Oude Clubheld: Knuffelbeer Henk Brandt (assistent trainer UVS)
‘En toen kwam plotseling Sinterklaas te paard het veld opgedraafd’
Dat UVS stijf aan kop gaat is te danken aan een heel team. Natuurlijk op de eerste plaats aan de gretige selectie van de Kikkerpolderclub, daarnaast aan de ambitieuze technische staf, met Kevin Krishan als hoofdtrainer in de frontlinie. De coach uit Hoofddorp wordt bijgestaan door mannen met blauw & wit bloed in de aderen, zoals Lucas Riethoven en Mat de Tombe, Michael Lamers, de grensrechters John en Alex, de assistent-trainers Ton de Rooij en Arnold Overdijk, en door de gelouterde Henk Brandt, de assistent van Kevin.
Zelden heeft UVS, de 108-jarige voetbaltrots van Leiden, zo’n op elkaar ingespeeld team tot een nog hechtere eenheid zien smeden, die afstevent op promotie naar de 1ste klasse. Kevin en Henk zijn de eersten om mee te gaan in deze doelstelling (‘Linksom, rechtsom, door het midden, het maakt niet uit, wij moeten promoveren’), aan de andere kant zijn ze realist genoeg om de hooggespannen verwachtingen te dempen. ‘Weet je,’ zegt Henk Brandt (64), ‘er staan ons nog acht wedstrijden te wachten, iedere ontmoeting staat op zichzelf, het worden stuk voor stuk finales. En de bloemen liggen aan de eindstreep, daar zijn we nog niet.’
Een warm mens
Twee weken geleden ging UVS de bietenbrug op tegen RCL, de mannen van het voetbalgekke duo Krishan/Brandt verloor met 2-0. Afgelopen zaterdag had het tweetal de spelers weer opgepept, maximaal gemotiveerd op de rails gekregen en werd Van Nispen met 4-0 aan de zegekar gebonden. ‘Ik kan slecht tegen verliezen,’ vertelt Henk in zijn ‘buitenhuis’ aan de rand van Leiden. ‘Dan ga ik met gierende banden op huis aan en ben ’s avonds niet de gezelligste.’
En bij winst? Hij glimlacht: ‘Dan ga ik op zondag met moeders ergens lekker eten, afgelopen zondag met vrienden in Alphen aan de Rijn. Restaurant Willem (zwager), kan ik aanbevelen.’ Dat ’buitenhuis’ vraagt om enige verklaring. De familie Brandt heeft tientallen jaren in ‘het kamp’ gewoond. Alleen al bij het woord ‘kamp’ trok menigeen de wenkbrauwen op. Een slordig wijkje opgetrokken uit woonwagens, met een ander soort mensen en schots en scheef ‘geparkeerde’ Amerikaanse sleeën.
Dat kamp, zo deze niet al te genuanceerde beschrijving klopt, aan het Trekvaartplein bestaat al lang niet meer. Een aantal kampers vertrok naar elders, de blijvers – verknocht aan Leiden en de heerlijke vrije ligging – wonen er na de herinrichting nu in het ruime landschap passende huizen. Huizen? Villa’s! Stuk voor stuk juweeltjes in straten die luisteren naar oude ambachten (Bezembinder, Stoelenmatter, Scharensliep), omrand door de Ventweg met veel groen.
De LAV-reporter – voor het eerst in deze paradijselijke omgeving – kijkt rond, de zon staat te stralen aan het firmament, er heerst een adembenemende rust. De deur is niet op slot, wanneer er een brievenbus zou zijn, had er een touwtje uitgehangen. Welkom. Een vakantieoord in de Sleutelstad, lijkt het hier. Schoenen uit.
