Van een echte voetballoopbaan kan er bij Bert van Eijk (77) niet worden gesproken. Terwijl een succesvolle toekomst aan de horizon gloorde. Toen hem op 15-jarige leeftijd werd gevraagd om op zondag te komen voetballen om mogelijk het 1ste van vv Boskoop op termijn op die dag te komen versterken, hoefde hij dat thuis niet aan te zwengelen. De getalenteerde junior, vereerd met het verzoek, wist bij voorbaat dat zijn ouders hun veto zouden uitspreken. Gereformeerden gingen op de dag des Heeren tweemaal ter kerke, een jongere als Bert bezocht op zondag ook nog de jongelingsvereniging en ging door de week eenmaal naar catechisatie. Gevoetbald op zondag werd er niet. Ook andere ‘wereldse verlokkingen’ als bioscoopbezoek en dansavonden waren niet altijd wenselijk. Zo werd een veelbelovende sportieve toekomst op de groene mat in de kiem gesmoord. Wel bestond er toen een Boskoopse Gereformeerde jongeren-popband, waar Bert de drummer in was. Er werd regelmatig opgetreden voor vooral gelijkgestemden.
Walking Football
Bert, de zoon van een Boskoopse bomenkweker, zou op latere leeftijd toch nog binnen de lijnen komen. Als laatbloeier, in de roodwitte kleuren van RCL. Dan is de inmiddels in Leiderdorp gewortelde laatste man toegetreden tot de rangen van de OldStars, waar hij zich, geblokt als hij is, bij het Walking Football ontpopt als een meer dan betrouwbare verdediger. Hij is dan de zeven kruisjes gepasseerd en realist genoeg te weten en te accepteren dat een vaste stek in de selectie van trainer Hein van Heek niet haalbaar is. Het plezier in het spelletje is er niet minder om.
Onderscheiding en ‘gevleugelde vriendjes’
Het schild waarop Bert van Eijk nu wordt getild is desondanks meer dan verdiend. Vanaf het begin jaren ’80 van de vorige eeuw is de bebaarde, uitstekend van de tongriem gesneden Leiderdorper, in vele functies actief binnen de gelederen van de in 1926 opgerichte voetbalvereniging. Dat het Koning Willem-Alexander het nog niet heeft behaagd hem voor al zijn vrijwillige en enthousiast uitgevoerde diensten te onderscheiden, bevreemdt menigeen. De majesteit krijgt een herkansing in 2022. Wanneer Alex dan ook nog wordt ingelicht over wat Bert allemaal weet over en de vele dingen die hij deed en doet voor zijn ‘gevleugelde vriendjes’, zijn 15-jarige inzet als secretaris en voorzitter van de Vogelwerkgroep Koudekerk/Hazerswoude e.o., zijn passie voor marsmuziek als tamboer bij de Christelijke Muziekvereniging Concordia te Boskoop op het hoogste niveau mede vorm gaf (tot en met het Wereld Muziek Concours Kerkrade), dan kan de echtgenoot van koningin Máxima niet langer om hem heen.
‘Weet je,’ zegt Van Eijk ter aanvulling, ‘dat ik bij Concordia zo nodig leerlingen tamboerles aanbood, organisatorisch leidinggevend fungeerde in de drumbandconcourscommissie – fijn scrabblewoord, haha – die zo’n 20 jaar lang jaarlijks in Boskoop een prima bezet drumbandconcours namens Concordia organiseerde.’
Pietje Precies
‘Allereerst mijn welgemeende felicitaties met de wekenlange strijd die jij hebt gevoerd en gewonnen,’ e-mailt Bert, wanneer na twee door corona geannuleerde afspraken voor een interview een derde met succes kan worden vastgelegd. Dat is Bert van Eijk. Wanneer hij even hartelijk wordt bedankt voor zo veel vriendelijke woorden, haast hij zich te spreken van ‘wederzijdse vleierij’. Met een lach, overigens. De LAV-schrijfslaaf en de voormalige ambtenaar zijn aan elkaar gewaagd.
