Volgens de laatste berichten wordt in week 38 vanuit Zeist bekend gemaakt hoe de versterkte promotie/regeling er voor komend seizoen gaat uitzien. Enkele dagen dus voor de competitiestart. Daarbij is het nog steeds onduidelijk om welke klassen het gaat die getroffen zal worden. Het grootste probleem qua aantallen clubs zou in elk geval liggen in de landelijke tweede klassen. Duidelijk was dat de regeling in de seizoenen ’22-’23 en ’23-’24 zou worden doorgevoerd. Uiteindelijk bleek met alle gevolgen van dien voor talloze clubs, zeker ook in onze regio. Veel clubs degradeerden een keer of zelfs twee keer. Daarbij waren weliswaar clubs die sowieso ook in de jaren daarvoor gedegradeerd zouden zijn gezien hun positie onder de streep, maar veel andere clubs daalden af vanwege de nieuwe verzwaarde regelgeving. Voor veel clubs waren het pittige seizoenen, maar tot ieders verbazing kwam de KNVB andermaal met een plan om er nog maar een jaartje aan vast te plakken. Ofwel, de spelregels werden tussentijds gewijzigd. En dat is niet eerlijk en vroeg om een onderzoek. LeidenAmateurVoetbal dook in de feiten omdat het nu eenmaal begaan is met onze regioclubs. Eigenlijk met alle amateurclubs, maar andere vijvers liggen nu eenmaal te ver weg om in te hengelen.
In juli kwam het onaangename nieuws naar buiten.
Ook in het seizoen 2024/2025 gaat de KNVB werken met een versterkte degradatieregeling. Dit betekent dat er in het aankomende seizoen opnieuw meer teams zullen degraderen uit de tweede klasse en lager.
De voetbalbond heeft dit besloten omdat er vooral in de tweede klasse meer teams zitten dan vooraf gedacht. Er zijn momenteel 243 tweedeklassers, terwijl dit er 224 hadden moeten zijn. Negentien extra teams zullen dus moeten degraderen om de piramide weer op orde te krijgen. Ook in de derde klasse zijn vijf teams te veel volgens de gewenste vorm. Er zijn dus twee indelingen meer nodig dan vooraf de bedoeling was.
Daan Schippers, woordvoerder van de KNVB, meent dat er verschillende oorzaken zijn voor deze situatie. Hij noemt fusies, opheffingen, terugtrekkingen en het aantal teams dat is overgestapt van de zondag naar de zaterdag als oorzaken.
‘Kleine correctie’
‘Er zal een kleine correctie plaatsvinden om de gewenste aantallen per klasse te realiseren’, vertelt Schippers in het Algemeen Dagblad. ‘Die correctie is dusdanig dat dit op het totaal een geringe impact zou hebben.’ In september gaat de KNVB de exacte promotie- en degradatieregeling bekend maken.
Bij veel clubs uit de regio kan men het woord voetbalpiramide niet meer aan horen. Voordat de verzwaring voor het eerst werd doorgevoerd kwam het er op neer dat de clubs ‘de drol maar moesten slikken’ of ‘even door de pijn heen moesten’. Sommige clubs konden zich handhaven in die twee jaar of zelfs promoveren (en soms ook weer terugvallen in het tweede jaar). Streep eronder, klaar en door. Zo was de gedachte blij clubbestuurders, trainers en spelers. Maar nu wacht alweer het zwaard van Damocles.
De plannen van het hoofdbestuur van de KNVB vielen bepaald niet in goede aarde. Niet bij de clubs, maar ook niet bij de ledenraad van de voetbalbond. Allereerst, wat doet die ledenraad eigenlijk?
De ledenraad bestaat uit 30 gekozen personen en is vergelijkbaar met de algemene vergadering zoals elke vereniging die heeft. In de ledenraad wordt er gesproken over de visie, focus en ambities van het Nederlandse amateurvoetbal en wat ervoor nodig is om de plannen te realiseren. Samen met de directeur-bestuurder, Jan Dirk van der Zee, en de Raad van Toezicht is de ledenraad dus verantwoordelijk voor de strategische koers van het amateurvoetbal.
