‘In militaire dienst sloeg het fotovirus heftig toe, er is geen vaccin tegen opgewassen, gelukkig maar’

Oude clubhelden
Peter Versluijs zette tientallen jaren SJZ op de foto:
‘In militaire dienst sloeg het fotovirus heftig toe, er is geen vaccin tegen opgewassen, gelukkig maar’

1 van 3

Foto 1

Gerard van der Hoeven (links) en Peter Versluijs aan het werk voor het weekblad dat in Zoeterwoude verscheen. In die tijd kwam ook SJZ wekelijks in het nieuws. Let op de loodzware typemachine, al was die in 1987 niet meer in bedrijf. (Foto: Fotopersdienst Henk van den Ende).

Foto 2

Een bijzonder plaatje: de fotograaf zelf op de foto! Peter Versluijs poseert bij de auto van LeidenAmateurVoetbal. Uiteraard moet de naam SJZ zichtbaar in beeld. (Foto: Gerard van der Hoeven).

Foto 3

Gerard van der Hoeven en Peter Versluijs. Een paar apart. Samen selecteerden ze bijna 40 foto’s die allemaal van een tekst zijn voorzien. Noem het een wandeling-in-vogelvlucht door de geschiedenis van SJZ. (Foto: Arie de Jong).

Wanneer het aan hem had gelegen, was Peter Versluijs op jonge leeftijd al fotograaf geworden. Hij was in de ban van het medium, dat toen nog in de kinderschoenen stond. Peter voorzag en voorspelde het luidkeels een grote toekomst, helemaal aansluitend bij zijn toen al oeverloze ideeën, die voor de eeuwigheid moesten worden vastgelegd. Vader Versluijs zag dat anders, noemde die ‘nieuwigheid gekkigheid waar geen droog brood mee te verdienen zou zijn’.

Er is een tijd geweest dat kinderen nog naar hun ouders luisterden en gehoorzaam volgden wat gedicteerd werd. Dat was toen Peter nog jong was. Lang geleden dus. Hij moest en zou ambachtelijke bakker worden, tevens patissier. ‘Gegarandeerd altijd een goed belegde boterham,’ werd hem in het vooruitzicht gesteld. Wie ben je dan als jochie? Je knikt en zegt: ‘Ja, pa.’ Het zou allemaal totaal anders lopen.

We zitten in de kantine van SJZ (Sint Jan Zoeterwoude): de 78-jarige in Warmond geboren en in Zoeterwoude getogen fotograaf Peter Versluijs; Gerard van der Hoeven, de wandelende encyclopedie van het negenduizend inwoners tellende dorp Zoeterwoude, de allesweter over SJZ en hij geeft regelmatig voorzetten aan LeidenAmateurVoetbal (LAV).

De koffie wordt geschonken door vrijwilliger Arie de Jong, die er ook roze koeken bij serveert. Arie gaat door met het straten van de mini-speeltuin. Wat de drie samengeschoolde mannen gaan doen is nieuw in het 12-jarig bestaan van LAV, nieuw voor de fotograaf, nieuw voor de man die SJZ in meerdere functies heeft gediend en van zijn 12^de tot zijn 32^ste als een ambassadeur de clubkleuren met ere heeft gedragen en verdedigd. Daarna werd hij contribuant van het Trimmersgilde. Een genootschap van sportieve mannen van een respectabele leeftijd die tot voor kort iedere vrijdagavond op het trainingsveld van SJZ actief waren.

Peter en Gerard kennen elkaar al tientallen jaren. Trokken al met elkaar al op toen De Omroeper wekelijks op de deurmat in Zoeterwoude plofte. Gerard bracht het nieuws en Peter zorgde voor de daarbij naadloos passende foto’s. ‘We slaan wel een paar decennia over,’ laat Peter bezorgd weten. Hij houdt het graag chronologisch. ‘In militaire dienst werd ik door het virus fotografie besmet, zo’n zestig jaar geleden dus.’ Op avonden dat andere soldaten gingen stappen, hun vertier zochten in het Katholiek Militair Tehuis, dan wel een biljartje legden bij PIT, de ‘p’ staat voor protestants, verdiepten Peter en nog twee soldaten zich in de wonderen van de fotografie.

