Feyenoord gekke Jos Bavelaar was onderdeel van de opkomst van vrouwenvoetbal bij DoCoS en RCL en zijn vrouw Carla draaide de wasjes

Wie Jos Bavelaar vraagt naar het hoogtepunt in zijn sportieve leven krijgt een verrassend antwoord: ‘1994, ik kwam uit de catacomben van de Kuip. We waren een dag te gast bij Feyenoord. Een uitje dat mijn hele leven is bijgebleven. Een onderdeel van het dagprogramma was het strafschoppen nemen op Edwin Zoetebier, onder toezicht van Pim Doesburg, de keeperstrainer.’

Hier stoppen we even, straks het hele verhaal. De ervaring bij Feyenoord maakte van Jos (en niet lang daarna het hele gezin) een ras-supporter van Rotterdam-Zuid. Er zijn voetbalfamilies in Leiden en voetbalfamilies in Leiden. Zij die de sport beoefenen en zij die zich verdienstelijk maken binnen de club of staan te juichen langs de lijn. Er is één gezin waarvan alle huisgenoten hebben gevoetbald. Van wie één op niveau als prof. Een man en vier vrouwen hebben van zich doen spreken op de groene mat. Vader Jos, zijn vrouw Carla en de dochters Karlijn, Jet en Sanne. Dat ze tegenwoordig niet meer voetballen doet niet ter zake. Het gaat om hun verhalen, hun daden. Het is geen toeval dat Jos en Carla (met anderen) aan de wieg stonden van het meisjes/vrouwenvoetbal in de stad.

Brazilië

Nog nauwelijks bekomen van de 12 uur durende vliegreis Fortaleza-Parijs-Amsterdam en het tijdsverschil van 4 uur, staat LeidenAmateurVoetbal al op de stoep bij Jos Bavelaar. Een stukje informatie: Fortaleza is de hoofdstad van de deelstaat Ceará in het noordoosten van Brazilië, ligt aan de kust van de Atlantische Oceaan, heeft een bevolking van 2,5 miljoen, waarmee het de op vier na grootste stad is van Brazilië. Fortaleza is in 1649 door de Nederlandse West-Indische Compagnie (WIC) gesticht als Fort Schoonenborch. Is in 1654 in handen gekomen van Portugal en sinds 1822 onafhankelijk. Er wordt Portugees gesproken.

Dat vertelt Jos Bavelaar, die kennelijk – evenals als zijn Carla – geen centje last kent van de lange vliegreis, het klimaat (30-34 graden Celcius en er komt een heerlijk briesje van de oceaan) en het tijdsverschil, het is hier 4 uur later dan in Fortaleza. Ze zijn zo fris als een hoentje. Wie mocht denken, dat de voormalige voetballer van DoCoS en oud-leider/coach van het damesvoetbal bij DoCoS en RCL, Brazilië heeft bezocht als scout van deze of gene betaald voetbalorganisatie, moet hij teleurstellen. Jos en Carla (en dochter Sanne, die schilderes is) gingen na twee jaar corona opnieuw een kijkje nemen in hun in 2019 afgebouwde riante villa, gelegen in een aantrekkelijk aangelegd resort, met een paradijselijk uitzicht op de oceaan. Een hemel op aarde. ‘Wij konden Sanne zien schilderen op het strand,’ aldus Jos, ‘dat is voor haar een heel inspirerende omgeving met al die gebruinde samba-voetballers en dieazuur-blauwe zee.’ Carla: ‘Het is overdag genieten van de zon en de verkoelende bries uit de oceaan. De zonsondergangen kunnen spectaculair mooi zijn.’

Voetbal is een religie in Brazilië, dat weet iedereen. Het geloof telt miljoenen en miljoenen volgelingen, die het stadion als hun kerk beschouwen, de wekelijkse wedstrijd als een kerkdienst en de voetballers als apostelen die de leer verspreiden. Geen wonder dat in het nationale elftal naast Neymar, Antony en Richarlison (wat een weergaloos doelpunt tegen Servië!) van zich doet spreken. Over welk land wereldkampioen wordt bestaat er – omdat ze nu ook een beetje Braziliaans zijn geworden? – in Huize Bavelaar geen discussie.

