Voetbalverslaggever Willem van Zuilen
De meest karakteristieke stem van de Rijn- en Bollenstreek valt na 35 jaar stil
Om nu te zeggen dat Willem van Zuilen (62) als een groentje aan het begin van zijn carrière bij de échte omroep RTV West voor de leeuwen werd gegooid, heeft het mis. De in het Leidse Diaconessenhuis geboren op en top Rijnsburger met het meest karakteristieke stemgeluid van dit deel van de wereld, kon al bogen op een schat aan ervaring. Om te worden tot de vakman die ontelbaren aan de radio en televisie wist te kluisteren, zocht hij al op jonge leeftijd de randen op van wat wettelijk was toegestaan. Willem (en anderen) van het Piratenstation, die een keer feilloos door de politie werd gepeild en uit de lucht gehaald. Dag centjes gekochte zender en “niet bedankt voor de boete”!
Legaal draaide hij onder meer plaatjes in de jongerensoos en Omroep Rijnsburg, de lokale radio toen van Rijnsburg, opgegaan in RTV Katwijk. Van Zuilen is een HELD (met hoofdletters, vinden wij van LeidenAmateurVoetbal), die behalve verslaggeving menig feest opluisterde, badgasten op disco en soul in Maribel in Katwijk trakteerde op een wijze waar ze nu nog met van opwinding gekleurde konen over praten en die het vermaarde televisieprogramma ‘Taxi’ minstens zo aantrekkelijk had gepresenteerd als Joris Linssen.
Willem van Zuilen vertelt zijn verhaal in zijn romantisch aan de Rijnsburgse Vliet gelegen stulpje. Kobus, de zesde viervoeter die in Huize Van Zuilen een prinsenleven leidt, geeft na enig gesnuffel en enkele korte, kordate kefjes zijn goedkeuring aan de Leidse glibbers, de ranke, slanke Silvia, al tientallen jaren de trouwe metgezel van ‘de stem’, vult aan waar Willem even en bij uitzondering naar het juiste woord zoekt. Zij schenkt de glazen vol en rolt een voorraadje sigaretten voor zichzelf en dé ‘radio- en televisie-ui’ van het bloemendorp, ooit ook wijd en zijd bekend om zijn agrarische ondernemerschap.
Waarom komt LeidenAmateurVoetbal op bezoek? Van Zuilen heeft aangekondigd na het nu alweer bizarre seizoen 2021-2022 zijn microfoon aan de wilgen te hangen, er komt een einde aan 35 jaar medewerking bij RTV West. Waarom dit besluit, dat Twitter deed ontploffen? Wie durft het kansloos lijkende avontuur aan om de uiteenlopende, veelbeluisterde, dicht bekeken en zeer gewaardeerde programma’s van de onvervangbare Willem van Zuilen over te nemen?
Protocollen
Dachten wij met het toch opzienbarende bericht dat Masies Artien na zes jaar van Rijnsburgse Boys overstapt naar ‘vijand’ Spakenburg, en dat Max Hudepohl, een andere ‘Boy’, na eenzelfde periode, zich hijst in het tenue van FC Lisse, een entree te maken die zelfs de doorgewinterde Willem van Zuilen zou doen opspringen, “wat, vertel je me nou?” roepend.
De reactie is een en al ontnuchtering voor het LAV-duo. ‘Zijn jullie soms niet aangesloten bij de pers-app van Rijnsburgse Boys?’ klinkt het enigszins verbaasd. ‘Dit wist ik enkele dagen geleden al.’ Krijgt de bebrilde en de bij het zaterdagvoetbal uitstekend ingevoerde Van Zuilen als eerste het laatste nieuws? Nee, die tijd is voorbij. Voetbalverenigingen als Rijnsburgse Boys zijn op professionele leest geschoeid. ‘Er zijn protocollen, een daarvan is dat nieuws langs de officiële weg naar buiten komt,’ weet Willem. ‘Er wordt mij weleens iets in vertrouwen verteld. Met die informatie doe ik niets. Doe ik dat wel, beschaam ik vertrouwen en zou ik mijn eigen glazen ingooien. Wanneer ik nu nieuws krijg, weet ik dat het klopt en ga ik wel bellen en proberen meer informatie te vergaren. Dat is ook mijn taak, dat begrijpt iedereen.’
