Oude Clubhelden– Het is 2 juni. Uitgerekend op de dag dat de interviewer en de ad-hoc-fotograaf van LeidenAmateurVoetbal  begroet worden met ,,Maestri, treedt binnen”, gaat Laurens Mouter een nieuw hoofdstuk toevoegen aan zijn al glanzende, goudomrande carrière als voetbaltrainer. Na tal van functies binnen de club bekleed te hebben, begint om klokke half 6 de eerste training van Quick Boys onder 16-1, die de in 1951 in Haarlem geboren Mouter komend seizoen zal trainen en begeleiden. Wie de gelouterde oefenmeester enigszins kent – en wie kent hem niet? – weet dat hij met enthousiasme aan dit (laatste?) kunstje begint, in de wetenschap dat hij “die gasten nog wat kan leren op hun weg naar misschien wel de leukste periode in hun leven”.

Een belangrijke tijd voor die jongens, pubers nog. Moeilijk in de hand te houden? Een tikje tegendraads? Bij Laurens zijn ze bij de juiste man. Hij stond 45 jaar voor de klas, hij liep met half Oegstgeest een stukje mee op de weg naar een volgende fase in hun leven. Hij kent zijn Pappenheimers en gelooft niet in een “moeilijke lichting”, nog minder in een “lastige leeftijd”: ,,Wij delen het plezier voor het voetbal, zij willen beter worden en ik ga ze daarbij helpen.”

Bij het Heemsteedse RCH werd Laurens Mouter pas echt verliefd op het spelletje. Hij maakte weliswaar een uitstapje naar het honkbal, om uit te vinden of deze sport een nog leukere, meer bij het afgetrainde lijf zou passen.

Hoewel kenners beweerden dat hij in het honkbal meer uitblonk dan als voetballer, keerde Laurens toch terug bij zijn eerste liefde. Het werd een levenslange vrijage, een verbintenis die gegarandeerd tot de – laten wij hopen nog lang tot de ver verwijderde –  laatste snik zal voortduren. Voetbal – “een bijzaak”, volgens Mart Smeets – is zijn leven, naast andere ingrediënten als muziek, (sport)boeken en festivals, die het leven aangenamer, rijker en boeiender maken.

De plakboeken – door Laurens grappend “mijn opschepboeken” genoemd, liggen klaar om doorgebladerd en van uitleg voorzien te worden. Het allereerste RCH-shirtje – maatje mini-S – en zwarte (‘Zwarte, hè, geen hip kleurtje’) voetbalschoentjes met 4 spijkertjes in elke nop – liggen als gekoesterde souvenirs in de zonovergoten vensterbank te pronken.

Relikwieën als deze behoren bewaard te worden voor het nageslacht, merkt het LAV-duo op. ,,Helemaal mee eens. Waarom is er in Leiden nog geen Voetbalmuseum”,  vraagt de gastheer zich af. ,,Er is een rijke voetbalhistorie van meer dan 140 jaar. Leiden telde tientallen verenigingen, die opgeteld bij wat er op voetbalgebied in de regio plaatsvond, en kan zo’n museum rekenen op enorm veel belangstelling.”

Johan Neeskens

Bij RCH, waar hij als 6-jarige lid van werd, voetbalde hij samen met Johan Neeskens. Johan Neeskens? Ja, Johan Neeskens, die als enige de strafschoppen loeihard door het midden nam. Iedere doelman wist dat, maar kon de pegels op gevaar voor eigen leven niet keren. Ze werden er zo hard ingetrapt dat het  net schroeiplekken vertoonde. Er wordt een “koffietafelboek” over de fragiele, bikkelharde Haarlemmer, die later onder meer schitterde bij Barcelona (‘Waar hij nog steeds razend populair is en niet rustig over de Ramblas kan lopen’) met de nodige omhaal op zijn hardcoverhoes gehaald. Foto’s op groot formaat, stuk voor stuk juweeltjes. Het RCH-elftalletje staat er ook in, met Laurens Mouter naast de vedette. Stilte! Trots? ,,Dat ik hierin mocht figureren, streelt mij wel.” En zegt dan: ,,Nees was een grote, hè, een bescheiden jongen, met een carrière waar je “u” tegen zegt. Wanneer ik praat over toen en nu en de naam van Johan noem, kijken ze me aan of ik het over een nieuw soort insect heb. Zo vergankelijk is populariteit.”