‘Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst’, mag dan een veelgebruikt cliché zijn, maar het gezegde hoeft daarom niet minder waar te zijn. Wie de indrukwekkende c.v. van Bert doorneemt, bemerkt in een oogopslag dat Van Eijks hart bonst voor de jeugd. Hij heeft zich decennia lang met name ingezet voor de jongste RCL-jeugd tot en met de D’tjes. Met hart en ziel, met een inzet en inlevingsvermogen die verrassend genoemd mogen worden. Met inzicht, empathie en een pedagogische aanpak die bij uitzondering wordt aangetroffen bij verenigingen. Van Eijk heeft daar niet voor gestudeerd, hij heeft wel veel geluisterd, gelezen en langs de lijn gezien en vooral ervaren, hoe je aankomende voetballers het beste kunt benaderen en begeleiden, om het beste naar boven te halen. Het woord ‘passie’ zou voor hem zijn uitgevonden kunnen zijn. Bert van Eijk deed en doet meer dan wat in de functieomschrijvingen ligt vastgelegd. Dat hij administratief is onderlegd bewees hij dagelijks als een Pietje Precies op het Leiderdorpse gemeentehuis waar hij als ambtenaar werkzaam was ten tijde van onder anderen de burgemeesters Gallas en Van der Have.
Bert was bij de club betrokken bij de Centrale Administratie; hij zorgde voor de spelerskaarten van de jeugd en de damesleden. Een precies werkje. Voor de wedstrijden werden de kaarten immers door de scheidsrechters gecontroleerd. Als lid van de Jeugdcommissie zette hij zich als coördinator bestuurlijk en organisatorisch in voor de E-jeugd. Niet genoeg?
Jeugdvoetbalstart
‘Attentie graag. Barcelona speelt op veld 1 tegen Paris Saint Germain; op veld 2 bindt Ajax de strijd aan tegen Anderlecht en op veld 3 spelen Chelsea en Bayern München tegen elkaar. Over vijf minuten wordt er afgetrapt.’ De sonore stem van Bert van Eijk schalt in De Bloemerd.
Het is begin augustus. De jeugd komt in drommen naar RCL, leden en niet-leden. De Jeugdvoetbalstart staat sinds jaar en dag op de Jeugdagenda van de club. Meer dan tweehonderd jongens en meisjes spelen in 7-tallen een competitie, worden onder leiding getraind, leren links en rechts aannemen, ingooien, hoekschoppen nemen, dribbelen met de bal aan de voet, koppen, penalty schieten en shoot-outen. Ze vermaken zich drie dagen kostelijk.
Van Eijk is de speaker, die de schema’s scherp in de gaten houdt en punctueel de begin- en eindsignalen aangeeft, voor aangename muzikale klanken zorgt en een baken is voor iedereen die iets te vragen heeft. Hij kent het klappen van de zweep. Tijdens de drukbezochte Jeugdvoetbalstartdagen fungeerde hij eerder als teamleider, trainer en toernooileider. ‘Deze dagen , zo met het begin van een nieuw schooljaar in het vizier, zijn in meerdere opzichten zo belangrijk,’ is zijn ervaring. ‘De kinderen zien elkaar na zes weken vakantie weer, zijn sportief bezig dat het een lieve lust is en hebben weer zin om aan het nieuwe seizoen te beginnen.
’Een aardig aantal jongens en meisjes komt voor het eerst kijken, maakt kennis met het voetballen en RCL en wordt vaak lid. Hij vindt het een jaarlijks terugkerend genot om samen met de vele andere vrijwilligers deze dagen te kunnen organiseren. Geen wonder dat hij kinderen aanraadt aan een teamsport mee te doen. ‘Leren omgaan met elkaar, discipline aanleren plus leren winnen en verliezen,’ zegt hij. ‘Dat ‘samen’ hoort bij de opvoeding; mij maakt het niet uit welke sport ze kiezen, voetballen, korfballen, hockeyen, als ze maar sporten, met elkaar.’
Interne scouting en spelersbeoordeling
Vanaf 1984 tot en met 2017 heeft Van Eijk als onder andere hoofdtrainer een bijna niet te tellen aantal teams training gegeven, ook ondersteunend trainers begeleid en de 1ste trainer bij diens absentie vervangen. ‘Bijna’. Bert zou Bert niet zijn, wanneer hij niet minutieus had bijgehouden hoeveel formaties hij beter heeft leren voetballen, met behoud van het plezier. De teller staat op 201! Hoe werd hij aangesproken door de jeugdige spelertjes? ‘Trainer Bert’. Nooit achteraf ergens spijt van gehad over zijn aanpak? ‘Nee, eigenlijk niet.’ Na enig nadenken: ‘Ja, toch wel een keer wat echt moeilijks moeten ervaren. Ik heb in mijn laatste seizoenen mijn kleinzoon twee jaar bij de D’tjes training gegeven.
Je moet er voor oppassen bij diens beoordeling dan niet in een conflictsituatie te komen. Dat is niet gebeurd, maar ik ben er na twee seizoenen wel mee gestopt.’ Met een (trotse) lach: ‘Hij kan best aardig goed voetballen en heeft zichzelf gelukkig mentaal – drive, meer wilskracht – duidelijk weten te verbeteren. Hij gaat nu naar de A-groep.’