Wijze adviezen voor een stadionspeaker
Hij is onverstoorbaar, Willem van Zuilen, hij oogt nuchter, kiest zijn woorden met zorg. Een interview als dit hoeft hij niet meer voor te bereiden, de vragen vooraf toezenden, komt niet bij hem op. Willem weet alles en wat hij niet weet is niet interessant genoeg om te weten. Hij hoorde indertijd dat RTV West een soort ‘Langs de lijn’ in de programmering wilde opnemen. ‘Het leek mij wel wat daaraan mee te werken. Ik was stadionspeaker van Rijnsburgse Boys, hield van radio en bracht de nodige ervaring mee. Toen heb ik een cassettebandje van dingen die ik gedaan had samengesteld en opgestuurd. Na een paar dagen belde ik naar West, benieuwd als ik was naar de reactie. Kreeg ik Ben Zwaan, de chef Sport aan de lijn. “Bandje zoek, medewerkers ziek”.
Geschoten, niet raak, dacht ik. Wat gebeurt er? Belt Ben me een paar dagen later. Of ik toch een wedstrijd kon verslaan. Natuurlijk kon ik dat.’ Dat werd de wedstrijd Rijnsburgse Boys tegen Excelsior Maassluis. ‘Het werd 3-2. Nou komt het: Van de vijf doelpunten had ik er drie live, dus terwijl ik op de zender was. Weet je hoe ze dat noemen? Beginnersgeluk.’
Een vliegende start. Kan iedereen dan zomaar sportverslaggever op de radio worden? ‘Daar lijkt het misschien op, hè, maar dat is niet zo. Ik moest het nodige leren, zoals het noemen van namen en rugnummers. Ik vertelde bijvoorbeeld dat de bal van een Rijnsburger naar een speler van Maassluis ging. Dat is fout.’ Hij vervolgt: ‘Vanuit de studio kreeg ik de vraag: ‘Hoe is de stand bij jou, Willem?’ Dan antwoordde ik: Hiero gebeurt het nodige…. vroegen ze aan mij: ‘Waar is hiero?’ Dus leerde ik al snel dat ik moest zeggen dat het in Rijnsburg bij de plaatselijke boys gebeurde.’
Ook kreeg de verslaggever die vaak ook als disc-jockey optrad, de raad rustiger te praten. Van Zuilen zegt dat hij “veel te danken” heeft aan Ben Zwaan, ook aan Rob Langeveld en Herman Nanninga. Willem nam zijn radioverslagen op, luisterde die later af, met de ambitieuze bedoeling zichzelf voortdurend te verbeteren. Zo heeft Willem ook veel geleerd van radiocoryfeeën als Jaap Bax en Ron de Rijk. ‘Met mijn bijdragen aan de televisie doe ik hetzelfde. Wees kritisch op jezelf, is nog steeds mijn credo.’ Geen wonder dat de steeds beter van de tongriem gesneden zoon van de loonploeger werd gevraagd om bij voetbalclubs een lezing te geven over zijn radio- en televisiewerk. Dat kan hij boeiend, ook op deze middag. Als “motivatiespreker” voor het bedrijfsleven zou hij geknipt zijn. Van Zuilen aarzelt, hij is bescheiden en mompelt: ‘Zou het?’
Van vele markten thuis
‘Als voetballer is er aan mij geen talent verloren,’ lacht hij. Wat een onthulling. Wat een zelfkennis. Van Zuilen bracht het tot de C1 van VVSB, stopte en ging op zaterdag aan het werk. Hij reed op de bakfiets brood rond, noteerde in een boekje wat en hoeveel er dagelijks werd afgenomen, om op zaterdag samen met banketbakker Van Tilburg af te rekenen. Niet hij maar Van Tilburg inde het geld. ‘Dat had niks met wantrouwen te maken, maar gewoon traditie: de bakker komt zelf het geld halen.’