Brazilië. Zijn de Bavelaartjes nog wel objectief? Nou vooruit: of Nederland. Naast voetballen is er sprake van nog een (ongevaarlijk) virus bij het vijftal, Feyenoord. Al jaren wordt budget vrijgemaakt voor 2 seizoenkaarten. Karlijn, Jet en Sanne gingen vroeger volgens een schema met pa mee naar De Kuip. Ook daar zijn geen misverstanden over mogelijk. De data lagen voor de aanvang van de competitie al vast, daar werd niet aan getornd.

DoCoS

De voetballoopbaan van Jos begon op zijn 9^de jaar. Een jaar eerder dan de club – DoCoS – had vastgelegd in het huishoudelijk reglement. De vitamine R van Relatie bleek ook voor Jos het wondermiddel. Vader Koos Bavelaar, 2^e penningmeester van DoCoS en lid van de elftalcommissie, sprak de secretaris aan en die ging akkoord. De twee jaar jongere broer van Jos, Ton, stelde alles in het werk om ook toegelaten te worden tot het legioen van de jeugd. Hier gaf de vastberadenheid van Ton de doorslag. De beide jongens konden zich in de rood/witte kleuren kleden en huppelend het veld ingaan. Het begin van een langdurige liefde. Pupillen, aspiranten (ernstige knieblessure), junioren en senioren. Geen wereldschokkende carrières, maar wel: lekker kicken, vrienden maken, sociaal bezig zijn. Jos: ‘Toen Carla en ik waren getrouwd en de meiden kregen, spraken wij af dat ze allereerst hun zwemdiploma’s moesten halen en daarna zelf een sport mochten uitkiezen. Een teamsport had onze voorkeur.’

Hiermee loopt Jos vooruit op wat Sanne later zal uitspreken: ‘We werden beïnvloed door papa. Mama en hij voetbalden en wij gingen altijd kijken, papa ging naar elke thuiswedstrijd van Feyenoord en wij mochten om de beurt mee. Misschien is gebrainwashed een beter woord in dit verband. Maar noteer maar: we hebben het altijd hartstikke leuk gevonden, ook het zelf voetballen, we hebben een heerlijke jeugd gehad.’

De meeste en wie weet beste herinneringen heeft Jos aan zijn jaren in het 11^de elftal. ‘Dat team bestond uit vrienden, ze zongen tijdens de toen moderne Beatmissen in het jongerenkoor of speelden in het begeleidende combo. Dan heb je het over mijn broer Ton, die onderwijzer geworden is . Ook over de broer van Carla, Joost Walter. Verder speelden jongens als Max van Duuren, precies, die van de transportonderneming.’ Een hechte groep, volgens Jos, niet bijster getalenteerd, maar door de eenheid, met Café ‘t 3^e Deurtje als ankerplaats, een geduchte tegenstander.

‘Drie jaar op rij werden wij met het 11^e kampioen. Voor de club aanleiding om het team de competitie in te laten gaan als het 6^e, een hele promotie. ‘Daar werden we ook weer kampioen, het leek niet op te houden, we leken onstuitbaar. Dan te bedenken dat wij niet getraind werden, dat deden we zelf.’ Goed gekozen: ‘leken’. Het elftal viel uiteen door studie, banen, huwelijken. Serieuze redenen.

Jos ging naar Universiteit Leiden, scheikunde studeren. Toen was Carla al in zijn leven gekomen, ze hadden elkaar tijdens dansles bij Castelein leren kennen. ‘Ik hockeyde in die tijd,’ zegt Carla, die een opleiding voor verpleegkundige volgde. ‘Vrouwenvoetbal stond toen nog in de kinderschoenen. Jos maakte zich bij DoCoS sterk voor deze nieuwe tak. Dan is een-plus-een al snel drie. Ik werd lid van DoCoS.’