De ledenraad heeft bijvoorbeeld een belangrijke rol gespeeld bij de wedstrijdvormen in het pupillenvoetbal, de ontwikkelingen binnen het vrouwenvoetbal, de voetbalpiramide en het onlangs gepresenteerde KNVB Strategisch Plan 2022 – 2026. Ook het vaststellen en controleren van het beleid en de begroting is de verantwoordelijkheid van de ledenraad. Hiermee speelt ze een cruciale rol in de besluitvorming.
Bij de aangekondigde plannen werd de ledenraad in eerste instantie niet gekend. Vreemd, want de radartjes moeten samenwerken en communiceren. Het besluit kwam uit onverwachte hoek en sloeg in als een bom. Was dit nu echt in het belang van het amateurvoetbal? Die vraag kan terecht worden gesteld. De zorgen werden geuit aan het adres van Van der Zee. Dat deed de ledenraad ook al voor de eerste uitvoering overigens om uiteindelijk in te stemmen met het voorstel op basis van fiducie in het bestuur amateurvoetbal en de gedeelde onderbouwingen.
De ledenraad is tot de conclusie gekomen dat de zorgen van die tijd achteraf gegrond blijken te zijn en daardoor werd een open brief gestuurd aan Van der Zee. De piramide blijkt namelijk na twee seizoenen nog steeds niet af te zijn en dus mag er gesproken worden van een rekenfout met aanzienlijke gevolgen.
Mocht de regeling worden doorgetrokken dan zullen de problemen, zeker in de tweede klasse, groter worden. Daarbij gaat het niet enkel om degradatie, maar er hangt volgens de ledenraad veel meer aan vast, waarbij te denken valt aan het spelen op andere tijden/ dagen, een aanslag op de vrijwilligers en de sociale samenhang kan bij clubs op de kop gaan staan.
De voornaamste doelstellingen binnen de voetbalpiramide waren het spelen van derby’s, gelijkwaardige wedstrijden en zeker ook minder kilometers. Bij een extra regeling zal dit probleem met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid alsmaar groter worden.
Ook in de twee laagste klassen is de piramide niet af, maar het geluid vanuit de clubs is dat er tevredenheid heerst zoals het nu is. Bij een herhaling van de regeling kunnen meer clubs andermaal in de problemen raken en dat geeft onrust.
De ledenraad is het ook niet eens met de zienswijze van het hoofdbestuur dat de problematiek ook te wijten valt aan fusies of clubs die overstappen naar een andere speeldag. Die trend was volgens de ledenraad al veel eerder ingezet en had moeten mee wegen in de vooraf bepaalde berekeningen. Stoppende en samensmeltende verenigingen zorgen eerder voor te weinig dan teveel teams zoals nu volgens de KNVB aan de orde is.
Om bovenstaande redenen is het grootste gedeelte van de ledenraad (de helft plus drie) er voor om de hernieuwde regeling te bevriezen. Ofwel niet een spelregel invoeren nadat het spel gespeeld is. In de optiek van de ledenraad is er door de KNVB te weinig rekening gehouden met de clubs en zijn er weldegelijk signalen uit clubs gekomen om af te zien van de plannen, hoewel dat per district anders kan zijn vanwege de verdeling tussen de standaardelftallen op zaterdag dan wel zondag (zie de cijfers in deze).
Standaardelftallen 2024, per district
Noord
Zaterdag  268 (66,2%)
Zondag   137 (33,8%)
Oost
Zaterdag  229 (52,2%)
Zondag   210 (47,8%)
West I
Zaterdag  249 (69,0%)
Zondag   112 (31,0%)
West II
Zaterdag  259 (98,1%)
Zondag   5 (1,9%)
Zuid I
Zaterdag  197 (51,4%)
Zondag   186 (48,6%)
Zuid II
Zaterdag  13 (4,5%)
Zondag   275 (95, 5%)
Totaal op zaterdag: 1215 (56,8%)
Totaal op zondag: 925 (43,2%)
Het mag duidelijk zijn dat met name de districten West II en Zuid II eruit springen voor wat betreft de speeldag van standaardelftallen. In West II is het zondagvoetbal bijna geheel verdwenen, terwijl er in Zuid II nauwelijks gespeeld wordt op de eerste dag van het weekend.