Teylingen

Overigens heeft Laurens zichzelf als lid aangemeld bij RCH, een jochie. Hij moest met de bus, tweemaal overstappen om er te komen. Meneer Hendriks, de groenteboer, gaf er op woensdagmiddag training. Pa Mouter heeft weinig wedstrijden van zijn oudste zoon gemist. Na het te vroege overlijden van senior, verhuisden moeder, Laurens en de jongere broer en zus naar Sassenheim. Aansluiting bij Ter Leede lag voor de hand. Niet voor Laurens. Het werd Teylingen. Dat vond men wel vreemd. ,,Ik zat op een protestantse school en ging voetballen bij een katholieke club, terwijl ik helemaal niet rooms was.” Het zal het shirt van Teylingen zijn geweest, dat hem over de streep trok. Rood en zwart, gestreept. Bij RCH blauw en zwart, (verticaal) gestreept, ook mooi. ,,Ik heb nog steeds iets met shirts. Neem die van Heerenveen of Willem II, schitterend. Kleurrijke of gewoon geheel witte shirts dragen bij aan het voetbalfeestje, vind ik.” Over de legendarische RCH-middenvelder Loek Biesbrouck (meer dan 500 wedstrijden in één en 19x gekozen voor het Nederlands elftal) praat Laurens maar niet meer in de derde helft. Niemand weet over wie hij het heeft.

5 gulden

Al heel jong wist Laurens Mouter wat hij wilde worden: leraar en voetbaltrainer. Je hoeft zelf geen grote voetballer te zijn geweest of jarenlang te hebben gevoetbald om te slagen als trainer. Het praten over voetbal, het zien en beleven van veel wedstrijden, ook op de televisie, video of dvd, daar leer je van. Zeker wanneer jezelf inzichten hebt, weet met welke tactieken je de manschappen het veld in kunt sturen en ook nog eens weet op welke wijze je het beste uit spelers kunt halen. Diverse succesvolle trainers zijn daar het bewijs van: Louis van Gaal, Leo Beenakker en vul verder maar  in. Bij Quick Boys heeft Mouter 7 jaar onafgebroken in het eerste geacteerd. Dat is niet mis, dat is niveau. Hij vindt dat Quick Boys nog steeds “mijn club” is. Wat Mouter in die periode leerde, nam hij in zijn latere loopbaan mee. Als tiener ging hij de jeugd van UDO trainen. ,,Op woensdagmiddag”, weet Mouter nog goed. ,,Ik kreeg 5 gulden per uur. Dat liep zo lekker dat het bestuur vroeg of ik ook de dames onder mijn hoede wilde nemen. Dat wilde ik wel, maar omdat ze alleen ’s avonds trainden vroeg en kreeg ik 10 gulden. Haha.” In zijn lange loopbaan was de huidige Oegstgeestenaar onder meer in dienst van Roodenburg, Katwijk, Teylingen, Oegstgeest, UVS, SJC en RCL.

Cruijff

,,Aha, RCL, daar zitten verhalen aan vast. Daar heb ik drie jaar gewerkt. Ik ben overal geslaagd, behalve bij RCL. Het liep niet bij RCL. Ik kreeg de ploeg niet aan de praat. Daar heb je als trainer slapeloze nachten van. Want weet je hoe het gaat? Je bent de hele week met de club bezig. Dat begint al na een gewonnen en al helemaal na een verloren wedstrijd. Wat ging goed, wat liep niet? Wie zal ik er volgende week zaterdag inzetten, wie begint op de bank?” Hij nam na drie seizoenen afscheid van RCL zonder wezenlijk resultaat te hebben geboekt. Niemand boos, geen derde colonne, iedereen wist dat Mouter zijn stinkende best had gedaan. Nou komt het: ,,Bij RCL heb ik Cruijff ontmoet. We hadden Rinus Rijnsburger als elftalleider, een kei van een kerel. Toen wij een paar weken stilstonden belde hij Ajax. Of ze zin hadden in een oefenwedstrijd. Dat hadden ze. Cruijff stapte uit de bus, kwam regelrecht op mij af en zei: ,,Ben jij de trainer?” Ik kon het moeilijk ontkennen. ,,Dan praatten we na de wedstrijd wel even.”

