Afgelopen week was heel voetbalminnend Nederland in rep en roer. Het nieuws dat er voor het eerst in de historie een wedstrijd van Oranje onder leiding zou staan van een vrouwelijke scheidsrechter was groot nieuws; althans zo werd het onthaald. De Francaise Stephanie Frappart kwam in het middelpunt van de belangstelling te staan want zij kreeg de leiding over de wedstrijd tegen Letland. Er werd zoveel aandacht aan besteed dat het zelfs de ontluisterende nederlaag van Oranje tegen Turkije, eerder die week even naar de achtergrond drong.
Ook in diverse actualiteitenprogramma’s werd hier uitgebreid aandacht aan besteed en kregen diverse ‘deskundigen’ de gelegenheid hun mening te geven. De meeste reacties waren positief en in de uitzending van Op1 hoorde ik scheidsrechter Bas Nijhuis, ESPN presentatrice Helene Hendrikx en Shona Shukrula geen gekke dingen zeggen.
‘Shona Shukrula, wie mag dat dan wel wezen?’ Zullen een paar van u denken. Nou Nederland bereid je maar voor; zij zou wel eens de Nederlandse Stephanie Frappart kunnen worden. Shona is in het dagelijks leven officier van justitie en daarnaast een zeer gewaardeerd scheidsrechter in de top van het amateurvoetbal, waar ze een zeer behoorlijke staat van dienst heeft opgebouwd. Vorig seizoen maakte zij haar debuut in de 2e Divisie en ze door de KNVB ingezet als 4e official in de Keuken Kampioen Divisie.
Ontspannen schetste zij haar carrière, de inspanningen die zij daarvoor had moeten leveren en dat zij bij de KNVB absoluut geen uitzonderingspositie ten opzichte vandaar mannelijke collega’s had. Integendeel; zij moet aan dezelfde eisen voldoen als jaar mannelijke collega’s, dus ook op ook conditioneel gebied. Haar doelstelling was om het betaald voetbal te halen.
Met gekromde tenen hoorde ik een dag later bij de NOS uitzending de reactie van Pierre van Hooijdonk op de aanstelling van Frappart aan. Nou is het bekend dat deze ‘deskundige’ werkelijk overal een mening over heeft en zover het gaat over de zaken waar hij echt verstand van heeft vind ik dat prima. Maar afgelopen zaterdag vloog hij toch lelijk uit de bocht.
Tijdens de vele ‘voetbal(praat)programma’s’ worden oud voetballers uitgenodigd om, op grond van hun kennis en ervaring, de wedstrijd te analyseren. Ik hoop dan altijd dat zij zich beperken tot datgene waar ze geacht worden verstand van te hebben; de opstelling, het spelsysteem, de coaching en de prestaties van de spelers.
Helaas wagen zich met de regelmaat van de klok aan uitspraken over scheidsrechterlijke beslissingen, waarbij ze met dezelfde regelmaat de plank nog wel eens misslaan. Ook Pierre, die ik er van verdenk zelf nog nooit een wedstrijd te hebben gefloten, zelfs geen pupillenwedstrijd, is daar regelmatig op te betrappen.
Zijn kijk op ‘discutabele’ beslissingen wordt vrijwel nooit onderbouwd door een correcte uitleg van de spelregels maar baseert hij voornamelijk op zijn zijn gevoel als voormalig voetballer. Vaak op onnavolgbare wijze ventileert hij zijn mening over scheidsrechterlijke beslissingen beginnende met de woorden: ik vind dat …….”. Helaas blijkt regelmatig dat hij niet gehinderd wordt door recente kennis van de spelregels, maar desondanks uitlegt waar volgens hem de scheidsrechter of de VAR het fout hadden.
Nog maar een paar jaar geleden, tijdens de EK voor vrouwen, trad Pierre op als ambassadeur voor het vrouwenvoetbal. Hij genoot alom respect en waardering en werd door voorvechters van het vrouwenvoetbal op handen gedragen.
Daar bleef afgelopen zaterdag bar weinig van over toen hij zijn visie gaf op de aanstelling van Stephanie Frappart. Onomwonden sprak hij zijn twijfels uit over de beslissing van de FIFA om haar Nederland-Letland te laten fluiten. In zijn argumentatie toonde hij weinig respect voor het palmares van Frappart. Zij heeft inmiddels een CV waarop meerdere seizoenen in de Ligue 1 ( Frankrijk), meerdere wedstrijden in de Europa League, een wedstrijd in de Champions League en aanstellingen bij zowel het EK als het WK voor vrouwen prijken.
Maar dat was voor Pierre kennelijk niet voldoende. Nee; hij ‘vond’ dat zij slechts beschikte over een te geringe ervaring als scheidsrechter in het topvoetbal. Hij onderbouwde dat met het feit dat ze nog maar tien jaar floot, iets wat hij erg kort vond om zo’n wedstrijd aan te kunnen.
Verder ‘vond’ hij dat een scheidsrechter moest kunnen bogen op ervaring als speler op ‘niveau’. ,,Dan begrijp je wat beter hoe het er in het veld aan toegaat” lichtte hij, geringschattend toe.