Overzicht promoties/ degradaties seizoenen ’22-’23 en ’23-24′:
Kampioen seizoen ’22-’23: Katwijk (tweede divisie), MMO (vijfde klasse)
Degradatie seizoen ’22-’23: Ter Leede, UVS, DoCoS, ASC, FC Oegstgeest, Sporting Leiden, AVV Alphen, Van Nispen, Stompwijk’92, LSVV’70, Kickers’69, Hazerswoudse Boys en SJC (za), ROAC, Voorschoten’97 (zo)
Kampioen seizoen ’23-’24: Koudekerk (derde klasse), Teylingen (vierde klasse)
Promotie seizoen ’23-’24: Meerburg (vierde klasse), LSVV’70 (vijfde klasse)
Degradatie seizoen ’23-’24: FC Lisse (tweede divisie), Alphense Boys (vierde divisie), ARC (vierde divisie), Kagia (tweede klasse), UVS (tweede klasse), EMM’21 (tweede klasse), Lugdunum (derde klasse), Altior (derde klasse), AVV Alphen (vierde klasse), Woubrugge (vierde klasse), MMO (vierde klasse), Van Nispen (vierde klasse), Voorschoten’97 (vierde klasse, zo).
Al met al heeft de piramide al opgeleverd dat er veel kilometers gemaakt moeten worden in het divisievoetbaal. Ook in de eerste klasse is dat het geval, denk aan FC Boshuizen eerder dat om de week naar Brabant moest reizen. Het zou maar zo kunnen zijn dat ook de afstanden in de tweede, derde klasse en de klassen daaronder aan de beurt zijn en dat er weekendvoetbal gespeeld moet gaan worden. Veel spelers die op zondag uitkomen, kunnen op zaterdag spelen maar dan wel vroeg in de avond vanwege werkzaamheden op zaterdag. Voor veel clubs zal dit grote problemen geven. Ook voor de pers (radio, tv en schrijvende pers) zou dit verre van ideaal zijn vanwege onder meer inzetbaarheid en deadlines. En dan zijn er nog clubs met een religieuze achtergrond die het principe hanteren dat er op zondag niet gevoetbald mag worden.
De ledenraad vreest dat het maatwerk voor de clubs meer in gevaar zal komen en daar is geen enkele club bij gebaat. Er is een mandaat afgegeven voor twee seizoenen, maar niet voor drie en de KNVB lijkt een eigen plan te trekken waarbij communicatie uitblijft of pas volgt na gedane zaken. De ledenraad voelt zich niet gehoord en lijkt meer en meer enkel een positie te bekleden waarin een raad nu eenmaal aangesteld moet worden, maar waarbij inbreng en het uiten van zorgen niet gewenst zijn. Dit als hoogste orgaan van de KNVB met invloed op strategie en de financiën.
Inmiddels komen ook in district Zuid meer en meer clubs in actie om de plannen te dwarsbomen uit vrees voor onherstelbare schade vanuit de opzet van de piramide. Diverse clubs uit onze regio zijn het ook niet eens met de plannen. Voor hen is het zaak om zo snel mogelijk op te staan en ook voor de plannen te gaan liggen. Eerst maar eens alles nog eens tegen het licht te houden om tot nadere keuzes te komen alvorens te laat te zijn met onplezierige gevolgen van dien. Natuurlijk, het organiseren van competities is geen eenvoudige klus en per regio kan de situatie anders zijn. Tot feiten komen, juist tellen en vooral ook communiceren mag worden verwacht van sportbonden.