Een paar apart

‘Zo is het gekomen,’ gaat Versluijs verder, ‘dat ik eenmaal afgezwaaid uit de militaire dienst, besloot mijn leven te wijden aan de fotografie.’ Wie mocht denken, dat de toen nog Warmonder direct fotocamera’s aankocht, een doka inrichtte en zich foto’s schietend onder de mensen begaf, vergist zich. Alvorens zich helemaal te werpen op dit technische kennis en creativiteit vereisende beroep, wordt Versluijs patissier in het populaire Noordwijks restaurant De Landbouw, vervolgens wordt hij juichend binnengehaald als gediplomeerd dieetkok in de keukens van diverse non-profit organisaties.

Tussendoor bekwaamt hij zich in het vak van fotograaf. ‘Ooit leende ik stiekem de camera van een van mijn broers, een Ilfort. Haha.’ Daarna schaft hij een eerste ‘Praktica Nova’ spiegelreflex camera aan.

Dan gebeurt er iets dat het jonge leven van de latere topfotograaf op zijn kop zet: Peter ontmoet Ineke uit Zoeterwoude. Liefde op het allereerste gezicht. Liefde nummer één, met stip, met de vurige amoureuze gevoelens voor fotografie op plaats twee. Het stel vestigt zich in het geboortedorp van Ineke. Peter loopt dwalend over de Miening, staat stil bij het pittoreske Watertje, maakt kennis met de Weipoort, kijkt uit over de onmetelijke landerijen. Zoeterwoude wordt zijn liefde nummer drie.

Hij komt in contact met Gerard van der Hoeven, de ijverige journalist met een vlotte pen van De Omroeper. Van der Hoeven introduceert de nieuwe Zoeterwoudenaar als mogelijke fotograaf voor de krant. Gerard en Peter vormen vanaf dat moment een team, een paar apart. Peter schiet de prenten. De basis voor het vak wordt nu ook financieel gelegd. De koksmuts gaat af, er wordt afscheid genomen van de koksmessen, op de deur komt een bord met de zwierig geschreven tekst: Peter Versluijs, fotograaf.

Groten der aarde

‘Niemand in het dorp wist dat ik als dieetkok mijn brood verdiende. Wanneer ze mij zagen was ik altijd gewapend met mijn fototoestel.’ Zo werd Peter een bekende burger van het pittoreske dorp in het Groene Hart. ‘Weet je, dat ik op de kop af 50 jaar was toen ik me helemaal op de fotografie stortte? Een laatbloeier.’ Hij werkte zich slagen in de rondten, foto’s voor kranten. Zijn ster rijst en Peter wordt veelvuldig gevraagd om bedrijfs- en bruidsreportages te maken, sportmomenten vast te leggen, met het accent op voetbal.

Gerard van der Hoeven: ‘Peter en ik waren vak-vrienden geworden. Peter ging met mij mee op pad voor De Omroeper en later Groot Voorschoten en diverse bladen van uitgeverij Buijze Pers.’ Gerard en SJZ is een twee-eenheid. Dus wanneer er foto’s van elftallen, sponsors, wedstrijden, toernooien of evenementen gemaakt moeten worden, zorgde Peter daarvoor.

Gerard: ‘Hij werkte snel en leverde vakwerk. Peter is punctueel. Afspraak is afspraak. Vaak had ik de foto’s al binnen voordat ik mijn kopij klaar had.’ Op de vraag of Peter zelf heeft gevoetbald, luidt zijn antwoord ‘nee’. Of hij van het spelletje houdt volgt een aarzelende negatieve reactie. Hoe kun je wanneer je liever stevig wandelt en bij voorkeur de conditie met schaatsen op peil houdt, zulke voortreffelijke voetbalfoto’s maken? ‘Het is mijn vak,’ klinkt het dan bescheiden. ‘Ik bereid mijn opdrachten altijd goed voor, verdiep me waar de foto’s voor gebruikt worden en noteer wanneer er specifieke wensen zijn.’

