks sta jij daar misschien, dan moet je van de hoed en de rand weten. ‘Ruiken aan het eerste,’ noemt Bert dat. ‘Zeer leerzaam.’
U.V.S. zag een diepe spits in de nieuweling. Een bijter, een meedogenloze krijger, die – wel fair – maar een richting kende, het doel van de tegenstander. Het Leidsch Dagblad vergelijkt hem met Gennaro Gattuso. Wie? Gennaro Gattuso! Bert, help, wie was die Gattuso? ‘Hij speelde bij AC Milan en het Italiaanse elftal. Hij regeerde het middenveld, hahaha, en stond bekend als een ‘breker’, gespecialiseerd in het uitschakelen van directe tegenstanders. Die waren over het algemeen technischer begaafd, ook geraffineerder dan Gennaro.’
De vergelijking ging natuurlijk niet op, laat Bert nog even noteren. Persmuskieten houden van overdrijven. Laat ze. Er komen fotoalbums op de tafel, die ik rustig kan doorkijken, met een schuin oog op mijn horloge. De tijd in de gaten houden. Op de foto’s zie ik een onherkenbare Bert Kort. Niet de rustige man, die bekwaam kan uitleggen waarom die-of-die daar opgesteld moet worden. Waarom 1-4-3-3 dikwijls te prefereren is boven 1-4-4-2, en waarom het beter is vanaf de aftrap meteen je tanden te laten zien dan af te wachten. Kort wordt door Aad Koren (we kent hem niet?) gekarakteriseerd als ‘nuchter, geen opschepper, een constante, altijd goed voor een 7.’ Zo’n speler is belangrijk voor een elftal, vindt Aad, belangrijker dan een met naam en faam, die het van uitschieters moet hebben. ‘Zo’n man staat weken droog en doet dan iets fabelachtigs. Op Bert kan een trainer rekenen, altijd.’
Bert is niet van de grote woorden, eerder (te) bescheiden. ‘Je moet eens weten hoe ik opkeek tegen mannen als Jan Leget, Wijnand Sloos, Bart Lardé, Gerard Désar, Arie Lagendijk. Zij waren de iconen uit de gouden tijd van U.V.S. Een niveau en instelling om van te watertanden. Ze waren mijn voorbeeld. Individueel heel sterk, collectief niet te verslaan. Een generatie zoals Leiden die niet meer heeft gekend. Ze hebben mij de weg gewezen.’
Betonnen fundament
Hij verhuist naar het midden, daar krijgt de Leiderdorper de taak te ‘regeren’ in de geest van die Italiaanse vedette. De opdracht wordt vrijwel onberispelijk uitgevoerd, hij speelt zeven jaar hoofdklasse. Een citaat uit Leidsch Dagblad: “Bert Kort was jarenlang een vaste waarde en maakte een fraaie periode van het Leidse vlaggenschip mee. ‘Zeven jaar lang speelde hij in de hoofdklasse. Gelet op de kwaliteiten van U.V.S. en binnen de mogelijkheden die er toen waren, werd er daarmee een ontzettend goede prestatie geleverd. De onverzettelijkheid die zijn generatie kenmerkt was bij de daarop volgende lichting beduidend minder. Maar een echte vrije val werd god-zij-dank voorkomen.” (einde citaat)
Op heel natuurlijke wijze maakt Kort kennis met het vak van trainer. Hij traint de jeugd van U.V.S. (4 jaar) en van R.C.L. (5 jaar). Daarmee legt hij een betonnen fundament voor een glanzende loopbaan als trainer/coach. Kort is gepokt en gemazeld als voetballer, hij kent uit ervaring alle tricks & treats die nodig zijn om zijn manschappen te laten presteren. Hij volgt trainerscursussen en mag tot en met de 2de klasse KNVB zijn kunde en ervaring inzetten. Hij traint Randstad Sport, inmiddels opgegaan in Voorschoten ’97. MVKV, dat samen met KRV wordt omgetoverd tot FC Rijnvogels, wordt onder hem kampioen. Doordat de grasmat op het Marinekamp meer leek op een knollentuin, week MVKV eerst uit naar Quick Boys, later naar Katwijk waar het kampioenschap werd behaald. Op de kampioensfoto is iedereen die aan de triomf heeft meegewerkt zichtbaar. Niet Bert Kort.
