Scheidsrechters krijgen met de regelmaat van de klok te maken met de (vaak ongefundeerde) mening van spelers, staf, toeschouwers en pers. Geregeld blijkt dat de actuele kennis van de spelregels bij deze groepen ontbreekt of op een laag pitje staat. Zolang ik nog kreten als ‘twee aanvallers’ hoor, spelers luid juichend weglopen als zij een duidelijk aangegeven indirecte vrije trap rechtstreeks scoren of na een duidelijke overtreding vragen waar ik ‘in hemelsnaam nou weer voor fluit’ kan ik alleen maar lachen om de protesten die zij regelmatig bij mij komen uiten, mits zij zich respectvol opstellen. De KNVB heeft geconstateerd dat het laatste langzaam maar zeker alle perken te buiten is gegaan.
Om het respectloos bejegenen van een scheidsrechter (heftig protesteren en/of omsingelen van de scheidsrechter) tegen te gaan hebben scheidsrechters een richtlijn gekregen hoe men hier tegen dient op te treden. Ook zijn spelers en stafleden zijn geïnformeerd en gewaarschuwd dat er streng opgetreden gaat worden. Hier is al veel over gezegd en geschreven maar ondanks dat de richtlijn duidelijk beschrijft dat alleen de aanvoerder op een correcte, en dus respectvolle, wijze bij de scheidsrechter een toelichting op diens beslissing mag vragen is dit toch kennelijk niet bij alle betrokkenen duidelijk geworden. In ieder geval laat de praktijk zien dat daar zowel door scheidsrechters als spelers verschillend mee wordt omgegaan of dat men zich er niets van aan trekt.
Jeroen Manschot van de K.N.V.B. deed zijn werkgever geen plezier met zijn optreden bij de strijd om de JC schaal. Hij liet in die wedstrijd meerdere malen na om op te treden tegen protesterende of hem omsingelende spelers en wekte daarmee de in druk dat men het bij de KNVB het niet zo nauw nam met de nieuwe richtlijn.
Bij de wedstrijd Utrecht-Willem II daarentegen trad Joey Kooy wel op tegen Willem II trainer Peter Maas die hem wild gebarend en schreeuwend vanaf de zijlijn duidelijk maakte het oneens te zijn met diens beslissing. Toen deze nadat hij een gele kaart had gekregen nog een keer met veel misbaar het optreden van Kooy en de gegeven gele kaart aanvocht kreeg hij, conform de richtlijn, wegens respectloos gedrag terecht een tweede gele, dus rode kaart.
Na afloop hing Maas voor de televisie het onschuldige en benadeelde slachtoffer uit, leidde het voorval tot discussie bij verslaggevers en schrijvende pers die Kooy ongeveer bij de enkels afzaagden. Begrijp mij goed; ik ben absoluut geen fan van Joey Kooy, maar zijn optreden was correct en het wangedrag van Maas is precies de reden waarom de nieuwe richtlijn is opgesteld.
Na een beslissing is een eerste korte emotionele reactie, mits deze niet beledigend is en binnen de perken blijft, aanvaardbaar. Voetbal is immers emotie maar als je die niet de baas bent is het misschien tijd om eens een psychiater te consulteren. Ondanks dat alleen een aanvoerder hierover uitleg mag vragen wil ik mijn beslissing door woord of gebaar ook nog wel kort uitleggen maar daarna gaan we verder. Nu werd ik onlangs zelf geconfronteerd met een aanvoerder die bij mij, wijzend op zijn aanvoerdersband, bleef protesteren tegen een beslissing en mij de les probeerde te lezen.
Daar wrong hem nu juist de schoen; in de richtlijn staat nergens dat een aanvoerder het recht heeft om te protesteren of in discussie te gaan. Want in de richtlijn staat toch echt dat een aanvoerder met een scheidsrechter in gesprek mag gaan om een toelichting op diens beslissing te vragen. Verder staat er dat de scheidsrechter dan kan besluiten om dit te doen. Let wel; er staan kan en niet moet.
Naast deze boven omschreven richtlijn zijn ook een paar spelregelwijzigingen doorgevoerd. Een daarvan betreft het te vroeg inlopen bij een strafschop. Dat wordt tegenwoordig alleen bestraft wanneer de te vroeg inlopende speler (verdedigend of aanvallend) ‘impact’ heeft op de uitwerking van de strafschop. Impact; wordt toegelicht; is wanneer hij direct een scoringskans ontneemt wanneer de strafschop gemist is. Is er geen sprake van een directe scoringskans dan wordt het te vroeg inlopen niet meer bestraft.
Ga er maar aanstaan als scheidsrechter; je moet onderhand vier paar ogen hebben. Staat de keeper op het moment van trappen met tenminste een voet op of boven de lijn, staan alle spelers op het moment van trappen buiten de 16 en achter de bal; komen er spelers te vroeg inlopen en hebben deze spelers impact op de voortzetting of wordt de bal wanneer deze direct van de paal of lat terug komt niet voor de tweede keer door de nemer van de strafschop geraakt. Vooral de inschatting wanneer er sprake is van ‘impact’ is zal veelvuldig een discussiepunt worden, vrees ik.
En dan wordt zoals gewoonlijk ook weer eens een verscherpte regel over de handsbal over de schutting gekieperd. Wanneer er direct gescoord wordt of een doelrijpe kans ontstaat na een ‘aanvallende handsbal’ blijft de regel ongewijzigd; afkeuren is dan de enige juiste beslissing.
Verdedigend hands is nietig strafbaar wanneer de bal onopzettelijk op korte afstand van een tegenstander of van een eigen lichaamsdeel afketst tegen de arm mits de arm zich niet naar de bal beweegt en in een natuurlijke houding zich langs het lichaam bevindt.
De wijziging gaat voornamelijk over de handsbal waarmee een zeker of zeker lijkend doelpunt wordt voorkomen. In voorgaande jaren werd dit te allen tijde bestraft met een rode kaart. Daar is een wijziging doorgevoerd. Het bewust slaan naar de bal waardoor een direct doelpunt wordt voorkomen blijft strafbaar met een rode kaart tot gevolg. Wanneer een doelpunt wordt voorkomen omdat de bal de arm raakt die een natuurlijke beweging van het lichaam volgt blijft het hands strafbaar maar is slechts een gele kaart het gevolg.
Tenslotte wordt er geen kaart meer gegeven wanneer er sprake is van onopzettelijk hands. Daar is sprake van wanneer er rechtstreeks hands wordt gemaakt, weliswaar als gevolg van een natuurlijke beweging maar waarbij de arm zich niet langs het lichaam bevindt. De handsbal blijft dan strafbaar maar er hoeft geen kaart gegeven te worden. De veel besproken handsbal van Ajacied Davy Klaassen onlangs tegen Go Ahead Eagles is hier een voorbeeld van en leidde eens te meer tot veel discussies. Ook hier moet de scheidsrechter in een fractie van een seconde beslissen of hij een handsbal strafbaar is en of een kaart moet volgen en zo ja; welke kleur.
Kunt u het allemaal nog volgen? Fluiten is en blijft een prachtige hobby, maar wordt er met alle wijzigingen van de afgelopen jaren alleen niet makkelijker op. Ik hoop van harte dat spelers, staf en betrokkenen zich dit beseffen en daarom eerst eens goed nadenken en tot tien tellen voor ze de man of vrouw in ‘het zwart’ weer van alles voor de voeten werpen of naar het hoofd slingeren.
 (1).jpg)