De begroeting vindt plaats met op de accordeon gespeelde klanken van Mag ik van u een lift, meneer? De maestro – Henk Brandt (oom van Henk van Schaik, tegenwoordig spelend voor Eintracht Trier), in volle concentratie – heeft even geen aandacht voor de gast, aan wie hij beloofd heeft veel te vertellen. ‘Genoeg om negen boeken te vullen,’ zal hij bij herhaling zeggen. De sneeuwwitte knoppen-accordeon – een Fratelli Crocio, geërfd van vader Henk die er indertijd het kolossale bedrag van 8.000 gulden voor neertelde. Nu doet het formidabele klankwonder viermaal dat bedrag. ‘In euro’s, hè!’ benadrukt Henk, die moeiteloos overschakelt op een stukje uit My Fair Lady.
Voorzichtig, behoedzaam, bijna zo liefdevol alsof het een tere baby betreft, legt hij de accordeon op het tapijt, het zinkt beschermend centimeters weg in het pluche. ‘Fijn, dat je er bent.’ Dat is gemeend, zoiets zie je. Henk en ik hebben elkaar een keer eerder gesproken. Natuurlijk, over voetbal maar al gauw over totaal iets anders: de accordeon. Leiden telde de nodige muzikanten, die met hun ‘trekzak’ van café naar café trokken en mansden (geld ophalen, met de pet rondgaan), voor stemming zorgden op feestavonden, triomfen vierden op braderieën. Op verjaardagen ontbrak zelden een accordeon.
Namen? Henny Langeveld, Henny Choufoer (ooit voetbalde hij bij Roodenburg), Bram van den Burg (vader van Gösta van De Rijnsons), en…. Henk Brandt, de vader van Henk Brandt. Met een souplesse om jaloers op te zijn, snelt Henk als een jongere/oudere of oudere/jongere naar de techniek, zoekt en vindt op youtube beeld en geluid van zijn ’ouwe’. Een medley op accordeon schalt door de warm ingerichte kamer, waar foto’s op groot formaat niemand kan ontgaan. Ze onderstrepen Henks warme gevoelens en die van zijn charmante en goedlachse vrouw Corine voor Estelle en Jolie, de blonde parels van dochter Marcella.
Het woord ‘warm’ zal nog menigmaal klinken. Warm is zijn opvoeding geweest, warm zijn gevoelens voor pa en ma, warm de omgeving waar hij opgroeide (het kamp), warm de vriendschappen met zakelijke en voetbalvrienden, die hij het liefst allemaal warm genoemd wil zien. En Henk? Henk is een warm mens, dat zal de komende uren keer op keer blijken.
Kranten, lompen en metalen
Een interview met Henk Brandt is een kleurrijke reis met stopplaatsen bij onder meer Lugdunum, LFC, Unitas Leiden, FC Rijnland, Sporting Leiden en met UVS – voorlopig – als eindstation. Brandt heeft zijn hele leven op twee bruiloften gedanst. Het aantal gasten die deze feestelijkheden meevierden, is niet te tellen. Naast voetbal (‘Ik ben echt voetbalcrazy’, het klinkt overbodig) voelt hij zich senang in de handel. Bij zijn HB Trading gaat een breed scala aan goederen voorbij. Import/Export. Handel van all over te world. Kan hij een product niet leveren, wat zeldzaam is, heeft hij in zijn oeverloze netwerk wel iemand die net zo betrouwbaar is als hijzelf.
Eerlijk zaken doen is zijn credo. Brandt jr. huldigt het standpunt altijd netjes zaken te doen, nooit de boel te belazeren. ‘Dat heb ik al jong van mijn moeder geleerd. Zij zei: ‘Je komt elkaar altijd weer tegen.’ Dat ben ik nooit vergeten.’ Henk kon en mocht doorleren, hij had een goed stel hersens. Toch ging hij al met 14 jaar aan het werk. Als oudste van vier kinderen wilde hij bijdragen in de kosten van het gezin. Nadat hij met een zekere trots heeft verteld dat Rafael van der Vaart ook van het kamp komt en een vriend van hem is, dat kamper Frans Bauer met Henks vader heeft opgetreden en – het houdt niet op – dat ouwe Brandt in de Mirakelsteeg heeft gewoond, naast de orgeldraaiersfamilie Van Putten en dat Mary Beij (De Zangeres Zonder Naam) aan de overkant voor het raam op bed lag, niet wetend dat Henk jr. later haar succes Mag ik van u een lift, meneer? zou spelen, gniffelt hij.