‘Bert Kort is geen feestbeest,’ stond de maandag daarna in de krant. Hij liet wel noteren de naam van ‘ome’ Joop van der Kolk te vermelden, de man had enorm bijgedragen aan het succes. Wie onder meer juicht met bloemen en zwaait naar het toegestroomde publiek? Jaap Visser, de ranke doelman, die het keepen heeft afgekeken van de door hem bejubelde Russische Lev Yasjin. Visser is ook een van initiatiefnemers van WVL. Zei Kort niet ‘dat je elkaar altijd weer tegenkomt’?
Nog een kampioenschap dan met dank aan Bert gevierd bij Teylingen. Op het sportpark van UDO schminkte Teylingen het dappere MMO met 3-1 af. ‘MMO leek voor aanvang al voor te staan,’ vertelt Bert. ‘Ze kwamen met vier bussen naar deze topper. Groen-wit geverfde gezichten, een hoempapa-orkest en vuurwerk dat nu verboden zou worden. MMO had ook een vliegtuig gecharterd met een lint waarop ‘MMO kampioen. Willen is Kunnen’ stond. Het wonder gebeurde. Wij van Teylingen werden door al die uitingen juist opgepept. Ik herinner me nog dat Paul Haver de dag van zijn leven had. Hij scoorde tweemaal en gaf een puntgave assist.’ En Bert? Hij bedankte de spelers en de harde kern, onder aanvoering van ‘Generaal Bruno’, een klein manneke met longen als blaasbalgen. Onder zijn aanvoering schreeuwden de hooligans hun idolen naar de 4e klasse van KNVB. De niet als ‘feestvarken’ bekend staande Kort genoot op zijn manier, op de achtergrond.
A.S.C.: Jonkheer als trainer
Het is niet altijd glitter & glamour voor een oefenmeester. Er zijn periodes dat hij op het schild wordt getild, om even later voor de bus te worden gegooid. Bert beaamt dat. ‘Het prettigst werken is wanneer het klikt in de driehoek bestuur, spelers en trainer. Dat je achter elkaar staat in voor- en tegenspoed. Dat heb ik voldoende meegemaakt.’ Wachtend op het beruchte woordje ‘maar’, vervolgt Kort: ‘Maar ik heb het ook een paar maal meegemaakt, dat het botste, dat de match om onverklaarbare redenen niet klopte.’
Een voorbeeld geeft Dick Barnhoorn, met bijna 40 jaar de langst zittende voetbalvoorzitter in Leiden ooit: ‘Helaas was de samenwerking Bert-GHC van korte duur. Dat had niets met Bert zijn naam te maken. Het marcheerde voor geen meter. Dan moeten er beslissingen worden genomen en neem je in alle vriendschap afscheid van elkaar. Ik heb alle respect voor Bert en zijn loopbaan als trainer en speler. Wij zien elkaar met een zekere regelmaat, dat is dan altijd gezellig. Laat Bert wel uitkijken met het Wandel Voetbal, vriend Wil Henkens is daar ook van de partij en die kan er nog stevig ingaan. Ik waarschuw maar.’
‘Het wandelende archief’ van A.S.C., Emiel Sluyterman, vertelt dat Bert twee opeenvolgende seizoenen, eind jaren ’80, de selectie onder zijn hoede heeft gehad. ‘Wij promoveerden niet en degradeerden ook niet, A.S.C. was onder Bert een goede middenmoter.’ Dan vertelt Emiel dat Kort trainer Jonkheer Boudewijn de Geer opvolgde. ‘De Geer, een heel goede voetballer en een trainer wiens ambities verder reikte dan A.S.C. Graag hadden we weer een Jonkheer aangetrokken, een Hertog of een Graaf. Er zijn gesprekken gevoerd met lieden van adel, maar geen van hen voldeed zo aan het profiel als Bert. Na hem stond John Manuputty aan het roer.’ Bert is 7 jaar trainer geweest bij SJZ, na een onderbreking van 4 jaar bij Alkmania. In die periode was Rik van der Geest, nu medeorganisator van WVL, ook speler van de selectie.
