Nog even en dan zijn supporters van de bezoekende partij nergens meer welkom. Zoals bekend is dit al een aantal jaar het geval voor de supporters van Ajax en Feyenoord die bij wedstrijden tussen beide clubs al jaren persona non grata zijn. En ondanks dat beide clubs het graag anders zien, ziet het er naar uit dat deze maatregel voorlopig niet opgeheven wordt. Sterker nog; ook voor de halve finale van de KNVB beker tussen beide clubs zullen de Amsterdammers het zonder eigen aanhang moeten doen.
Onlangs kondigde de burgemeester van Leeuwarden voor de thuiswedstrijd tegen Go Ahead, toch echt geen risicowedstrijd, zelfs aan dat bij alle resterende thuiswedstrijden van Cambuur ‘uitsupporters’ geweerd werden. Een week later waren was de aanhang van de Leeuwarders op haar beurt niet welkom bij de uitwedstrijd tegen PSV, ook de burgemeester van Eindhoven stond ‘uitsupporters’ niet toe.
Bij supportersclubs neemt de onvrede en onrust over deze maatregelen toe, ze voelen zich als criminelen behandeld en bij hen leeft de vraag of deze maatregelen wel rechtmatig zijn. Het antwoord op deze vraag luidt: ja en helaas hebben wij deze over ons zelf afgeroepen.
Een voetbalwedstrijd is juridisch gezien een evenement. Maatregelen voor het ordentelijk verloop van een evenement, in dit geval dus een wedstrijd, worden vooraf door de organisatoren de club, de KNVB en de gemeente op elkaar afgestemd. Daarbij zijn de verantwoordelijkheden duidelijk afgebakend. Binnen het stadion is de ontvangende vereniging aansprakelijk voor de orde en veiligheid. Daarbuiten ligt die verantwoordelijkheid bij de burgemeester.
Het (wan)gedrag van supporters tijdens een wedstrijd valt daarom onder het tuchtregime van de organiserende voetbalinternationals, bij wedstrijden in het betaald en amateurvoetbal is dat de KNVB, bij internationale wedstrijden zijn dat de UEFA en/of FIFA.
Helaas moeten we constateren dat ordeverstoringen tijdens de wedstrijden niet alleen steeds meer toenemen maar ook heftiger worden. Zo steekt racisme weer regelmatig de kop op en worden donkere spelers regelmatig geconfronteerd met oerwoudgeluiden en misdroegen supporters van FC Twente zich onlangs door uit onvrede over het spelverloop in Deventer een deel van de tribune te slopen. Het gooien van voorwerpen (bijv: munten/aanstekers) en al dan niet helemaal gevulde bekers bier lijkt tegenwoordig meer regel dan uitzondering
Zelf spelers zijn niet (meer)veilig op het veld. Onlangs kreeg de doelverdediger van Sevilla het op het veld aan de stok met een doorgedraaide supporter en kreeg Groningen speler Jethro Willems toen hij een vak doorgedraaide supporters probeerde te sussen een klap van een minderjarige Groningen fan.
De clubs staan in dit soort gevallen reguliere boetes, puntenvermindering of een of meerdere wedstrijden zonder publiek te wachten. Voor de ‘supporter’ staat een stadionverbod of een strafrechtelijk onderzoek te wachten.
Die boetes kunnen aardig oplopen getuige de straffen die Feyenoord het afgelopen seizoen van de UEFA opgelegd kreeg. Maar liefst 600.000 euro mochten de Rotterdammers aftikken vanwege het (wan)gedrag van het Legioen tijden de Europese Campagne. Zonde van het geld, dat beter besteed kunnen worden. Het handhaven van stadionverboden is moeilijker.
De PSV ‘supporter’ die de doelman van Sevilla belaagde had al een stadionverbod maar zat toch tussen zijn kompanen van de ‘harde kern’. Tegen hem is aangifte van mishandeling gedaan. Hij kreeg van de rechter een gevangenisstraf van drie maanden opgelegd. Verzwarende omstandigheid was dat hij niet alleen een stadionverbod maar ook een ‘omgevingsverbod’ had. Van PSV heeft hij een aangepast stadionverbod gekregen; hij is de eerstkomende 60 jaar niet meer welkom.
