Tijdens de bekerfinale tussen Ajax en PSV moest ik een aantal keren denken aan dit gezegde. Er is verschil van mening, zelfs onenigheid, over wie verantwoordelijk is voor deze uitspraak van een jaar of vijftig geleden. Maar over het algemeen wordt aangenomen dat wijlen Rinus Michels hier verantwoordelijk voor was. Gelet op de bijnaam van de voormalig bondscoach, in de volksmond ‘De Generaal’ genoemd, is dat zeer aannemelijk en misschien ook wel waarschijnlijk.
Natuurlijk waren de belangen die middag groot. Het winnen van de finale betekende immers ook dat plaatsing voor de (voorronde) Europa League werd gerealiseerd. Maar dit legitimeerde het overspannen gedrag van spelers natuurlijk op geen enkele wijze.
Net als twee weken eerder bij de halve finale tussen Feyenoord en Ajax vertoonde het aloude stadion grote gelijkenis met een oorlogsgebied. Ook nu werd het stadion ondergedompeld in een rookgordijn, ditmaal veroorzaakt door vuurwerk afkomstig uit de hoek van de PSV aanhang. Pas nadat de kruitdampen letterlijk waren opgetrokken konden beide opponenten elkaar eindelijk in de ogen kijken.
Al snel was duidelijk dat het voor scheidsrechter Higler geen makkelijke middag zou worden. Binnen twee minuten meldde Ajax captain Dusan Tadic zich na een onschuldige overtreding van Sangare met veel misbaar bij de arbiter van dienst. Niet voor de laatste maal werd hij onmiddellijk bijgestaan door de heren Klaassen en Alvarez die beiden een printje van vijftig meter in hadden gezet om zich bij Higler te melden. Duidelijk opgewonden beklaagde Tadic zich met een dreigend vingertje naar de scheidsrechter over het onbeschrijfelijke onrecht wat hem was aangedaan. Higler stond erbij en keek ernaar; een gemiste kans voor de arbiter; de toon was gezet.
Wat volgde was een aaneenschakeling van overtredingen, provocaties, theater opstootjes en wangedrag waar amper of zeer coulant tegen opgetreden werd. Een stevige overtreding na zes minuten op Sangare leverde slechts een vrije trap op. Waar een kaart op zijn plaats was geweest bleef deze op zak.
Korte tijd later stortte Brobbey na een duel, waarbij hij overigens niet werd geraakt zo bleek uit de tv-beelden, als een aangeschoten eend ter aarde. Maar net toen men overwoog de traumahelicopter in te laten vliegen bleek hij na een korte behandeling met het wonderwater uit Amsterdam (of was het afkomstig uit Lourdes) wonderbaarlijk snel hersteld te zijn en stond hij neus aan neus met de vierde official die hij ook allesbehalve een fijn weekend toewenste. Ook nu werd er niet tegen dit misbaar opgetreden.
Nadat vervolgens een fopduik van Klaassen in het zestienmeter onbestraft bleef en deze ook tevergeefs had geprobeerd Simons een gele kaart aan te smeren werd laatstgenoemde bij een onnozele uitbal rond de middellijn nog even getorpedeerd. Toen Simons na deze aanslag op zijn benen verhaal wilde halen was het diezelfde Klaassen die zich er wederom met fysiek geweld mee bemoeide. Het leverde de eerste gele kaart van de wedstrijd op; niet voor Klaassen maar voor Sanchez.
Actie lokt reactie uit met als gevolg dat een aantal PSV spelers zich al snel ook niet onbetuigd liet. Ook zij meldden zich steeds vaker bij Higler om diens optreden aan de kaak te stellen; wat weer leidde tot verschillende opstootjes omdat dit voor een aantal Ajax spelers dan weer een mooie aanleiding was zich ermee te bemoeien.
Vooral het optreden van aanvoerder De Jong verdiende aan PSV zijde geen schoonheidsprijs. Zijn boosheid richtte zich vooral op een aantal beslissingen van Higler, die in die fase de grootste moeite had om zichzelf staande te houden. De korte lontjes en lange tenen van verschillende spelers hielpen hem daarbij niet. De sfeer in het veld werd met de minuut onvriendelijker. Hato bij Ajax en Veerman bij PSV waren zo ongeveer de enige spelers die zich voor de rust louter met voetbal hadden bezig gehouden.
Na rust begon de wedstrijd zowaar op een voetbalwedstrijd te lijken. Het aantal incidenten nam af maar het niveau van de wedstrijd werd er niet echt beter van. Dat de afloop door strafschoppen bepaald moest worden was dan ook niet vreemd. Maar zelfs vanaf 11 meter was de uitvoering van beide kanten erbarmelijk.
Diverse journalisten, analisten en (oud) speler hebben hun licht al over de wedstrijd laten schijnen, waarbij het gedrag van de spelers eensgezind terecht werd bekritiseerd. Maar meerdere oud-topscheidsrechters waren ook van mening dat scheidsrechter Higler er debet aan was dat de wedstrijd steeds meer op een veldslag begon te lijken. Hij greep te laat en te lankmoedig in.
Men was het er in ieder geval over eens dat er in de toekomst streng opgetreden moet worden tegen dit gedrag. Marco van Basten stelde zelfs voor om de UEFA en FIFA spelregels op te laten stellen om het oeverloze gejank en gejammer bij een scheidsrechter aan te kunnen pakken. Nou….. ik heb een verrassing voor hem; de spelregels schrijven al decennia voor dat een speler die door woord of gebaar aangeeft het niet eens te zijn met een scheidsrechter ‘beloond’ dient te worden met een gele kaart. Hetzelfde geldt voor misleiding van de scheidsrechter. Een speler die doet voorkomen ernstig geraakt of geblesseerd te zijn maar die na een natte spons en 10 meter trekkebenen opeens in staat blijkt te zijn een sprint van 60 meter te kunnen trekken kan ook een geel kartonnetje getoond worden.
Na afloop erkenden een aantal betrokkenen dat het getoonde gedrag ‘nergens op sloeg’, maar zo werd ook weer het welbekende de excuus opgevoerd ‘dat voetbal emotie is’. Dat kan kloppen; maar als je je emoties niet de baas bent heb je echt een probleem. In plaats van ‘oorlog voeren’ op een voetbalveld zou een bezoek aan een goede psychiater misschien een betere optie zijn.