Dan wil Versluijs graag kwijt dat hij door Gerard decennia lang de ‘hoffotograaf’ van SJZ was, dat hij daarnaast ook groten der aarde op de kiek heeft gezet. Het vraagt enige aanmoediging hem namen te ontfutselen. Koningin Juliana, prins Bernhard, Ria Lubbers, de ministers Eelco Brinkman, Els Borst, Gerrit Braks en Frits Bolkestein. Maar ook blueszanger Fats Domino, Herman van Veen, Jan Rot, Jules Deelder Maarten ’t Hart, Freddy Heineken en Annie M.G. Schmidt.

Ook was hij actief tijdens de ‘valse start’ van de Tour de France in 1978 in Leiden. Peter maakte prachtige foto’s van de recent overleden Gerben Karstens, Joop Zoetemelk, Peter Post, Felix Lévitan en vele andere renners.

Vele BN-ers verschenen voor zijn camera tijdens indrukwekkende feesten in onder andere Hotel Auberge De Kievit / Park De Kievit in Wassenaar en ook op chique Partyboot-reisjes. Zij prikten een aardappeltje mee en ik moest daar de foto’s maken, maar mocht nergens over spreken. Heb ik ook nooit gedaan, tot nu dan. Je bent een slimme vogel.’

Het fotoarchief van Peter Versluijs telt vele duizenden foto’s, dat zal niemand verrassen. Nu de Zoeterwoudse Warmonder, of Warmondse Zoeterwoudenaar, de leeftijd der sterken nadert, denkt hij er steeds vaker over wat er met zijn unieke archief moet gebeuren. ‘Ik heb al stappen gezet,’ laat hij weten. ‘Er zijn pakken foto’s naar het archief van Oud Zoeterwoude gegaan. Van deze club ben ik nog een flink aantal jarenlang bestuurslid geweest met vooral fotografie in mijn takenpakket. Gerard was zes jaar voorzitter van Oud Zoeterwoude. Verder heb ik een uitgebreide selectie foto’s gemaakt die alles te maken hebben met de geschiedenis van SJZ. Ook hier speelt Gerard weer een niet te onderschatten rol.’

Van der Hoeven is de archivaris van SJZ, loopt al meer dan zestig jaar mee in de club, hij kent Jan en Alleman. Als geen ander heeft hij elke foto voorzien van een jaartal en de namen van de mensen die erop prijken. Met elkaar hebben Peter en Gerard alle foto’s, die het archief van SJZ zijn ingaan stuk-voor-stuk bestudeerd. Van de honderden foto’s haalden een kleine veertig de shortlist en werden voorzien van informatie hieronder gepresenteerd. Met trots. ‘Met elkaar wandelen wij door een interessant brok geschiedenis van SJZ,’ klinkt het uni sono uit de mond van fotograaf Peter Versluijs en teksten-schrijver Gerard van der Hoeven.

‘Het mag een wonder heten,’ schatert Peter tot besluit, ‘dat ik hier vrij onbeschadigd zit. Vroeger zat ik naast het doel en knipte mijn plaatjes wanneer er een voorzet werd gegeven of knalhard ingekopt. Soms ging het mis. Dan kreeg ik een bal voor mijn kop, of vielen spelers over me heen. Hans van Breukelen van PSV had het over het engeltje op zijn schouder, ik werd vertroeteld en beschermd door een legioen van die gevleugelde vriendjes. Ik ben ze nog steeds dankbaar.’

Voor de zomervakantie heeft Peter het meidenteam van SJZ, dat kampioen was geworden, gefotografeerd. Daarin speelt oogappel en kleindochter Jet Honders. ‘Jet is een talent,’ straalt Versluijs. Ja, dat zeggen alle ‘objectieve’ opa’s.