Hazerswoude, wat zal ik zeggen. Het dorp heeft mij altijd geïntrigeerd. Halverwege de weg van Leiden naar Alphen aan den Rijn, midden in het Groene Hart, liggen twee woonkernen gebroederlijk naast elkaar. Want als iets opmerkelijk is aan Hazerswoude, dan is het wel de sterke identiteit van ‘Het Dorp’ en van ‘De Rijndijk’. Het is een soort twéé-onder-één kap woning. Of je nu Wikipedia raadpleegt of Google-Maps, al deze moderne gegevensdragers maken een scherp onderscheid tussen het noordelijke en het zuidelijke deel van het dorp.
Er lag altijd al dat treinspoor dat als een denkbeeldige afscheiding werkte. Maar sinds de aanleg van de 21 kilometer lange N11 in het jaar 2000 is Hazerswoude nog eens extra in twee stukken gedeeld. Op 1 januari 1991 fuseerde de gemeente Hazerswoude met Benthuizen en Koudekerk aan den Rijn tot de nieuwe gemeente Rijneveld. Twee jaar later werd deze naam veranderd in Rijnwoude. Op 1 januari 2014 volgde wederom een schaalvergroting, toen Rijnwoude en Boskoop zich bij Alphen aan den Rijn voegden. Ondanks het feit dat Hazerswoude in bestuurlijk opzicht onderdeel is van een gemeente met 114.000 inwoners, zal het dorp altijd op zichzelf staan. Wie langs de Rijn fietst en via de Gemeneweg bij de Rooie Wipmolen uitkomt, merkt er niks van dat de leges van dit gebied aan het Stadhuisplein in Alphen worden vastgesteld.
In Hazerswoude Rijndijk wonen 5.440 inwoners. De plaatselijke trots is SV Bernardus, dat in 1947 werd opgericht als het Katholieke RKSV Sint Bernardus. De club vestigde zich langs de Rijndijk tegenover ‘Nieuw-werklust’ en koos voor een prachtig wit-oranje tenue. In 1950 nam Bernardus een heuse kleedruimte in gebruik, terwijl in 1965 een tweede veld werd aangelegd. In 1969 ontwikkelde de gemeente Hazerswoude een plan om Bernardus en Hazerswoudse Boys samen naar een sportcomplex in de Katjespolder te verhuizen. Na een volkopstand stemde de gemeenteraad uiteindelijk tegen dit slechte plan.
In 1970 werd ‘SV’ voor de naam geplaatst, omdat steeds meer leden een neutrale achtergrond hadden. Vanwege een conflict over de huur van de grond speelde de club in het seizoen 1971-1972 met rouwbanden. Uiteindelijk werd dit dispuut opgelost, maar het was wel duidelijk dat het iconische complex langs de Rijndijk ooit verlaten zou worden. In 1980 was het zover en verhuisde SV Bernardus naar een splinternieuw terrein in de wijk Rhynenburg. Het damesvoetbal deed haar intrede, terwijl in 1997 een heuse tribune langs het hoofdveld verrees. Wie met de trein tussen Leiden Lammenschans en Alphen aan den Rijn raast, kan het prachtige complex aan de Sweelincklaan achter de weilanden zien liggen.
Hazerswoude-Dorp telt 6.155 inwoners. Als je vanaf de N11 de bebouwde kom in rijdt, ziet je het complex van Hazerswoudse Boys aan de linkerkant opdoemen. De club werd in 1943 opgericht en hulde zich in een klassiek zwart-wit tenue. Dat was geen verrassing, want het was in feite een voortzetting van voetbalvereniging ‘Zwart Wit’, dat een gereformeerde grondslag kende. In de beginjaren moest veel moeite worden gedaan om aan een goed veld te komen. Op enig moment werd met een tractor een bollenschuur uit Sassenheim opgehaald, die in Hazerswoude als kleedkamer kon dienen. In die periode was ook een atletiekafdeling actief, waardoor van een omnisportvereniging gesproken kon worden. In 1977 en in 1989 won het eerste elftal het Nederlands kampioenschap voor afdelingsclubs. Dat waren absolute sportieve hoogtepunten in het bestaan van de dorpsclub. Anno 2023 heeft Hazerswoudse Boys een prachtig complex aan de Sportparklaan. De club is financieel gezond en biedt verschillende voetbalvormen aan.