Vervolgend: ,,We speelden ons potje en na afloop hebben Cruijff en ik nog lang nagepraat, zo lang dat de bus met spelers op Cruijff moest wachten.” Mouter was al een bewonderaar van Cruijff, maar nu kon de wereldvoetballer geen kwaad meer bij hem doen. In tegenstelling tot Ab Fafié, de trainer van Feyenoord, dat weer met dank aan Rinus Rijnsburger kwam oefenen in De Bloemerd. ,,Hij keurde mij geen blik waardig, niet voor en niet na de wedstrijd. Hij heeft als trainer bij Feyenoord geen potten kunnen breken.” Na de Cruijff-anekdote begrijpt iedereen waarom ten huize van Mouter het portret van de “verlosser” de muur siert. Maar niet alleen het schilderij hangt er pontificaal, ook de zienswijze van de meester hangt in het vizier, ingelijst. ,,Ik predik de voetbalvisie van  Cruijff.  Wat dat betreft, ben ik zijn apostel.”

14 regels van Johan

,,Wat Johan ons in 14 regels in het bijzonder voorhoudt is: doe het samen, heb plezier en respect”, vertelt Mouter. ,,Hij propageert teamsport, dat je tot een meer sociaal mens maakt, waarbij je leert van fouten en niet naast je schoenen gaat lopen bij succes. Normen en waarden, dus.” Cruijff zegt het heel duidelijk: Alleen kun je niks, je moet het samen doen; betrek iedereen bij je activiteiten; durf iets nieuws te doen; wees wie je bent; in een team help je elkaar altijd; maak het leven mooi, ook dat van anderen.

Toen Laurens Mouter enkele jaren geleden afscheid nam als docent van De Kring, liet hij de 14 regels van Cruijff voor buitenspelen op een groot bord schilderen, om buiten op te hangen. ,,Dat vond ik beter dan dat het schoolplein mijn naam zou krijgen.” Evenals Cruijff vindt hij buiten bezig zijn heel waardevol. ,,Mijn droom”, liet hij in de Oegstgeester Courant in een afscheidsinterview optekenen, was ook altijd om van buitenspelen het belangrijkste vak te maken.”

Dirk Kuijt

Na zijn pensioen is er geen moment sprake van het gevreesde zwarte gat. Hij blijft actief bij Quick Boys, bij De Kring begeleidt hij leerlingen die wat meer aandacht nodig hebben.

Daarnaast is Mouter een groot muziekliefhebber. Een “alleseter”. Met een clubje vrienden – De Pioniers – bezoekt hij elke maand wel een concert. Voor dit jaar stonden optredens van Toontje Lager (Stiekem gedanst), Earring (Radar Love), Garfunkel (‘Leuk programma van Nick en Simon’)  en de fantastische coverbands die het repertoire van Abba, Supertramp en The Beatles niet van echt te onderscheiden spelen. Corona gooide roet in het eten. Toch ruikt Laurens een kansje: ,,Maak er stadionconcerten van. In de ArenA, de Kuip of de Goffert kunnen dan 10000 tot 15000 fans zonder gevaar genieten. In de buitenlucht slaat het virus nauwelijks toe.”

Terug naar het voetbal. Mouter, sinds kort ook columnist op de LAV-website, heeft nooit overwogen om full-timetrainer te worden. ,,Ik vond mezelf niet goed en niet hard genoeg. De combinatie onderwijzer-trainer heb ik als ideaal ervaren.” Dan volgt er een “hoewel”: ,,Het heeft wel mijn huwelijk gekost. Je ziet bij meer trainers dat het huwelijk geen stand houdt. Ik begrijp dat wel. Er wordt veel gevraagd van de vrouw van een voetbaltrainer. Als trainer ben je 24/7 met voetbal bezig, je reinste roofbouw. Ik had daarnaast mijn intensieve baan op school. Er blijft dan weinig tijd voor je vrouw over, het huwelijk loopt spaak.