‘Mijn eerste handel waren kranten, lompen en metalen. Lood, oud ijzer. Dat bracht ik naar voddenboeren als Van Weeren en Gijzenij.’ Net als iedere snotneus deed, stopte hij vaak een steen tussen de stapel kranten, bond er strak een touw omheen en wist het zo ‘gewichtiger’ te maken. Dus, meer centjes. Natuurlijk kenden de doorgewinterde voddenboeren dergelijke trucjes, maar ze lieten het zo, ze hadden schik in het ondernemende ventje.
Ajax
Op de kop af verdeelt Brandt zijn tijd tussen de voetballerij en handel, het zijn twee bruiloften. Met 14 jaar werd hij lid van Lugdunum, acteerde in B1 en A1, om op zijn 17e te debuteren in de hoofdmacht. Dat gebeurde tijdens het Zilveren Molen Toernooi van LFC, uitgerekend tegen Feyenoord. Een mooier podium om tussen mannen van stavast op niveau te starten is nauwelijks denkbaar. Tussendoor werkte hij op de kermis waar Harry en Reinier en Opoe To en Opa Michel met een kleurenspel stonden, een soort Rad van Avontuur met lichtjes, en met De Kop van Jut. Er is geen betere leerschool om mensenkennis op te doen.
Brandt heeft daar nog steeds profijt van. Dat vader Brandt zijn vrouw op de kermis ontmoette, kan geen toeval zijn. Na Lugdunum maakte Henk een uitstapje naar LDWS om vervolgens neer te strijken bij LFC. ‘Ik wilde me ontwikkelen, daar was ik aan toe. LFC speelde hoger. Cees Vermeulen was daar trainer.’ Met een andere trainer, Ruud de Groot, had de nog steeds jeugdige Leidse Glibber de nodige discussies. ‘Ruud zette mij op posities waar ik mij niet lekker voelde en naar mijn mening niet geschikt voor was.’
Maar met De Groot is het slecht kersen eten. Hij kent het spelletje als geen ander en weet waar hij de poppetjes moet neerzetten. ‘Later heb ik Ruud eerlijk gezegd, dat hij het goed had gezien.’ Of het door Ruud kwam of dat Henk door iemand anders was gescout, op een dag lag er een brief op de mat: Uitnodiging van Ajax voor een proefwedstrijd, tegen Zeeburgia. ‘Jongen, wat was ik zenuwachtig. Ik heb een helft linksback gestaan. Tonny Bruins Slot stelde tevreden vast dat hij het wel gezien had. Positief hè, ik fluitend naar huis.’
Er komt een kink in de kabel: ‘We moesten met Lugdunum tegen SHO, ik krijg problemen in mijn lies. Altijd een vervelende plek, die maar moeizaam herstelt en ook kwetsbaar blijft.’ Henk Brandt wordt naar Zeist gestuurd. De verzorger van het Nederlands Elftal Pierre van den Akker neemt hem onder handen. De Oranje-coach van dat moment, Frantisek Fadrhonc, komt belangstellend ook een kijkje nemen. Ajax loopt op niets uit. Even meldt FC Boom uit de buurt van Antwerpen zich, Brandt gaat praten. Voor 16.000 gulden en een flatje wil hij wel komen. Met de conditie dat hij zijn handel kan blijven doen. De transfer naar België gaat niet door. Ditmaal om een andere reden.