Los daarvan struinde hij, gewapend met beoordelingslijsten, de velden af om te noteren welke spelers vorderingen maakten, wie achterbleven. De talenten werden daarna extra gevolgd door trainers en coördinatoren. En zo kwamen al scoutend de selecties mede tot stand. Selecties, samenstellingen van teams aan het begin van het nieuwe seizoen. Een heikel onderwerp. ‘Soms wel,’ nuanceert Bert. ‘Vaak niet. Dit hangt vooral af van de manier, waarop je er VOORAF informatief met ouders mee omgaat.’ Hij heeft een voorbeeld paraat: ‘Toen de selecties bekend werden gemaakt, kwam een vader vervaarlijk op ons afgesneld. ‘Ons’ waren de betreffende hoofdtrainer en ik. Zijn zoon was niet geselecteerd. ‘Een toptalent, wat een schande’.
Wij legden aan de hand van de beoordelingen – wel erg terughoudend en in hoofdzaken, omdat het hier om vertrouwelijke interne gegevens ging – uit waarom zijn zoon niet tot de selecteerden behoorde. Met een ‘jullie horen hier meer van’ beende hij weg. De zoon doorliep buiten het selectieteam een geweldig seizoen. Nu komt het: aan het eind van de competitie kwam de vader naar ons toe en zei: ‘Sorry voor de trammelant, die ik veroorzaakte, jullie hadden gelijk. Mijn kind heeft het erg naar zijn zin gehad. Daar gaat het om’. Bert en zijn collega hadden deze move totaal niet verwacht. Toch klasse.
Trainingsvormen
Een totaal ander voorval. Bert: ‘Voetbal voor mini’s’, die zijn jonger dan F-jes. Jaren geleden werden die soms op verzoek bij de F-jes ingedeeld, omdat dit toen de jongste categorie was. Ze zijn nog erg speels, hun de eerste beginselen van het voetballen bijbrengen is – vind ik – op F-niveau nog bijna niet mogelijk. Er staat een moeder naar het groepje met haar peuter te kijken. Ik sta naast haar en vraag bewust: ‘Wat vindt u ervan?’ Zij antwoordt met ‘hij is er nog niet aan toe’. Het ventje is van het voetballen afgegaan en werd later weer aangemeld. Toen ging het prima.’
Later werd Bert aangesteld als trainingscoördinator van de toenmalige E- en F-groepen. Niet voor de selecties. Hij deed dat vier jaar. Bij elkaar jaarlijks zo’n 20 tot 25 teams. Met een trainer en twee wedstrijdleiders per team erbij. Jongens die bij de training dwars lagen, werden eerst door de trainer voor twee minuten naar de kant gestuurd. Bleven ze aanhoudend een lastpak, dan werden ze naar Bert gedirigeerd. ‘Ik vroeg wat er aan de hand was, of hij wist waarom hij was weggestuurd en wat hij daar aan ging doen. Meestal kwamen we eruit en het ventje ging weer snel het veld op, na wel eerst de trainer – ook altijd een vrijwilliger/ster – zijn excuus te hebben aangeboden en beterschap beloofd.’
Bert is een ‘prater’, hij legt beslissingen graag uit, bij voorkeur in alle rust. ‘Weet je waar ik bij al die spelers die ik trainde of begeleidde op hamerde? Ik zei: ‘Je moet de baas worden over de bal’. Ja, dat is mijn credo.’ Het zal dan weinig verbazing wekken dat Bert een blauwdruk maakte over nieuwe trainingsvormen. Opvallend gevarieerde oefenstof, soms zelfs bij hem met zijn eigen trainersteam en spelertjes door de KNVB uitgeprobeerd, zonodig soms wat aangepast overgenomen.
Bert glimt en zegt dat hij veel heeft gecommuniceerd met Bram Brandt, jarenlang de geblokte keeper van het eerste, een betrouwbare sluitpost. De nu in Spanje wonende Brandt en Bert bleken het eens om behalve het werken aan de balvaardigheid, veel aandacht te geven aan de wilskracht en communicatie binnen de teams, en vooral het enthousiasme (de drive) te stimuleren.
Van Eijk streefde naar ‘allerlei types’ in zijn teams. Daar bedoelde hij een mix van spelers mee die samen voor een sterk collectief zorgden. Bij het overbrengen van zijn visie had Bert het geluk van een sterke eigenschap, overtuigingskracht. ‘Ik kon dan fel uitpakken, dat werd geaccepteerd. Men wist dat ik de bal speelde, nooit de man.’