Kijk naar Dirk Kuijt met wie ik geweldig heb samengewerkt. Dirk is ambitieus, die altijd veel aandacht voor zijn kinderen had. Dat onderstreept hij in het interview met het Leidsch Dagblad.” De in Noordwijk wonende Katwijker zet – om alles rustig op een rijtje te zetten – zijn toekomst on hold.  Laurens is heel goed met zijn ex en zijn zonen Niek, die bij UVS heeft gevoetbald, en Bas die de kleuren van vv Oegstgeest heeft gedragen.

Stella

Niet alleen met Dirk Kuijt, die “geboren is op het veld van Quick Boys”, ook naast Alfons Groenendijk heeft hij, als technisch manager bij Katwijk,  uitstekend samengewerkt. Hij noemt het tweetal in één adem: ,,Kuijt en Groenendijk zijn leiders, mannen die de lijnen uitzetten, een geweldig inzicht hebben, wedstrijden als raven kunnen lezen.” Mouter vindt zichzelf leergierig. Zo vroeg hij de door hem bewonderde trainer Arie Lagendijk eens te komen kijken en zijn mening te geven over de opstelling, techniek en tactiek. Arie deed dat. Daar heeft Mouter het nodige van geleerd. Met speels gemak schakelt Mouter over op zijn voortijdig opstappen bij Teylingen.

,,Ik had mijn knie verdraaid, hij zwol op als een ballon. Ik wilde training blijven geven en gaf dat ook vanaf een barkruk. Dat kon natuurlijk niet. Iemand adviseerde mij eens op consult te gaan bij Stella, die een “andere” dan de gebruikelijke fysiopraktijk had. Ik lig daar zo en zij gaat met haar hand over dat rechterbeen en zegt: ,,Daar zit een blokkade en je chakra’s vormen niet een lijn.” De nuchtere Laurens wist niet veel te zeggen. Na de nodige sessies wist hij dat spiritualiteit, in dit geval reiki, geen nonsens is. De knie is weer goed gekomen, zonder operatie. Hij heeft later nog geblesseerde spelers naar Stella gestuurd, die ook met succes zijn behandeld.

Jeugd

Wat de succescoach mateloos irriteert is dat er jongetjes van een jaar of acht al gescout worden door clubs als ADO, Sparta en Feyenoord. Hij gebruikt het woord “weggehaald”. Ze gaan dan in busjes naar de training, met een oudere man achter het stuur. Hij moet er niet aan denken dat er een ongeluk gebeurt. Zijn advies: ,,Wanneer je zo jong bent en talent hebt, zoek het dan hogerop in de buurt, bij UVS bijvoorbeeld, een club met een goede jeugdopleiding.” De aimabele trainer, die bij Teylingen al met kennismakingstrainingen bewees een hart voor de jeugd te hebben, wil graag nog een gedachte lanceren: ,,De jongste jeugd zou er baat bij hebben wanneer ze getraind worden door mensen als Gerard Désar, Wim Rijsbergen, Alfons Groenendijk, Aad Koren, Paul van der Zwaan en Ruud de Groot. Ze kunnen met kinderen omgaan, kennen alle spelvormen en de oefenstof voor kids. Zet hen voor de groep bij verschillende en wisselende verenigingen. Moet je eens zien hoe goed dat voor het voetbal en die jeugd is. Moet dat wat kosten? Er zijn heus wel potjes bij de gemeenten.”

Wie mag snuffelen in de bucketlist van Laurens komt een variatie aan nog uit te voeren wensen tegen: ,,Sinds ik het concert van Johan Derksen en The Clarks heb meegemaakt, ben ik op de muziektour en overweeg ik gitaar- en drumles te nemen, en meer golftrainingen te volgen. Ook wil ik wedstrijden van Borussia Dortmund en Bayern Leverkusen bekijken. Het Duitse voetbal spreekt mij enorm aan.” En dan lachend: ,,Van Duitsers heb je pas gewonnen wanneer de spelersbus bij de grens staat, die lui gaan voluit, tot ver in blessuretijd.” Ook wil Laurens trainingen van PSV onder leiding van de nieuwe coach Roger Schmidt volgen. ,,Dat zal niet gemakkelijk zijn,’ vreest hij. ,,Een man als Schmidt heeft daar liever geen pottenkijkers bij. Al moet ik mij verdekt opstellen, het zal mij lukken.”

Archieffoto’s: Laurens Mouter

Actuele foto’s: Hennie Kanbier