Net als velen met mij heb ik met afschuw gekeken naar de gewelddadigheden tijdens en na de wedstrijd Ajax-Feyenoord van afgelopen weekend. De gebeurtenissen hielden niet alleen voetbalminnend Nederland bezig maar de afschuwelijke beelden gingen de hele wereld over.
Ouders met huilende kleine kinderen, minder validen die een veilige uitweg zochten, de gewelddadige aanval op de hoofdingang van de ArenA en het excessieve geweld tegen de politie waren het gesprek van de dag. In elk, zichzelf respecterend, opinieprogramma werd er uitgebreid aandacht besteed aan hetgeen er zondag in en rond de ArenA plaatsvonden.
Zowel bij Studio Voetbal als bij ESPN richtten de gesprekken zich vooral op de gevolgen die de staking voor het verdere verloop van de competitie zou kunnen hebben. Aan tafel werd uitgebreid gesproken over de maatregelen die de KNVB zou kunnen nemen zoals het uitspelen van de wedstrijd of de 0-3 stand als uitslag aanmerken. Zo had elke analist zijn argumenten voor een van beide opties.
Waar veel minder over werd gesproken en zelfs nagenoeg volledig aan voorbij werd gegaan was het onderliggend escalerend maatschappelijk probleem, namelijk de voortdurende toename van het wangedrag en gebruik van geweld door ‘zogenaamde’ voetbalsupporters. Sterker nog; de acties vanuit vak F waren weliswaar buiten proporties maar waren het gevolg van onvrede over het beleid en spel van de thuisclub zo werd er aan de ‘voetbaltafels’ geredeneerd.
Nou leidde die onvrede in de afgelopen jaren tot steeds meer geweld en wangedrag op de tribune. Het noopte de KNVB een aantal maatregelen te nemen om het supportersgedrag onder controle te krijgen. Het gooien van voorwerpen op het veld zou leiden tot een tijdelijke staking. Bij een tweede onderbreking zou worden overgegaan tot een definitieve staking. Wanneer een official of een speler geraakt zou worden zou zonder meer een definitieve staking volgen, iets wat ook bij het gooien van vuurwerk zou gebeuren.
Je zou toch denken dat deze maatregelen de supporters aan het denken zou zetten, maar niets is minder waar. Integendeel; vooral het gooien met, al en niet geheel of gedeeltelijk gevulde bierbekers, bleef maar doorgaan met talloze tijdelijke stakingen tot gevolg. Maar wat schetst mijn verbazing; in plaats van de ‘gooiers’ aan te spreken of uit de stadions te weren wordt steeds vaker geopperd om dit ‘dan maar’ voor lief te nemen. Afgelopen weekend verkondigde de keeper van RKC Etienne Vaessen voor de camera zelfs met droge ogen dat ‘het gooien van vreugdebier’ er gewoon bij hoorde. Met andere woorden: we accepteren dit gewoon. Ben benieuwd wat het volgende is wat geaccepteerd wordt: het gooien van een broodje bal of kroket?
Het is voor de clubs niet makkelijk; zij zijn verantwoordelijk voor de veiligheid binnen het stadion. Uiteraard staat het hen vrij om beveiligers of BOA’s in te huren om de veiligheid te optimaliseren. In sommige gevallen, wanneer de boel escaleert kunnen zij de politie (veelal ME) vragen binnen het stadion op te treden. Maar in tegenstelling tot het verleden is die alleen nog verantwoordelijk voor de openbare orde; dus buiten het stadion.
Het volledig beveiligen van publiek en spelers wordt echter steeds problematischer. Clubs worden bijna genoodzaakt om ‘Schiphol’ poortjes aan te schaffen. Zolang die er niet zijn wordt het haast een vereiste iedere bezoeker grondig te fouilleren en vuurwerkhonden van de politie in te zetten bij de toegangspoorten.