De vogelaar
Wie het smakelijk ingerichte appartement van Stieneke en Bert binnenkomt valt meteen op dat hij ten prooi is gevallen aan twee passies, voetbal en vogels. Bert weet alles van vogels. ‘Wat Van Eijk niet van vogels weet, is niet interessant om te weten,’ wordt er binnen Vogelwerkgroep Koudekerk/Hazerswoude e.o. met bewondering gezegd. In 1983 sloot hij zich bij de werkgroep aan. Hij was een leek, hield wel van de gevleugelde vriendjes maar wist nauwelijks het verschil tussen een merel en een lijster. ‘Ik heb me geheel zelfstandig alle kennis eigen gemaakt. Ik ben zonder me op de borst te kloppen een voorbeeld van een autodidact,’ vertelt hij.
Van Eijk is een autoriteit op vogelkennisgebied. Al tientallen jaren inventariseert en telt hij vogels, ook ten behoeve van bijvoorbeeld vogelatlassen. Als commissielid leidde hij ledenavonden, excursies, vogelreizen in binnen- en buitenlanden, deed veel aan het verspreiden van vogelkennis via zelf geschreven jaarcursussen en idem kinderlessen, onder meer op scholen. Tot vorig jaar beheerde hij jaarlijks met andere leden 75 nestkasten in park De Houtkamp, publiceerde ook intern over dit interessante onderwerp. ‘Wist je dat Arie Vons, vele jaren in uiteenlopende functies actief binnen RCL, daar ook nestkastjes van begrafeniskistenhout maakte? Wist je niet, hè. Een geweldige man.’
Bert van Eijk reisde naar Australië, Letland, Bulgarije en nog veel meer landen. Muntte uit in bestuurlijke functies (secretaris en voorzitter van de vogelclub), als redacteur van De Braakbal, het cluborgaan van de Vogelwerkgroep, en als regioconsulent namens de Vogelbescherming Nederland. Met deze opsomming zijn nog lang niet alle vrijwillige werkzaamheden van vogelaar Bert genoemd.
Op weg voor de traditionele ‘statiefoto’ bij de auto van LeidenAmateurVoetbal, vertelt Bert, in militaire dient beëdigd interceptietelegrafist die ‘de andere kant’ moest afluisteren, dat hij – muzikaal als hij is – ooit door klasse korpsen als K&G en Flora Band (Rijnsburg) is gevraagd als tamboer toe te treden. Bert ging niet op het aanbod in, hij bleef Concordia-Boskoop actief trouw tot in 1991.
‘En nog iets: vv Boskoop (in 1945 opgericht) fuseerde eerst met GDS, Groot Door Samenwerking, de clubs gingen in 1968 verder onder de naam Floreant, dat betekent ‘Dat zij moge bloeien’. Bert van Eijk speelde daar in de periode 1958/1960 (B-leeftijd).Tegen die voetbalvereniging heeft RCL het menigmaal opgenomen, met wisselend succes.’
Foto’s: Archief Bert van Eijk, J.P. Kranenburg
Actuele foto’s: Stieneke van Eijk – Trimp
Extra fotomateriaal:
—Foto’s van Vogelaar Bert van Eijk, gemaakt tijdens zijn vele reizen.
Vogelbert-bijschriften:!!!!!
· 1 Laplanduil (Noordoost Finland, mei 2011) 2 Aasgieren (Zuidoost Bulgarije, april 2014) 3 Vogelbekdier (Platypus) (= geen vogel, maar een eierleggend zoogdier, Australië, november 2005) 4 Roze Kaketoe (Australië, november 1991) 5 Bijeneters (Roemenië, mei 2009) 6 Korhoen (haan) (Letland, mei 2016) 7 Witbandleeuwerik (Zuid-Marokko, februari 2018) 8 Indrukwekkend Sprookjes-Winterkoninkje (Superb fairy-wren( Australië, oktober 1996) 9 Ooievaar met drie nog erg kleine jongen (Spookverlaat, Hazerswoude, mei 2010) 10 ‘Meester’ Bert leidt vogelexcursieles in De Houtkamp (Leiderdorp) voor groep 6 PCBS Zijlkwartier 11 Bert, 35 jaar Nestkastenbeheerder in De Houtkamp wordt aldaar door wethouder Rik van Woudenberg in het zonnetje gezet (Leiderdorps Weekblad 11 februari 2021) 12 Vogelreisleider Bert van Eijk hier als reisleider actief op het Griekse eiland Lesbos (april 2008).