Ton Zwagerman verzorgde de training, Jos coachte de vrouwen en Carla deed de wasjes, ontelbare shirts, broekjes en kousen. Ook nu weer ging het 1^ste elftal met de eer strijken, de vrouwen werden kampioen. Jos, de kampioenenmaker? ‘Nuh, een goed resultaat behaal je met elkaar, het is niet de prestatie van een iemand, maar van het collectief.’

RCL

Door de verhuizing van de Stevenshof naar het Waardeiland werd het vervoer van de ‘meiden’, Karlijn, Jet en Sanne, die ook bij DoCoS voetbalden, gecompliceerd. Ze stapten over naar RCL, waar zij en Jos warm werden verwelkomd. Het station van 7 tegen 7 (met Karlijn als ‘laatste vrouw’) was het drietal gepasseerd. Zo laat Karlijn per e-mail weten. ‘Eerst speelde ik bij de meiden van RCL, de langste tijd in RCL Dames 1, als voorstopper.’ Als leukste ervaring bij de Leiderdorpse rood/witten noemt Karlijn ‘de promotie van Dames 1 van de 2^de naar de 1^ste klasse’: ‘Daardoor gingen wij landelijk spelen. Dat vond ik wel heel speciaal. Met een privé-bus naar uitwedstrijden, naar Groningen onder meer. Dat is toch bijzonder!’ Er kwam een voortijdig einde aan wat een mooie voetballoopbaan zou worden. Karlijn: ‘Ik was 20/21 en scheurde een kruisband in mijn knie. Doorgaan met voetballen lukte mij niet meer. Jammer hoor.’

‘Aanvaller’ Jet heeft veel seizoenen bij RCL gevoetbald, ook in Dames 1. Op de tribune zaten de scouts van ADO Den Haag, die haar overhaalde naar de Residentieclub te komen. Daar tekende zij een contract, werd onder meer getraind door Sarina Wiegman en voormalig ADO- en Feyenoord-spits (toeval bestaat niet) Lex Schoenmaker, door de dames kozend met ‘Sexy Lexy’ aangesproken.

Na twee seizoenen deed Jet een stapje terug. Op de website van ADO Den Haag is nog een sympathiek exit-stukje te lezen, waarin staat dat Jet door cursussen, congressen en drukte op haar werk niet meer in de gelegenheid is om vier keer per week te trainen. Jet speelt een jaar hoofdklasse bij Ter Leede. Dan blijkt dat studie, werken en intensief sporten niet te combineren zijn, zij traint af bij rkvv Westlandia. Bij de vraag of Jet als profvoetbalster ‘leuk heeft verdiend’, kijkt Jos bedenkelijk. ‘Wat denk je te kunnen sparen van een reiskostenvergoeding?’

De voetballoopbaan van Sanne ging van leuk naar leuker naar leukst. Dat vraagt enige nadere verklaring: ‘Net als mijn zusjes begon ik bij DoCoS en ging met hun naar RCL. Ook heb ik een seizoen, ik denk op mijn 24^ste, bij Voorschoten ’97 gespeeld. Dat vond ik allemaal leuk. Bij de meiden stond ik vaak midmid, bij de dames rechtshalf. De leukere jaren waren die bij de meiden, met training van Frans Reijken. De allerleukste voetbalervaring was bij Feyenoord. Toen ik 11 jaar was, mocht ik ‘mascotte van de week’ zijn. Ik mocht inschieten met de reserve-spelers, het veld oprennen met de selectie, tossen bij de scheidsrechter voor het fluitsignaal en op de foto met Henrik Larsson.’

Dat is nog niet alles: ‘Na afloop mochten papa, mama, Karlijn, Jet en ik in het Maasgebouw waar ook de spelers kwamen. Ik keek mijn ogen uit en kwam ’s avonds maar moeilijk in slaap.’ Vader Jos wil nog wel de naam van Frans Bosman genoemd hebben. Hij was directeur/eigenaar van Hisec International (High Security), een beveiligingsbedrijf. Frans Bosman heeft de meiden/dames zo geweldig gesponsord. Zelfs een trip naar Barcelona voor de hele selectie betaald, reiskosten naar toernooien en een paar zomerkampen.