Het hart van de talentvolle voetballer staat in vuur en vlam. Hij heeft Corine ontmoet, is stapelverliefd. Samen naar Antwerpen, gezinnetje stichten. Hoho, hier komt vader Aad Grimbergen, meer dan actief bij/voor RCL, op het toneel. Zijn jonge dochter naar het buitenland? Een paar regels uit Op een mooie Pinksterdag komen bovendrijven: ‘Tegen alle jonge jongens zou ik willen zeggen: handen thuis en lazer op.’ Samen wonen? Vergeet het maar! Henkie is vasthoudend, hij vraagt de strenge vader officieel om de hand van zijn dochter. Niet veel later klinken de bruiloftsklokken en het ja-woord en daalt het echtpaar van de trappen van het stadhuis. Verliefd! Nu – dik veertig jaar later – zijn Corinne en Henk nog steeds heel gelukkig met elkaar.
Mercedes
Op dringend verzoek van vriend en LFC’er Driekus van der Linden blijft Henk bij de Kanaries. Daar aan de Boshuizerkade is het voetballeven financieel ook aantrekkelijk. Cor Sip, uitbater van huizen-van-plezier, organisator van parenavonden, is eerst LFC goed gezind, om even later bij Unitas Leiden met bankbiljetten te strooien. Een van de etablissementen waar men zich kan laten verwennen heet Mercedes. Sip ziet in gedachten een Mercedes-team de sterren van de hemel spelen. Daar moet hij wel de nodige spelers voor halen. Henk Brandt kent alle namen nog van de voetballers die zich zonder veel moeite laten overhalen naar Unitas te komen. John Erades op doel, en verder mannen als Wim van Wanrooij, Sjors Moesman, Wim Gubler, Peter van Gent, Nico Lefebre, Piet Sloos, Chris Gubler, Driekus van der Linden, Johnny Janssen, Wally Gallert, Jan van der Reijden en Henk Brandt, Robert en Loek Tros, Karel Prins, Peter Moesman en Driekus Verkade. Mannen van Mercedes-kwaliteit. De geblokte Sam Holswilder van krachtsportvereniging De Spartaan houdt als masseur ‘de boel elkaar’. Een selectie dus die tot de verbeelding spreekt.
Het is geen verrassing dat Unitas achter elkaar kampioen wordt en de sprong naar de KNVB maakt. ‘Cor heeft zich altijd aan zijn woord gehouden,’ weet Henk. Enveloppen met inhoud werden niet in de brievenbus gedaan, maar keurig uitgereikt. ‘Met Cor kon je ook geweldig lachen. We waren volop met de warming-up bezig, de scheidsrechter en de grensrechters stonden al klaar voor de toss, komt Sip verkleed als Sinterklaas te paard het veld op stieren.’
Er is nog een anekdote die Brandt ons niet wil onthouden: ‘Weer voor een wedstrijd had Cor Sip een orkestje geposteerd rond de middenstip. Aan decibellen geen gebrek. Iedereen stomverbaasd. Er kwam een abrupt einde aan het optreden toen iemand in de kantine de stekker uit het stopcontact trok.’
Trainer
Na een lange loopbaan als actief en succesvol voetballer voelde Henk Brandt er veel voor het trainingsvak in te gaan. Tactisch en technisch hoefde men hem niet veel meer wijs te maken. Hij voldeed aan de basiseisen die aan een trainer gesteld werden en nog steeds worden. Die zijn volgens hem: ‘Wees eerlijk en duidelijk, wijk daar niet van af, je wordt anders ongeloofwaardig.’ Hij hoeft het niet te definiëren ‘het’ zit in zijn karakter. Sociaal sterk, geen schreeuwlelijk als zoveel coaches, een people’s manager, voor wie spelers graag een stapje harder lopen, de komende weken extra door het vuur gaan.