Tegen de Groningen fan is ook aangifte gedaan. Hij valt onder het minderjarigenrecht maar heeft met zijn handeling zichzelf al wel een strafblad ‘cadeau’ gedaan. Mijn mond viel al open toen ik las dat de club niet had doorgehakt maar nog overwoog hem een stadionverbod te geven. Nog verbaasder was ik toen bleek dat de vader van deze jongen aangifte gedaan tegen een steward (vrijwilliger van de club) die zijn zoon te hard had aangepakt toen deze probeerde te voorkomen dat hij Willems aanviel.
Dit soort zaken hoort niet thuis op een voetbalveld (tribune). Strak aanpakken zou ik zeggen. Echter, zolang er nog wettelijk geen meldingsplicht is vastgelegd zijn er voor de mensen met een stadionverbod helaas nog voldoende mazen in het net om dit te omzeilen.
Zorgelijk is dat de daders in veel gevallen onder invloed zijn van drank en/of drugs waardoor zij niet alleen tijdens maar ook voor en na de wedstrijd ernstig ongeremd gedrag vertonen. Wekelijks moet de politie voor en na de wedstrijd optreden waarbij zij steeds vaker geconfronteerd wordt met doorgesnoven of stomdronken supporters die niet schuwen om grof geweld gebruiken. Onderzoek heeft geleerd dat het daarbij in nagenoeg alle gevallen om supporters van de bezoekende vereniging gaat. Ordehandhaving rondom voetbalwedstrijden vraagt daarom steeds meer politie-inzet. Niet alleen de kosten rijzen de pan uit, maar ook de belastbaarheid van onze politiemensen.
Vorige week stond met grote koppen in de krant te lezen dat de politie het helemaal gehad heeft met de opvang en begeleiding van de supporters van bezoekende verenigingen. Ik kan me daar, mede op grond van mijn eigen jarenlange ervaring, alles bij voorstellen.
In tegenstelling wat veel mensen denken, is de Mobiele Eenheid namelijk geen elite-eenheid maar bestaan de pelotons uit reguliere politiemensen die dit werk naast hun dagelijkse werk in de wijken moeten doen. Het is voor hen helemaal geen pretje om naast hun hoge dagelijkse werkdruk ook nog eens opgeroepen te worden om op je vrije dag of vrije weekend verrot gescholden, bespuugd, geslagen en getrapt te worden door een aantal doorgedraaide ‘zich supporter noemende’ voetbalfans. Vooral politiemensen die werken in een stad of regio waar een betaald voetbalorganisatie speelt, moeten het thuisfront regelmatig teleurstellen omdat manlief/pappa en vrouwlief/mama weer een vrije dag moet werken. Vooral in Rotterdam, met drie BVO’s hebben deze mensen absurde werkweken.
Tijdens de wedstrijd PSV-Cambuur was het ‘uitvak’ leeg. Er hing wel een spandoek met de tekst ‘voetbalsupporters zijn geen criminelen’. Natuurlijk snap ik de boodschap achter deze tekst. Maar niet alleen moordenaars, dieven, fraudeurs etc. zijn criminelen. Als je spelers slaat (mishandeling), deze racistisch bejegent (discriminatie), bevelen van de politie niet opvolgt (niet voldoen aan bevel of vordering) of met meerdere personen geweld tegen de politie gebruikt (openlijke geweldpleging) pleeg je een strafbaar feit waar niet alleen gevangenisstraf op staat maar wat als misdrijf wordt aangemerkt. Bij veroordeling levert je dit dus een strafblad op.
Ik vrees dat meer burgemeesters in de toekomst niet alleen bij zogenaamde risicowedstrijden aan gaan geven helemaal geen ‘uitsupporters’ meer toe te staan maar dat het een kwestie van tijd is dat wedstrijden alleen nog toegankelijk zijn voor ‘thuispubliek.’
Geen mooier voorbeeld van het gezegde dat; de goeden onder de kwaden moeten lijden………