Willem Schuitemaker keert dit seizoen na een afwezigheid van enkele jaren terug op de amateurvelden in de regio. De voormalig assistent-scheidsrechter uit het betaald voetbal raakte dit seizoen al vrij snel geblesseerd, maar hoopt na zijn hamstring blessure de tweede helft van het seizoen blessurevrij af te kunnen maken.

Het begin

Schuitemakers scheidsrechterscarrière begon bij Quick Boys waar hij zelf op een lager niveau voetbalde en als vrijwilliger actief was als jeugdtrainer, jeugdleider en barmedewerker. Om zijn club te helpen ging hij in op het verzoek jeugdwedstrijden te gaan fluiten. Bij zijn eerste wedstrijd kon hij meteen ‘aan de bak’ want ook bij de D-pupillen lopen de emoties bij een wedstrijd tussen Quick Boys en Katwijk soms hoog op. Zo hoog dat hij genoodzaakt was de jeugdleider van de bezoekers weg te sturen. Ondanks dit hectische begin waarbij hij zich afvroeg of fluiten eigenlijk wel leuk was besloot hij zich toch beschikbaar te blijven stellen als jeugdscheidsrechter. Achteraf gezien was dat een goed besluit want het fluiten begon hij gaandeweg steeds leuker te vinden en hij merkte dat de rol van scheidsrechter hem uiteindelijk wel goed lag waardoor hij regelmatig te bewonderen was op ‘Nieuw Zuid.’

Ervaring

De scheidsrechterscarrière van Schuitemaker liep ernstige vertraging op toen hij op 19-jarige leeftijd ten gevolge van een auto-ongeval zijn enkel verbrijzelde. Na een revalidatieperiode van twee jaar keerde hij zowel als speler van een lager elftal (Quick Boys 21) en als scheidsrechter terug op de velden.

Nadat hij de SO III opleiding had gevolgd stroomde hij bij de KNVB in bij de jeugd waar hij vijf seizoenen in uitkwam. Het ‘vlaggen’ zat er bij hem ook al snel in want in deze periode liep hij als assistent langs de lijn bij Quick Boys 2, dat uitkwam in de reserve hoofdklasse. Daarnaast vervulde hij die rol ook steeds vaker bij vriendschappelijke wedstrijden van het vlaggenschip van de Katwijkers.

Schuitemaker had talent en werd tijdens twee van deze wedstrijden door twee scheidsrechters uit de top van het amateurvoetbal geadviseerd om zich te richten op het assistentschap. Een advies wat hij ter harte nam want na een korte KNVB cursus stroomde hij als assistent in in de zaterdag hoofdklasse en werd hij nagenoeg onmiddellijk in een talententraject geplaatst. Daarna ging het snel met hem want hij promoveerde het seizoen daarop naar het betaald voetbal waar hij ruim drie seizoenen actief is geweest.

Na zijn terugkeer in het amateurvoetbal was hij aanvankelijk actief als assistent. Daar vond hij onvoldoende uitdaging in zodat hij de fluit weer ter hand nam en anderhalf seizoen in groep 3 (ZASF) zijn wedstrijden floot. Omdat hij ondertussen een eigen onderneming was begonnen en onvoldoende tijd en motivatie had om de (voor promotie verplichte) opleiding SO II te volgen stopte hij aan het eind van deze periode.

Na een bestuursfunctie bij Quick Boys te hebben bekleed stroomde hij weer in in groep ZASF waar hij tegen een langdurige blessure aanliep die hem dwong tot stoppen. Dit seizoen heeft hij de fluit toch weer ter hand genomen. Door de KNVB is hij ingedeeld in groep ZASG.

Competenties

Volgens Schuitemaker is een wedstrijd leiden steeds meer verworden tot het managen van een wedstrijd. Scheidsrechters moeten daarbij de leiding kunnen en durven nemen zonder uit het oog te verliezen dat zij ondergeschikt zijn aan de spelers. Beschikken over sociale en communicatieve vaardigheden is daarbij onontbeerlijk. Het mooiste is wanneer een scheidsrechter als het ware ‘onzichtbaar’ zijn wedstrijd heeft geleid.

Stijl van arbitrage

Schuitemaker houdt van snel voetbal waarin hard maar fair wordt gestreden. Hij zoekt daarbij de rand van het toelaatbare op en probeert daarom waar mogelijk de voordeelregel toe te passen. Daarbij maakt hij wel onderscheid tussen het houden van balbezit en het daadwerkelijk behalen van voordeel.

De verscherpte richtlijn dat alleen de aanvoerder met een scheidsrechter communiceert vindt hij prima. ‘We moeten alleen zorgen dat we daarin niet doorslaan’ geeft hij aan; ‘zowel bij de jeugd als bij de senioren mag een speler een eerste emotionele reactie geven.’ Schuitemaker vindt daarnaast dat spelers hem in een wedstrijd best mogen aanspreken; ‘zolang dit maar rustig en respectvol gebeurt’ licht hij toe.

Hij kijkt kritisch naar zijn eigen optreden en ziet voor zichzelf nog wel een mogelijke verbetering hoe hij kan anticiperen of inspelen (schakelen) op ploegen die niet om kunnen gaan of moeite hebben met zijn stijl van fluiten.