Natuurlijk kan een club bepaalde veiligheidsmaatregelen nemen. Zo heeft men bij Feyenoord naar aanleiding van eerdere incidenten het veld inmiddels ‘beveiligd’ met netten. Waar in het verleden aanstekers, bekers, een vermeende katheter en een opblaas-banaan nog vrijuit hun weg naar het veld vonden, zorgen deze netten ervoor dat dit in ieder geval tot het verleden behoort. Het scheelt de club eveneens een hoop boetes.
Het probleem voor de clubs zit hem vooral in de bezoekers. Het is al lang geen geheim meer dat sommige supporters ‘goed voorbereid’ wedstrijden van ‘hun club’ bijwonen en op de een of andere manier kans zien verschillende ongewenste zaken het stadion binnen te smokkelen.
In mijn kennissenkring vertelden sommigen mij dat zij op Facebook en X (voormalige Twitter) hadden gezien dat de vuurwerkactie werd voorbereid, gepland en uitgevoerd. Het is daarbij inmiddels algemeen bekend dat een ‘sabotage actie’ start op het moment dat een spandoek in het vak wordt uitgerold. De actievoerders gebruiken dit ‘scherm’ om zich onherkenbaar te vermommen om vervolgens het vuurwerk op het veld te gooien of af te vuren. Dit wetende lijkende mij dat spandoeken voortaan verboden moeten worden en dat daar ook gericht op gefouilleerd moet gaan worden.
Helaas is het gebruik van drugs en drank voor, tijdens of na een wedstrijd tegenwoordig kennelijk ook genormaliseerd. Een mooi voorbeeld daarvan ondervond ik nog niet zo heel lang geleden in een supportershome van een van onze topclubs.
Tijdens een bezoek aan het toilet trof ik twee aanhangers van de thuisclub die, nadat zij hun blaas hadden geleegd, bij de wastafel ‘hun neus vulden’. Van een afstandje kon ik al zien dat het daarbij niet ging om een ‘inhaler of spray’ die hun van een verkoudheid af moest helpen maar dat het om sterker poederachtig spul ging. Dat werd bevestigd toen zij mij, natuurlijk niet wetend dat ik werkzaam was bij de Hermandad, tegen een zeer schappelijke prijs, ook een ‘lijntje’ aanboden. Het genereuze aanbod heb ik maar geweigerd.
Ook een stadionverbod houdt de standvastige supporter helaas niet buiten de deur. Bij criminelen is het gebruikelijk om, tegen een kleine vergoeding, iemand het kenteken van een auto op hun naam te laten zetten. Deze zogenaamde ‘ezels’ zorgen er dusdoende voor dat een crimineel minder snel op de radar van de politie komt. Bij de harde kernen van diverse clubs wordt van deze methode ook gebruik gemaakt. Zij vragen een bekende een seizoenskaart aan te schaffen en gebruiken deze om zelf binnen te komen. Op deze manier komen ‘kwaadwilligen’ dus zonder problemen een stadion binnen en is het bij ongeregeldheden nagenoeg onmogelijk hen te identificeren.
De KNVB kon, gelet op hun eerdere besluiten om gestaakte wedstrijden, voor een zo eerlijk mogelijk verloop van de competitie, uit te laten spelen niet anders besluiten om deze wedstrijd ook uit te laten spelen. Om te besluiten dat de 0-3 stand als eindstand zou worden aangemerkt zou onherroepelijk tot grote verontwaardiging en onrust leiden bij andere BVO’s. De wedstrijden Groningen – NEC en Willem II – NAC dienden in een eerdere fase immers ook uitgespeeld te worden. De overwinning aan Feyenoord toewijzen zou kunnen leiden tot precedentwerking en mogelijk gevolgen kunnen hebben wanneer de competitie beslist zou kunnen worden op het doelsaldo van (een van) beide partijen (kampioenschap, nacompetitie).