Tot slot vroeg hij zich af of zij het conditioneel wel aankon; “bij de mannen gaat het namelijk allemaal veel sneller” gaf hij aan. Het enige voordeel wat hij in de aanstelling van Frappart zag ‘vond’ hij dat er waarschijnlijk veel minder geprotesteerd zou worden tegen haar beslissingen. Naar zijn mening gedragen spelers zich namelijk tegenover een vrouwelijkste scheidsrechter veel correcter en beleefder.
Zelden heb ik zoveel onzin bij elkaar gehoord. Hoezo gebrek aan ervaring? In Nederlandse loopt een groot aantal scheidsrechters rond die ook binnen de kortste keren de vaderlandse top wisten te bereiken en al snel op de internationale lijst werden geplaatst en die er binnen en buiten Europa heel goed op staan. Wekelijks concluderen we dat het niveau van de arbitrage in de vaderlandse competities de vergelijking met Europese toplanden, zoals Spanje, rijkelijk doorstaat, ervaring of geen ervaring; wat goed is komt nu eenmaal snel.
Wat verder opvalt is dat nagenoeg geen van onze arbiters, ook onze internationals niet, op ‘niveau’ heeft gespeeld. Voor zover mij bekend heeft alleen Pol van Boekel ooit een tijdje voor het tweede team van een BVO gepeeld. Onze huidige internationals Kuipers, Makkelie, Lindhout, Nijhuis, Higler en Gözübüyük, hebben net als veel van hun collega’s hooguit korte tijd ergens anoniem in een amateurclub gespeeld. Het project van de KNVB om voormalige profvoetballers versneld naar het betaald voetbal door te laten stromen is na een aantal jaren een zachte dood gestorven. De oogst was ook zeer schamel, alleen Haverkort (PEC Zwolle) en Wiedemeijer (VVV 2) en de eerder genoemde Van Boekel behaalden via dit traject het betaald voetbal. Van hen wist alleen laatstgenoemde de status van international te bereiken. Ervaring als speler op ‘niveau’ houdt dus niet automatisch in dat je een betere scheidsrechter bent.
Wat betreft de conditionele eisen kunnen we kort zijn. Vrouwelijke scheidsrechters moeten aan dezelfde conditionele eisen voldoen als hun mannelijke collega’s. De conditietrainingen en testen zijn afgestemd en ingericht op het hedendaagse voetbal, iemand die zijn test goed aflegt moet daarom in staat worden geacht het hedendaagse tempo te kunnen volgen.
Het volgende non argument was de opmerking dat vrouwelijke scheidsrechters waarschijnlijk minder weerstand in de vorm van protesten ondervonden omdat voetballers zich tegenover een vrouw fatsoenlijker en correcter zouden gedragen. Wekelijks hoor ik bij protesten tegen beslissingen als excuus dat dat er bij hoort. “Voetbal is emotie” , klinkt het dan vaak. Maar wanneer een vrouw de leiding heeft zou iedereen zijn emoties plotsklaps wel in bedwang kunnen houden en wel fatsoensnormen tegenover de de scheidsrechter hanteren. Schei alsjeblieft uit.
Frappart bewees op alle punten het ongelijk van Pierre. De tengere Française floot nagenoeg foutloos en had de wedstrijd volledig onder controle. Ze liet zien over een conditie te beschikken waar mening mannelijk collega jaloers op is, ze volgde het spel van nabij en was niet pietluttig maar liet lekker doorvoetballen. Verder paste ze de voordeelregel toe waar dat kon. Protesten werden zonde pardon met een enkele strenge blik in de kiem gesmoord. Ze dwong respect af, niet omdat ze een vrouw was maar omdat ze gezag had. Kortom; ze liet zien ‘haar mannetje te staan’.
Frappart is niet de enige vrouw die aan de weg timmert. In Duitsland floot Bibian Steinhaus tot vorig seizoen nog wedstrijden in de Bundesliga, terwijl de Engelse assistent scheidsrechter Sean Massey-Ellis al meerdere seizoen aantoont het niveau aan te kunnen. Laatstgenoemde is sinds twee jaar ook ‘international’. In Nederland had Vivian Peeters een baanbrekende rol, zij was de eerste vrouw die jarenlang actief was op het hoogste amateurniveau. Inmiddels zijn meerdere vrouwen actief als (assistent)scheidsrechter.
Niet alleen het vrouwenvoetbal maar ook de vrouwelijke arbitrage krijgt een grotere rol in het (van oudsher) mannenwereldje. Ik hoop van harte dat de prestatie van Frappart een stimulans is voor alle (jonge) vrouwen die scheidsrechter willen worden.
En Pierre……..die kreeg van meerdere kanten al onder uit de zak. Wellicht een mooi moment voor hem om zich eens goed te beseffen dat hij zelf zonder enige journalistieke scholing of ervaring iedere week de journalist uithangt. Gelet op zijn prestaties kan je daar namelijk ook wat van vinden. Verder hoop ik dat hij zich in de toekomst onthoudt van een mening of visie op de prestaties van de scheidsrechter. Dat kan je overlaten aan scheidsrechters die in het verleden op ‘niveau’ hebben gefloten.