Arbitrage in Nederland

Van het niveau van de scheidsrechters in het betaald voetbal is hij niet bepaald onder de indruk. In zijn ogen springt er niemand echt bovenuit en vindt hij het voornamelijk eenheidsworsten die op safe fluiten zonder persoonlijkheid uit te stralen. Volgens hem komt de inbreng van de VAR ook de kwaliteit van de arbitrage niet ten goede. Hij vraagt zich dan ook af of scheidsrechters het zonder VAR zelf nog wel aan zouden kunnen. Hij mist ‘echte persoonlijkheden’ zoals Pieter Vink, Ruud Bossen en Ben Haverkort destijds wel waren. Van het huidige arbiterkorps spreken de stijl van Jeroen Manschot en Allard Lindhout hem nog het meeste aan.

Ambities

Toen hij betrekkelijk kort nadat hij assistent-scheidsrechter voor de KNVB was geworden naar het betaald voetbal promoveerde, moest hij vooral fysiek een inhaalslag maken. Volgens hem is dat zo snel gegaan dat zijn blessuregevoeligheid daar waarschijnlijk aan te wijten is. Ook dit seizoen heeft hij weer een blessure opgelopen waardoor hij enige tijd ‘aan de kant’ heeft gestaan. Dat is de reden waarom hij hoopt de rest van het seizoen blessurevrij te blijven en helemaal fit te worden om wekelijks plezier aan het fluiten te kunnen beleven.

Inspanningen

Schuitemaker is zelfstandig ondernemer die drukke werkzaamheden heeft. Hij heeft klanten in het hele land en overnacht daarom soms elders. Zijn werk maakt het gewoonweg niet mogelijk om groepstrainingen bij een vereniging (zoals de COVS) te volgen en daarom houdt hij zijn conditie met spinnen en krachttraining in een sportschool op peil. Op wedstrijden bereidt hij zich voor door de stand op de ranglijst te bekijken en de vrijdagavond rust te nemen en deze in eigen omgeving door te brengen.

Thuisfront

Het gezin van Schuitemaker heeft hem altijd gesteund. Hij heeft zelf veel inspanningen geleverd om het betaald voetbal te halen en realiseert zich dat hij dit zonder steun van het thuisfront nooit had kunnen realiseren. De hele week stond in het teken van de wedstrijd en vergde aanpassingen van het gezin. Hij merkt verder dat hij weliswaar geen bekende Nederlander is maar wel een bekende Katwijker. Even ongestoord het dorp ingaan was er in die tijd niet bij want en wanneer hij met één of meerdere gezinsleden in het dorp liep of op een terras zat werd hij met de regelmaat van de klok aangesproken over de voorafgaande of aankomende wedstrijd.

Onvergetelijk

Aan zowel zijn periode in de top van het amateurvoetbal als in het betaald voetbal bewaart Schuitemaker voornamelijk mooie herinneringen en kijkt hij terug op onvergetelijke ervaringen. Het trainingskamp voor scheidsrechters en assistent-scheidsrechters in Turkije was er daar één van. Verder roemt hij de prettige gastvrije ontvangst bij Feyenoord en PSV waar hij op maandagavond vlagde bij wedstrijden van de tweede teams. Hij genoot ook van de sfeer bij clubs, zoals AGOVV destijds, die profvoetbal speelden maar qua accommodatie, beleving en bejegening nog de charme van het amateurvoetbal hadden.

Zowel zijn start als het afscheid bij het betaald voetbal verliepen niet geruisloos. Gedurende het talententraject werd Schuitemaker ooit beoordeeld door voormalig scheidsrechter Gerhard Verwoort. Deze vond Schuitemaker totaal ongeschikt voor het betaald voetbal. Ondanks diens vernietigende oordeel promoveerde Schuitemaker uiteindelijk toch naar het betaald voetbal mede dankzij de hulp van zijn coach; diezelfde Verwoort.

Zijn afscheid werd vanwege de belegering van het stadion ook onvergetelijk. De harde kern van FC Den Bosch was ontevreden over de resultaten van de club en het beleid van het bestuur en besloot uit protest de toegang tot het stadion te blokkeren met het gevolg dat Schuitemaker na afloop van zijn afscheidswedstrijd in het betaalde voetbal het stadion niet uit kon.

Hij heeft ook mooie herinneringen aan zijn terugkeer als scheidsrechter bij de amateurs. Vooral een beslissingswedstrijd tussen NSVV en ZPC’97 staat hem nog goed bij. De publieke belangstelling was groot en rondom de wedstrijd heerste een fantastische sfeer en entourage.

Gevraagd naar minder leuke ervaringen moet Schuitemaker even nadenken voordat hij zich een voorval herinnert. Tijdens een jeugdwedstrijd op de middag voor zijn vrijgezellenavond werd hij door een speler van 15-16 jaar aangevallen en in het gezicht geslagen. Hierbij werd hij door de KNVB begeleid en ondersteund.

‘Als voetballer is aan mij geen enorm talent verloren gegaan. Maar ik kan wel zeggen dat ik de enige speler van Quick Boys 21 ben die het betaald voetbal heeft gehaald’ merkt hij met de nodige zelfspot op.

Om de top te bereiken moet men zich realiseren dat alleen talent niet genoeg is. Het is gewoon topsport waar je hard voor moet werken en bereid moet zijn om offers te brengen, zowel qua werk (financieel) als sociaal (gezin, vrienden en familie).

Hij adviseert collega’s vooral om plezier in het fluiten te hebben en niet te blijven hangen in vervelende ervaringen. ‘Na een vervelende ervaring volgt altijd weer een fijn moment’ sluit hij af.

SCHEIDSRECHTERSPASPOORT

Naam: Willem Schuitemaker

Woonplaats: Katwijk

Leeftijd: 44 jaar

Privé: Gehuwd; 3 thuiswonende dochters

Beroep: Zelfstandig ondernemer

Functie: Scheidsrechter KNVB

Groep: ZASG

Scheidsrechter sinds: 1996