Paul van der Zwaan, onder meer columnist bij LAV, is nog altijd de hoofdtrainer van het Haagse Quick. Onder meer, want de Leiderdorper doet er nog veel meer zoals menig persoon wel weet. Onlangs kwam hij aan het woord bij deze prachtig georganiseerde club. Niet direct onze wijk, maar wat Van der Zwaan deelt…delen wij altijd graag. Zie hieronder zijn betoog.

Na een half jaar als HJO werkzaam te zijn, is het een mooi moment om eens te reflecteren. Hoe heb ik het ervaren, waar ben ik tegenaan gelopen en wat zijn de uitdagingen naar de toekomst? Ik mag dan wel redelijk wat ervaring hebben in het seniorenvoetbal, in opleidingsland ben ik nog maar een groentje.

De begeleiding en steun die ik heb mogen krijgen van meer ervaren mensen in de Jeugdvoetbalorganisatie is cruciaal geweest en heeft mij de rust en het vertrouwen gegeven die noodzakelijk zijn om te kunnen functioneren. Met name de vele overlegmomenten met de Jeugdvoetbalorganisatie en meer specifiek met de Technische Commissie, als onderdeel van de Jeugdvoetbalorganisatie, heb ik als een snelcursus jeugdopleiding ervaren. De aanwezige kennis en passie binnen de club zijn niet alleen verbluffend groot, maar ook uiterst motiverend. Ik heb het werk dan ook als zeer prettig ervaren, een functie waarin ik nog veel zal moeten leren, maar dat kan doen in een perfecte omgeving met begripvolle en enthousiaste mensen. Een functie waarin multitasking een vereiste is, waarin het een hele uitdaging is om het overzicht behouden en waarbij delegeren onontkoombaar is.

In de afgelopen periode zijn al vele grote(re) en kleine(re) zaken langsgekomen. Zaken die ad hoc opgelost moesten worden, maar ook zaken met beleidsvisie voor de langere toekomst. Het hele hercertificeringsproject heeft veel tijd en energie gekost, maar is door de organisatie op voortreffelijke wijze uitgevoerd met het daarbij gewenste eindresultaat. Iets om trots op te zijn. Daarna, of eigenlijk daarnaast, is de procedure betreffende de interne scouting en eventuele zij-instroom getoetst en daar waar nodig aangepast met als eindresultaat een helder en transparant document waarin iedereen duidelijkheid kan vinden. Ook met het implementeren van de functie Innovatiemanager ter versterking van de gehele opleiding zijn wij erg blij.

Vernieuwingen zoeken en vernieuwingen ontwikkelen die voor de gehele opleiding van belang zijn, is iets waar wij veel van verwachten. Het moet en zal onze opleiding naar een (nog) hoger niveau brengen. Ook met het structureel begeleiden van door BVO’s gescoute spelers en hun ouders zijn wij vooruitstrevend bezig. Allemaal zaken die aangeven dat wij niet stilzitten. Dat kan en mag ook niet, want de jeugd is het toekomstige fundament van de vereniging.

Natuurlijk zijn er nog zat verbeteringen om op te pakken en progressie in te maken. Eén van de zaken waar wij over aan het nadenken zijn, is het vinden van de juiste balans tussen de rol van ouders en trainers bij de beïnvloeding van spelers/speelsters tijdens en rond het voetballen. Als wij iets geleerd hebben van deze coronaperiode is het dat het minder kort erop zitten van ouders tijdens trainingen en wedstrijden niet altijd negatief is uitgevallen. Als ouder is het, overigens begrijpelijk, niet eenvoudig om altijd de afstand te bewaren wat betreft vaak goedbedoelde, maar niet gewenste coaching. Als ouder wil je logischerwijs het beste voor je eigen kind. Voetbal is echter geen individuele sport, maar een vrij gecompliceerde teamsport waarin ieder individu een rol heeft in het gezamenlijke eindresultaat. Dit wil nog wel eens conflicteren met elkaar.

Tijdens trainingen en rondom wedstrijden worden door de trainer plannen gesmeed en onderling afspraken gemaakt. Ouders zijn hier niet altijd voldoende van op de hoogte en/of zijn het persoonlijk niet met deze afspraken eens. Soms wordt deze onvrede geprojecteerd op het kind. Hierdoor komt dit kind in een voor hem/haar vreselijk moeilijke situatie waarbij hij/zij, op verschillende manieren, van twee kanten wordt beïnvloed. Een situatie waarin je een kind niet zou mogen brengen. Om optimaal te renderen moet een speler/speelsters vrij zijn in zijn/haar hoofd, niet geremd worden door druk door anderen opgelegd. De enige druk die positief zal werken, is een realistische druk die iemand zichzelf oplegt. Pas dan wordt energie omgezet in positivisme, in ontwikkeling en – het belangrijkste – in plezier. Let wel: ik begrijp de betrokkenheid en beschermingsdrang van ouders als geen ander, maar uiteindelijk staat de ontwikkeling van het kind bovenaan.

In een ontwikkelingsproces mag het omgaan met weerstanden en teleurstellingen niet ontbreken. Ook de mentale vorming van het kind is onderdeel van de Quick-jeugdopleiding. Als een kind bij Quick komt spelen conformeert hij/zij, maar ook zijn/haar ouders, zich aan de opleidingsprincipes die binnen de Quick-jeugdopleiding worden gehanteerd. Deze weg kan en zal niet altijd met rozen zijn geplaveid. Sec het voetbaltalent van een kind is niet voldoende om te slagen. Dat wordt bepaald door hoe om te gaan met dat talent. Als je goed kunt voetballen, ben je nog geen goede voetballer.

Laat de kinderen spelen met minder druk en stress van thuis. Hun weg vinden in het gecompliceerde voetbalspel is al lastig genoeg. Kinderen hebben ook weerstand nodig om uiteindelijk sterker en beter te worden, zowel in het voetbal als in het gewone leven.

Het vinden van de juiste balans tussen ouders en de Quick-jeugdopleiding is een grote uitdaging. Wij zijn daar intensief mee bezig. We kijken daarbij niet alleen naar de ouders, maar zeer zeker ook naar ons eigen functioneren. Waar en hoe kunnen wij verbeteringen aanbrengen in de begeleiding en coaching van de kinderen? Staat het inlevingsvermogen en de manier van communiceren in voldoende relatie tot de leeftijden van de kinderen? Is de prestatiedrang van de trainer voldoende in balans met het groepsproces en groepsdynamiek? Allemaal vragen waar wij antwoorden op moeten vinden.

Aan de andere kant zullen wij ook in gesprek willen gaan met ouders en wel aan de voorkant van het proces, aan het begin van het seizoen. Wat is de rol en invloed van de ouders? Welke doelstellingen kunnen wij als oudergroep met elkaar afspreken en nakomen? Kunnen wij de sociale controle verbeteren? Kunnen wij het individuele aspect een plaats geven in het collectieve? Zijn wij in staat dit alles aan de voorkant vast te leggen in concrete harde afspraken? Kortom, een hele uitdaging waar wij veel energie in zullen moeten leggen. Dit zal niet zonder horten en stoten gaan en kan alleen in gezamenlijkheid worden volbracht. Nogmaals, een heel mooie en grote uitdaging. Maar Mohammed Ali is, zoals zo vaak, mijn inspirator in deze.

Paul van der Zwaan
Hoofd Jeugdopleiding H.V. & C.V. Quick (afdeling voetbal)