Het moet Berts finest hour zijn geweest, toen U.V.S. een beroep op hem als trainer deed. Dat zat zo: het eerste van zaterdag maakte een moeilijk seizoen door, het degradatiespook kwam gevaarlijk dichterbij. Er moest ingegrepen worden, maar hoe. De naam van Bert kwam uit de hoge hoed. De ervaren speler en trainer voelde er wel voor als ‘crisismanager’ op te treden. Maar wel op zijn voorwaarden. Akkoord. Lang verhaal ‘kort’: de resterende wedstrijden werden allemaal gewonnen, U.V.S. handhaafde zich verrassend en Bert fietste fluitend naar huis. Dat schreef LAV’s Hennie Kanbier op 23 april 2017 op deze site en in het Leidsch Dagblad.
Wandel Voetbal Leiden
In oktober vorig gaat een nieuw initiatief van start. Wandel Voetbal, ‘het gewone voetbal, met andere spelregels’. Bert Kort is de aanjager die voor het eerste fluitsignaal diepgaand praat met Rik van der Geest, Breedtesport coördinator van de gemeente, en met Stefan Gilbert, die als Buurtsportcoach werkzaam is bij Incluzio. Ze vinden in Jaap Visser (voormalig doelman, columnist van het Leidsch Dagblad) een vierde man, een creatieve geest. Het kwartet overlegt, benadert voetbalmakkers-van-toen en gaan met een mannetje of veertien van start.
Bij U.V.S. vinden ze de omgeving en sfeer, naadloos passend bij voetballers-op-zekere-leeftijd. Ze zijn niet stokoud en ook niet piepjong. Intussen gaat het van mond-tot-mond. Elke donderdagmorgen – weer of geen weer – worden de doeltjes opgezet en de pionnen geplaatst en werken tussen de twaalf en twintig mannen een gevarieerd programma af. Bert Kort: ‘Iedereen doet zelf een warming-up, daarna rondootjes en wisselende spelvormen en een uurtje partijtjes 6 tegen 6, 7 tegen 7 of 8 tegen 8, al naar gelang het aantal spelers.’
Na het douchen doen de mannen een bakkie, er wordt gegrapt en gegrold en ze gaan met een ‘tot de volgende week’ opgewekt naar huis. Meer dan 20 60+ers hebben al geroken aan WVL. Sommige kwamen kijken en een kopje koffie meedrinken en sloten zich aan, andere moeten nog over de streep getrokken worden. De afdeling pr draait op volle toeren, de vier Mohikanen komen binnenkort weer bijeen. Hoe gaat het met WVL? Hoe gaan we door? Vragen die hoog op de agenda zullen staan. Voorzichtig wordt al geïnformeerd of WVL aan een competitie gaat deelnemen. ‘De sterren staan gunstig,’ zegt de opgewekte Bert. ‘Maar laten we eerst zorgen dat de basis staat als huis. Van daaruit kijken wij verder.’
Hij roept iedereen – ‘jongere ouderen – oudere jongeren’ op naar een training op donderdagmorgen te komen, hij moedigt hen aan zich bij WVL aan te sluiten. ‘Het is in vele opzichten gezond een balletje te komen trappen. Je bent onder de mensen, je doet wat leuk en gezellig is en je blijft in conditie.’ Hier hoeft de LAV-verslaggever niets aan toe te voegen.
Hem rest nog één vraag: Hoe is Bert Kort erin is geslaagd om gezin, werk, trainen en voetballen harmonieus te combineren? Kort blijft stoïcijns. ‘Margreet, mijn vrouw,’ zegt hij dan. ‘Je vrouw moet achter je staan, akkoord zijn met je agenda die voortdurend behoorlijk volloopt.’