De radio-amateur werd disc-jockey, met een eigen drive-in-show. Populair als de Pieten in die tijd. Wanneer hij de amusementsbusiness in was gegaan, had de muziekliefhebber en -kenner, met het sonore radiogeluid, ook daar succesvol geworden. Met zijn Willem van Zuilen Producties – dat nog steeds bestaat – organiseerde hij zelf of in opdracht evenementen, met niet de minste artiesten. Een kleine greep: Boney M, Jan en Monique Smit, De Havenzangers, Wolter Kroes, Gerard Joling. Artiesten kennen hem allemaal. Wie annonceerde en presenteerde deze feestfiguren aan het publiek? Willem van Zuilen!
Een betere aankondiger konden de artiesten zich niet wensen. Het voorbereiden van de feestavonden met artiesten of het zoeken naar en vinden en draaien van platen in zijn eigen show vond en vindt hij “heerlijk” om te doen. ‘Je stemt je keuze af op de mensen die worden verwacht, zij mogen niet teleurgesteld worden.’ Toen de zonen Gert en Rob uitvlogen, Silvia en Willem kleiner gingen wonen, was er geen ruimte voor de duizenden singles, ep’s, lp’s en cd’s. Ze gingen de deur uit. ‘Wat heb ik daarmee gedaan, Sil?’ Antwoord: ‘Weggegeven, schat, een handjevol lp’s heb je gehouden, je kon er geen afstand van doen.’ Stevie Wonder, ABBA, Earth, Wind & Fire, Fleetwood Mac, Kool & The Gang zijn een paar van zijn favorieten.
Bezig baasje
De beginzestiger, die aanmerkelijk jonger oogt dan zijn leeftijd doet vermoeden, is van nog meer markten thuis. Driemaal per week is hij in sportschool MultiSport te vinden. Hij geeft spinningles. Om docent te kunnen worden, heeft Van Zuilen nog diploma’s moeten halen. Overigens heeft hij de conditie van een jonge God. Nu moet je in bepaalde dorpen voorzichtig zijn met een dergelijke uitspraak. Dat zijn wij ook. Ondanks dat hij een sigaretje rookt en niet spuugt in een borreltje (een bacootje is ook goed), gaat Willem van Zuilen als de bekende banaan. Met dank aan Kobus, de boerderijhond met wie hij viermaal per dag aan de wandel is. Dat is twee uur inspanning. Ook fietst hij regelmatig met Sil de nodige kilometers, bij voorkeur buiten Rijnsburg. Waarom is dat?
Zelf zegt hij het niet, de reden is dat Willem een BR’er is, een Bekende Rijnsburger, die ook over de dorpsgrenzen de nodige aanhang heeft. Dat betekent dat er voortdurend “hallo Willem” en meer wordt geroepen. Jan en Alleman zouden het liefst een praatje met hem willen maken. De LAV’ers die op deze druilerige middag op bezoek zijn, kunnen die populariteit bevestigen. Het maken van de foto’s duurt aanmerkelijk langer dan normaal. Voorbijgangers en fietsers stoppen, kijken hoe de fotosessie verloopt en zorgen voor het nodige commentaar. Willem laat het allemaal over zich heenkomen, heeft een woord of groet voor iedereen.
Zeiden wij niet eerder dat hij met beide voeten op de grond staat? Nee? Bij deze! Tel bij al deze activiteiten op dat hij als taxichauffeur bij Brouwer Tours (businessclubpartner van LAV, CM) zijn boterham verdient, dan is het duidelijk dat de agenda geen lege plekken vertoont. ‘Ik word weleens voor het een of ander gevraagd, leuke dingen, hoor. Maar ik moet bijna altijd nee zeggen, geen tijd.’
Door na 35 jaar zijn medewerking aan RTV West te stoppen, komt er ruimte. Ruimte voor wat? ‘Dat zal ik je zeggen. Ik kan dan met mijn maten zelf als supporter langs de lijn staan, lekker lullen, dollen, een biertje, ontspanning. Dat lijkt mij heerlijk. Of ik fiets naar Leiden om daar een wedstrijd van bij voorbeeld UVS te zien.’ UVS, er schiet hem een anekdote te binnen: ‘Toen UVS op hoog niveau speelde, moest ik daar ook wedstrijden verslaan. Ik werd als een vorst onthaald door voorzitter Bart van Leeuwen. Hij kwam met uitgestoken hand naar mij toe, moest naast hem zitten en kreeg meteen ongevraagd een kop koffie met een gevuld koek. Even later haalde hij een papier uit zijn zak en zei: ‘Moet je kijken, Willem, een heel elftal namen van UVS’ ers spelen nu bij Katwijk, Noordwijk, Rijnsburgse Boys. Weggekaapt. Hebben bij ons hun opleiding genoten.’