Dit besluit heeft voor meerdere teams gevolgen. Dat Feyenoord niet blij is dat zij voor een half uur terug moeten naar Amsterdam begrijpt iedereen. Het verstoort de voorbereiding voorgenomen op de komende wedstrijden in competitie en Champions League. Maar ook voor een club als PSV heeft dit gevolgen. Zij ontvangen komend weekend een uitgerust Volendam terwijl zij woensdag moeten inhalen tegen Go Ahead en de week daarop Sevilla thuis ontvangen.
Daarnaast is Volendam ook de dupe van de staking van afgelopen zondag. Zij hebben bij de KNVB ook ernstig protest aangetekend en eisen dat hun wedstrijd tegen Ajax doorgaat. Wellicht dat de wijdbroeken inschatten dat zij tegen dit Ajax voor een surprise kunnen zorgen. In ieder geval wordt hun programma volledig overhoop gegooid door het besluit van de KNVB om woensdag in te halen.
Dit staat echter in de schaduw van de oplossing van het werkelijke probleem. Als voormalig politieman en ME-er vraag ik me af of en hoe het excessieve geweld rondom de ArenA voorkomen had kunnen worden. Had het betreffende vak vastgehouden moeten worden (zoals bij het publiek bij uitwedstrijden gebruikelijk is) of hadden ze het stadion mondjesmaat ,dus verspreid, moeten verlaten. Of had de inzet van politie gevraagd moeten worden en het vak gewoon eens een keer rigoureus ‘leeg geveegd’ moeten worden door de ME? Ik ben geen voorstander van geweld maar weet uit eigen ervaring uit de tijd dat ik als ME-er bij thuiswedstrijden van ADO Den Haag werd ingezet dat dit voor beide partijen zeer heilzaam kan werken. Supporters die de daaropvolgende weken toch voorzichtiger waren en ME-ers die ervaarden dat ze niet altijd aan de kant stonden waar de klappen werden opgevangen.
Bij het zien van de beelden rondom de ArenA kreeg ik hetzelfde gevoel als bij de bestorming van het Capitool in Washington. Net als toen zaten machteloze beleidsbepalers (en bezoekers) binnen die zich onveilig voelden en niet wisten of zij die dag nog ongeschonden thuis zouden komen.
En bij het optreden van de ME gingen mijn gedachten terug naar de vele malen dat ik met een overmacht van woedende demonstranten te maken kreeg. Afgelopen zondag zag ik beelden van agenten die gewoon hun werk doen maar wel de klappen en stenen mochten opvangen omdat een groep (al dan niet) doorgesnoven en dronken zogenaamde supporters het niet alleen niet kunnen verkroppen dat het bij hun club niet loopt zoals zij willen maar ook op een confrontatie met beleidsbepalers en politie uit zijn.
Burgemeester Femke Halsema staat dezer dagen in the picture. Heel Nederland kijkt toe hoe zij optreedt tegen de verstoring van de openbare orde rondom de ArenA. Uiteraard is zij in overleg met Ajax hoe zowel binnen als buiten het stadion het geweld de kop ingedrukt kan worden.
Een van de door haar gesuggereerde opties was om in het betreffende vak (voorlopig) geen publiek toe te laten. Nou zal het waarschijnlijk niet zo’n vaart lopen maar in het ergste geval is een andere optie voor haar om het spelen van wedstrijden te verbieden. In Nederland is het namelijk wettelijk geregeld dat een voetbalwedstrijd wordt aangemerkt als een evenement waar door de burgemeester toestemming moet worden verleend. Dat wordt echter alleen gedaan wanneer aan alle (veiligheids) voorschriften is voldaan en de openbare orde niet in het gedrang is.
Voor Ajax is er dus werk aan de winkel. Naast de bestuurlijke en organisatorische problemen is de club zowel op het veld als in de ArenA al een tijdje geen baas meer in eigen huis. Ben benieuwd hoe ze uit deze crisis komen.
NB: Heb begrepen dat de aandelen van de club op de beurs deze week ook onder druk staan