_____________HENNIE, jouw tekst + foto graag vet kaderen!!!!___________
Bert Kort: ‘Voor mij altijd een aimabel mens geweest en nog.’
Hennie Kanbier
,,Toen Cees Mentink mij vroeg iets over Bert Kort te vertellen, hoefde ik daar niet lang over na te denken. Niet alles ligt mij helder meer voor ogen (ik praat over een periode van ruim 45 jaar), maar wat ik zeker weet is dat ik Bert al heel lang ken en hem altijd een fijne vent heb gevonden. Aimabel en goed benaderbaar. Als klein ventje bezocht ik vrijwel altijd de wedstrijden van U.V.S., zowel thuis als uit. Dat had uiteraard alles te maken met het feit dat ik bij deze club ben groot geworden. Via alle selectieteams in de regionalen gekomen en nog een tijdje bij de senioren gezeten. Daarna koos ik voor een andere club in de regio, maar dat ter zijde.”
,,Ik kan me het eerste elftal uit die tijd nog goed herinneren. Natuurlijk veranderde er in de loop der tijden het nodige, maar het team waarin Bert speelde is mij altijd bij gebleven. Bert speelde onder meer met Wijnand Sloos, Koos Hannaart, Wil Henskens, Hans Neuteboom , Frits van der Heijden, Piet van Putten en Jan Verver. In de hoofdklasse was U.V.S. in die fase nooit een hoogvlieger, maar de duels tegen onder meer Elinkwijk, EDO, RVC, AFC, Papendrecht, CVV en ga zo maar door, kan ik me best nog wel voor de geest halen. Een prachttijd met gemiddeld denk ik 1500 man op de tribune in De Kikkerpolder.”
Bert was een dragende speler met een speciaal loopje dat daar bij paste. Hij heeft dat eigenlijk nog steeds. Grappig wel. Bert was stofzuiger op het middenveld en hij dichtte de gaatjes. Verzaakte zelden of nooit. Scoren deed hij niet veel, maar die rol had hij ook niet. Toevallig zag ik laatst de topscorerslijst allertijden van de blauwwitten. Hij stond en staat daarin op gelijke hoogte met Jan Leget, die ik als kind minder heb gekend. Te laat geboren, zeg maar. Maar Bert bevindt zich dus in goed gezelschap. Ook zoon Ferry ken ik. Aardig wat keren over hem geschreven. Hij scoorde wel meer als aanvaller, maar zat ook vaak tussen 1 en 2 in.”
,,Ook is Bert mijn trainer geweest en ik kan mij herinneren dat wij wel een klik hadden. Hij heeft mij destijds veel bijgebracht. Ik bofte in die tijd eveneens met trainers als Arie Lagendijk, Gerard Désar, Cees Du Prie, Fred Filippo en Bert Jansen. Om er maar wat toppers uit te lichten. Toen Bert elders trainer werd volgde ik het regionale voetbal beduidend minder. Ik balde zelf en dat was het allerleukste. Nadat ik moest stoppen met mijn favoriete hobby, ben ik de journalistiek ingerold en daar heb ik nooit spijt van gehad. Mede daardoor en omdat Bert ook in Leiderdorp woont, kwam en kom ik hem nog wel eens tegen. Altijd even tijd voor een babbeltje. Hij is weinig veranderd en dat bedoel ik positief. Erg leuk was ook dat hij met andere trainers mee deed aan de Bledder Cup. Bert heeft het initiatief genomen om andere trainers ook enthousiast te maken en dat is gelukt. We hopen dus ook weer op een team in augustus ’23. Afijn Bert, wat mij betreft een fijne vent. Toen en nu.”
Foto’s: Collectie Bert Kort, Archief U.V.S., Leidsch Dagblad, Peter Versluijs
Actuele foto’s: Hennie Kanbier, Nico Erades, Incluzio Leiden