De eerste trainingservaringen doet Henk op bij FC Rijnland, tot stand gekomen door een fusie van ZLC en Oranje Groen. Hij is de tweede man naast de hoofdtrainers Peter Slingerland en Ad van Kaam. Hij bekent veel (‘Heel veel’) van het tweetal te hebben geleerd. Hij wordt maximaal bij alles betrokken. Bij FC Rijnland trekt Henk ook op met oud-prof Anton Marijt, een leerzame tijd. Eenmaal bij Sporting Leiden gaat het snel. Ronald Mink is de hoofdcoach. Mink moet halverwege het seizoen afhaken, Henk komt aan het roer te staan samen met zijn fantastische assistent Robert Dros. In het begin voelt dat trainerschap onwennig, maar gaandeweg ontwikkelt hij zich tot de trainer die naadloos bij de club past. Promotie volgt. De man, die zegt ‘altijd zichzelf’ te zijn, legt de lat steeds hoger, weet waar zijn grote kracht ligt.
‘Henk Brandt is de ideale 2e man,’ wordt hij in steeds bredere voetbalkringen gevonden. ‘Hij is loyaal, heeft kennis van zaken, een betere sparringpartner kan een hoofdtrainer zich niet wensen.’ Dat is niet ongemerkt gebleven. UVS, die nu wil doorpakken richting hogere regionen, contracteert hem. Henk zit ook dit seizoen in de blauw-witte dug-out, nu naast Kevin Krishan (34). De mannen schelen dertig jaar. Dat is geen obstakel. ‘Beslist niet, dat komt onder meer,’ vindt Henk, ‘omdat wij een vrij jonge selectie hebben. Bij het eerste ligt de gemiddelde leeftijd rond 25/26 jaar, bij het tweede is die zelfs lager. Het gros speelt al heel lang bij de club. De aanpak van Kevin, die van trainer JO19 hoofdtrainer werd, spreekt de groep aan. Ik fungeer meer als een middle man tussen de trainer en de groep, zeg maar: klankbord. Ik assisteer bij de trainingen, praat met de jongens, luister naar ze, sla als het nodig is een arm om een schouder. Ze noemen me niet voor niks knuffelbeer. Haha.’ Binnen de club is te beluisteren dat zo’n ervaren man als Henk van grote waarde is, ook of juist voor Kevin. ‘Kevin en ik voelen elkaar aan, soms is een blik voldoende om te weten dat wij hetzelfde denken.’
Alsof er genoeg gepraat is, omgordt Henk nog eenmaal de Fratelli Crosio. Weer klinkt Mag ik van u een lift, meneer? En vertelt Henk al spelend dat hij tijdens een vakantie in Frankrijk dit nummertje ook speelde en spontaan gevraagd werd ’s avonds op een bruiloft te spelen. Dat kon, helaas was het repertoire beperkt, dat ene liedje. Een beetje weinig. ‘Toen heeft pa, die in 2019 is overleden, de nodige riedeltjes gespeeld. De handen gingen op elkaar, vooral voor zijn musettewerkjes. Gesneden koek voor hem, pa speelde vroeger in het café van Van Melsen en ving dan wit en bruin geld.’ Wat is wit en bruin geld? ‘Wit geld zijn dubbeltjes en kwartjes, bruin geld zijn centen en stuivers.’
Ooit werd de opbrengst van drie dagen spelen in Zwolle gestolen. ‘Alleen het bruine geld hadden ze niet gejat. Maar dat zijn weer andere verhalen, waarvan Henk Brandt er nog zoveel heeft, genoeg voor negen boeken. Er wachten eerst nog spannende en inspannende weken. UVS moet naar de eerste klasse en nog verder in de toekomst kijkend wenkt de krachtmeting met de clubs in de Duin- en Bollenstreek. Kevin en Henk laten zich niet gek maken, ze weten dat de prijzen aan de eindstreep liggen en die lonkt, nog een paar maanden te gaan.
Foto’s Archief UVS, Henk Brandt, Remco Mentink, Jack Wolters
Actuele foto’s: Corine Grimbergen en Hennie Kanbier
Beluister hier nog een geluidsfragment van Henk Brandt en Peter van Wanrooij (vader van Delano, doelman UVS) na de legendarische wedstrijd van Ajax tegen Real Madrid (1-4). Ze werden op Schiphol opgewacht door De Telegraaf.
Prachtig interview!