Of ik er iets aan kon doen dat die spelers elders wat bijverdienden. Ik mocht Bart wel, hij stond voor zijn club, dat vind ik mooi.’ Bijverdienen, voetballers van de Duin- en Bollenstreek ontvangen toch – wij overdrijven even – “ministersalarissen”? ‘Nou, nou, dat valt volgens mij wel mee,’ vindt Willem. ‘Vroeger werd wel in een bepaalde kleur betaald, dan gebeurt niet meer, kan ook niet meer. Laat ik het zo zeggen: met het geld dat ze voor het voetballen krijgen en het salaris van hun baan, komen ze boven modaal uit. Daar wil ik het graag bij laten.’
Kennis delen en vriendschappen
Iemand als Willem van Zuilen die tientallen jaren voor radio en televisie verslag heeft gedaan van voetbalwedstrijden, trainers, spelers en bestuurders het hemd van het lijf heeft gevraagd, kent het vak, heeft een kennis van onschatbare waarde in zijn bagage, gaat dat allemaal verloren? Wij mogen hopen van niet. Willem: ‘Daar zit wat in. Aan de andere kant is wat ik doe en gedaan heb, niet heilig, ik ben geen betweter, vind me ook geen held, ik ben ook vervangbaar.’
Voelt Van Zuilen voor de rol van mentor? ‘Als het op mijn pad komt, loop ik er niet voor weg. Maar ik wil wel gevraagd worden, ik bied mezelf niet aan.’ Ook denkt de microfonist dan op te treden als Ben Zwaan indertijd deed bij RTV West, namelijk kennis delen en adviezen geven.
In zijn lange loopbaan als verslaggever/interviewer op radio en televisie heeft Van Zuilen honderden trainers en duizenden spelers voorbij zien komen. Passanten met wie hij kort of iets langer te maken had, zijn er vriendschappen voor-het-leven uit voortgekomen? Hij hoeft niet lang na te denken: ‘Nee, dat niet. Ik heb heel veel kennissen, mensen met wie ik ook goed ben. Dat vind ik al mooi. Er zijn twee vriendschappen, die je bedoelt, voor het leven. Huug Ouwehand, hij is nu persvoorlichter bij Katwijk en zijn vrouw Linda. Verder Arie Lagendijk en zijn vrouw El; toen zij 50 jaar getrouwd waren, heb ik platen gedraaid.’
Hij wil nog een paar emotionele herinneringen kwijt. ‘Quick Boys werd kampioen tegen Urk. Daar moest 23 jaar op gewacht worden. Ik weet nog dat mijnheer Varkenvisser zat te huilen… van blijdschap.’ Nog meer tranen: ‘ZwartWit ’28 tegen Rijnsburgse Boys in Rotterdam. Bij verlies zou Rijnsburgse Boys degraderen. Het werd verlies, dus degradatie. Bestuurslid Gerard Zuylen kon het niet droog houden. Tranen met tuiten. Dat kan sport met mensen doen. Ik vind dat prachtig.’
Een slotwoord van Willem: ‘Voordat ik voor West ging werken, hebben Silvia en ik afspraken gemaakt. Ik zou hele zaterdagen weg zijn, soms ook op zondag. Hoe zou Silvia dat vinden? Zij gaf mij alle ruimte om dit werk te doen.’ Hij lacht en zegt: ‘In feite is het geen werk, het is een combinatie van hobby en werk. Silvia ging op zaterdag leuke dingen doen, shoppen met vriendinnen en nu hun kleinkinderen Jesslyn, Vanessa en Vayen er zijn, is zij daar gek mee. Net als ik overigens.’
Foto’s: Archief Willem van Zuilen
Actuele foto’s: Els Bavelaar
Willem van Zuilen Producties organiseert zelf of in opdracht evenementen. Talloze bekende en onbekende artiesten annonceert hij op zijn bekende wijze. Altijd enthousiast, altijd meeslepend, feest!
En dan nog enkele fragmenten van Willem. Beluister het nog even en het gemis komt binnen…
 (1).jpg)