Dick Straathof (52) is sinds 2018 voorzitter van SV Bernardus. Daarvoor was hij jarenlang al jeugdvoorzitter. Vol enthousiasme vertelt hij over zijn club. ‘Ik woon al 23 jaar in Hazerswoude, maar ik kom oorspronkelijk uit Leiden. Ik ben opgegroeid bij Unitas Leiden en VNA en speelde later bij Roodenburg in de regionalen met Glenn Helder. Via mijn kinderen ben ik bij deze club betrokken geraakt. Hazerswoude bestaat echt uit twee delen. In het dorp wonen veel mensen met lokale roots, terwijl aan de Rijndijk ook veel inwoners van buitenaf komen. Het spoor vormt een soort grens tussen beide delen. Als het gaat om een derbysfeer hebben wij in feite net zoveel met vv Koudekerk, dat ook langs de Rijn ligt. Bernardus is een laagdrempelige en gezellige club met 610 leden. Ons clubhuis staat open voor de hele buurt. Als er een probleem is, zoals onlangs bijvoorbeeld met de opvang van Oekraïners, dan staan wij klaar. Rondom ons complex gaat in de komende jaren qua infrastructuur van alles gebeuren. Wat dat precies voor Bernardus gaat betekenen, gaan we zien.’
Rens van Nierop (62) is sinds een jaar voorzitter van Hazerswoudse Boys. Hij onderschrijft de analyse van zijn collega van Bernardus. ‘Door het spoor en de N11 is het dorp inderdaad in twee stukken verdeeld. Hazerswoude Rijndijk was altijd gegroepeerd rond de buurtschappen Groenendijk en Bent. Op een gegeven moment is daar in korte tijd een nieuwe wijk gebouwd, die daardoor ook veel mensen van buitenaf aantrok. De groei in Hazerswoude Dorp is meer gestaag verlopen, stapje voor stapje, waardoor de nieuwbouw voor een groot deel door de oorspronkelijke bewoners uit het dorp bemenst is. Hazerswoudse Boys is een club waar de mensen elkaar helpen. Sommige elftallen hebben eigenlijk net niet genoeg spelers, maar die worden ruimhartig geholpen door clubgenoten. Bernardus heeft altijd op zondag gespeeld, waardoor wij van oudsher meer rivaliteit met zaterdagclub vv Koudekerk hadden. Nu speelt iedereen op zaterdag. In Coronatijd hebben wij zowel tegen Koudekerk als tegen Bernardus derby’s gespeeld, maar doordat de seizoenen toen afgebroken werden is het in beide gevallen nooit van een thuis- en een uitwedstrijd gekomen. Mogelijk gaan wij in de toekomst met de tennis fuseren. Voor een samensmelting met Bernardus is vooralsnog geen reden. Wij zijn een hechte club. Heel veel mensen doen vrijwilligerswerk, zodat bijvoorbeeld ons complex goed onderhouden blijft.’
In het verleden speelden de eerste elftallen van beide verenigingen op een andere speeldag. Het Gereformeerde Hazerswoudse Boys was de zaterdagclub, terwijl Bernardus als Katholieke club altijd op de zondag uitkwam. Inmiddels spelen beide clubs dus op zaterdag. Vorig seizoen eindigde Bernardus op de 7e plaats in de 5e klasse A. Hazerswoudse Boys werd 12e in de 4e klasse A. In het lopende seizoen (2023-2024) spelen beide clubs in dezelfde klasse. Dat betekent dat dit jaar in de 5e klasse twee geweldige Hazerswoudse derby’s worden gespeeld. Op zaterdag 9 december is Hazerswoudse Boys de gastheer bij de eerste derby. Op zaterdag 11 mei speelt Bernardus thuis in de spannende return. De aftrap op beide dagen is 14.30 uur. De echte voetballiefhebbers in de regio hebben derhalve twee kansen om getuige te zijn van het kampioenschap van Hazerswoude. Naast het klassement in de 5e klasse, staat de tweestrijd tussen het dorp en de Rijndijk op zichzelf. De voorzitters van beide clubs zijn eensgezind over de derby: ‘we maken daar twee supergezellige zaterdagen van. Er is sportieve strijd, uiteraard, maar absoluut geen haat en nijd. De oproep is derhalve: komt dat zien!
9 december 2023: Hazerswoudse Boys- Bernardus
18 mei 2024: Bernardus- Hazerswoudse Boys
De dames van Bernardus en Hazerswoudse Boys moeten ook tegen elkaar! Kunnen die datums er ook op?