Trainingsdagje bij Feyenoord

Je zal maar worden uitgenodigd een dag naar Feyenoord te komen, om te trainen met de vedettes. Dat overkwam Jos Bavelaar. De training werd aangeboden door Canal Digital, een bedrijf dat televisieprogramma’s via de satelliet aanbiedt. Het werd niet dé dag van zijn leven, maar wel degelijk een van de dagen van zijn leven. Oog in oog staan met de profs van de door jou zo bewonderde club. We schrijven juni/juli 1994. Jos: ‘De WK in de Verenigde Staten stond op punt van beginnen. Ed de Goey, Willem van Hanegem, Ulrich van Gobbel, Gaston Taument, John de Wolf en Rob Witschge waren op onze dag niet aanwezig, ze waren geselecteerd voor het Nederlands elftal. Wij stonden tegenover jongens als Henk Fräser, Dean Gorré en John van Loen, en een aantal Polen. Geen misselijke mannetjes. Het werd een heerlijke dag, met allerhande spelvormen, strafschoppen schieten, voetvolley met twee doelen zonder keeper. Verder voetbal op een wat groter veld met twee keepers. Na de lunch gingen we voor het ‘echie’, 11 tegen 11.’ Heel jammer vond Jos het dat Wim van Hanegem, zijn grote idool, ontbrak. Hij zat in Amerika.

Iedereen mocht strafschoppen nemen op Edwin Zoetebier. Pim Doesburg, de keeperstrainer van Feyenoord, volgde de verrichtingen en zag hoe de een na de ander zijn penalty miste. Beter gezegd: Zoetebier ranselde ze uit zijn doel. Toen was Jos aan de beurt. Hij deed alles anders dan de mannen voor hem. Laat hij zelf maar vertellen: ‘Ik kijk Zoetebier niet aan, legde de bal op de stip en keek ook Doesburg niet aan. Mijn hoofd omlaag, om niet geïntimideerd te worden. Ik neem de aanloop en knal de bal er hoog in. Daarop kreeg Zoetebier toch een uitschijter van Doesburg, die ik hier niet zal herhalen. Over finest moment gesproken.’

Het meeste waardevolle boek over Feyenoord is er een met daarin het shirt van Willem. Jos heeft de nodige boeken over zijn favoriete club, dat spreekt. Ook dat meest gedocumenteerde werk, waarvan er duizend zijn gedrukt en die duizend euro kost? Het antwoord mag Rotterdams genoemd worden: ‘Ik ben gekke Henkie niet.’

Wie werd in 1994 wereldkampioen? Brazilië? Ja, Brazilië. De Brazilianen namen de strafschoppen beter, het werd 3-2 tegen Italië.

Het donkert, de klok tikt richting 6 uur. Het afscheid is hartelijk. LeidenAmateurVoetbal is op bezoek geweest bij sympathieke (lieve) mensen die ‘iets’ te vertellen hadden. Wegens tijdgebrek nog niet alles hebben besproken. Zoals het tafeltennis verleden van Jos (hij pingpongde op hoog niveau), zijn trainingen onder Bert van der Helm, die onlangs op zijn 51^ste Nederlands kampioen tafeltennis werd. Over zijn glanzende carrière bij Koninklijke Gist-Brocades (sinds 1998 ingelijfd door DSM), bij Yamanouchi en als Vice-President bij Astellas Pharma. Hoe hij voor deze multinationals over de wereld reisde en overal vrienden maakte.

Hoe hij en Carla iedere morgen een fikse wandeling van 8 kilometer meter maken. Hoe hij in het gebouwtje van de volkstuinen in Leiderdorp met de andere trainers en leiders de elftallen samenstelde van meisjes/vrouwen van RCL en als speaker fungeerde en RCL een club van klasse opzette wanneer ‘zijn’ meiden het veld opkwamen. Het is genoeg. Wie zing het liedje met deze titel? Hoe dan ook, voor nu is het even genoeg.

Foto’s: Collectie familie Bavelaar en Emile van Aelst (Leidse Glibber), actuele foto’s: Sanne Bavelaar.